Έκλεισαν τέσσερις εφιαλτικοί μήνες εμφύλιου πολέμου στο Σουδάν και η κατάσταση επιδεινώνεται συνεχώς. Πάνω από 4.000.000 άνθρωποι έχουν αναγκαστικά εκτοπιστεί από τις εστίες τους και επτά γειτονικές χώρες, στις οποίες έχουν καταφύγει οι πρόσφυγες, ζητούν τη βοήθεια των διεθνών δωρητών για να αντέξουν το προσφυγικό κύμα που τις κατακλύζει.

Από τις 15 του περασμένου Απριλίου οι μάχες ανάμεσα στις ένοπλες δυνάμεις, υπό τον στρατηγό Άμπντελ Φάταχ αλ Μπουρχάν, και τους παραστρατιωτικούς των Δυνάμεων Ταχείας Υποστήριξης (ΔΤΥ), υπό τον στρατηγό Μοχάμεντ Χαμντάν Ντάγκλο, συνεχίζονται ακατάπαυστα προκαλώντας χιλιάδες νεκρούς και εκτοπισμένους.

Αίγυπτος και Τσαντ έχουν δεχθεί τους περισσότερους πρόσφυγες και δεν υπάρχει πια καμιά αμφιβολία ότι η Ευρώπη βρίσκεται μπροστά σε άλλη μια μεταναστευτική κρίση. Τον περασμένο Ιούνιο η διεθνής κοινότητα υποσχέθηκε βοήθεια ύψους 1,5 δισ. δολαρίων, αλλά κάθε άλλο παρά βέβαιο είναι πως το ποσόν αυτό θα αποδειχθεί ικανό να αναστρέψει την κατάσταση.

Την ίδια ώρα, η χώρα μαστίζεται από την πείνα, τις πλημμύρες και τις επιδημίες. Στην πρωτεύουσα Χαρτούμ οι άνθρωποι παραμένουν κλεισμένοι στα σπίτια τους χωρίς τροφή, νερό και ηλεκτρικό ρεύμα. Σύμφωνα με τον Οργανισμό Τροφίμων και Γεωργίας (FAO) των Ηνωμένων Εθνών, πάνω από 20.000.000 άνθρωποι βρίσκονται αντιμέτωποι με «οξεία επισιτιστική ανασφάλεια», ενώ η επισιτιστική κρίση επιδεινώνεται λόγω και των συνεχών μετακινήσεων του πληθυσμού.

Η καθημερινότητα καθίσταται αφόρητη και εξαιτίας της αποπνικτικής ζέστης, την ώρα που χιλιάδες πτώματα παραμένουν σε αποσύνθεση στους δρόμους του Χαρτούμ, καθώς τα νεκροτομεία είναι υπερπλήρη και όσα από τα νοσοκομεία εξακολουθούν να λειτουργούν δέχονται διαρκείς επιθέσεις. Κάτω από αυτές τις συνθήκες, το ξέσπασμα επιδημιών θεωρείται αναπόφευκτο, ενώ από καιρό έχουν αναφερθεί κρούσματα χολέρας, ερυθράς, ελονοσίας και δάγκειου πυρετού. Στην περιοχή δραστηριοποιούνται -με τον έναν ή τον άλλο τρόπο- πολλές δυνάμεις που προσπαθούν εδώ και χρόνια να ασκήσουν την επιρροή τους. Οι ΗΠΑ έχουν διαθέσει πολλά κονδύλια, πλην όμως, αφού χειροκρότησαν την ανατροπή του δικτάτορα Ομάρ Μπασίρ το 2019, αντιμετώπισαν με χαλαρότητα την αντιπαλότητα μεταξύ των στρατιωτικών που τον ανέτρεψαν και τώρα πολεμούν λυσσαλέα ο ένας τον άλλον. 

Έδαφος προσπαθούν να κερδίσουν Κίνα και Ρωσία, την ώρα που η Αίγυπτος, χώρα με μακρόχρονους δεσμούς με το Σουδάν, χρειάζεται το Χαρτούμ στη διένεξή της με την Αιθιοπία, σχετικά με τον έλεγχο του ρου του Νείλου. Ενδιαφέρον για την περιοχή δείχνουν και η Σαουδική Αραβία και τα ΗΑΕ, ενώ η Ευρωπαϊκή Ένωση ευθυγραμμίζεται με την αμερικανική και βρετανική πολιτική στην αναζήτηση μιας συμβιβαστικής λύσης που θα οδηγούσε στο τέλος του εμφυλίου και στην αποκατάσταση της δημοκρατικής νομιμότητας. Γνωρίζουν όλοι πως αν το χάος στο Σουδάν συνεχιστεί, η πίεση προς τη λεκάνη της Μεσογείου θα αυξηθεί ακόμη περισσότερο. Ήδη οι ροές από τη Λιβύη και την Τυνησία είναι ιδιαίτερα αυξημένες, με τις χώρες του Νότου, κυρίως την Ιταλία, να δέχονται το μεγαλύτερο βάρος. Μέχρι στιγμής, κάθε μεσολαβητική προσπάθεια έχει πέσει στο κενό, την ώρα που οι περισσότερες πολεμικές επιχειρήσεις διεξάγονται σε πυκνοκατοικημένες περιοχές, ενώ οι καταγγελίες για εγκλήματα πολέμου πληθαίνουν. Η ανησυχία είναι μεγάλη. Το ίδιο και η αδράνεια. Η Δύση φαίνεται να έχει χάσει το παιχνίδι της Αφρικής, καθώς η Αμερική του Τραμπ εγκατέλειψε την ήπειρο και τώρα προσπαθεί να ανακτήσει το χαμένο έδαφος, ενώ οι Ευρωπαίοι υποχρεώνονται να εγκαταλείπουν τη μία αφρικανική χώρα μετά την άλλη.

Το αποτέλεσμα είναι η κατάσταση να γίνεται όλο και πιο ζοφερή και οι Βρυξέλλες να παρακολουθούν, άβουλες και μοιραίες, τις συνέπειες σοβαρών πολιτικών και γεωστρατηγικών σφαλμάτων. Το τίμημα της αδράνειας είναι πάντα πολύ βαρύ και τα λάθη πληρώνονται, δυστυχώς στο πεδίο που περισσότερο ταλανίζει τη Γηραιά Ήπειρο και δεν είναι άλλο από το Μεταναστευτικό...

* Η κυρία Σ. Βούλτεψη είναι υφυπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου, δημοσιογράφος, βουλευτής Β3 Νοτίου Τομέα Αθηνών