«Ελεύθερο Πανεπιστήµιο» είναι η κωδική ονοµασία του σχεδιασµού του υπουργείου Παιδείας σχετικά µε τις µεγάλες τοµές που έχει ανάγκη η χώρα στην Τριτοβάθµια Εκπαίδευση.

Και είναι αλήθεια ότι το κοµµάτι αυτής της στρατηγικής, που αφορά την ίδρυση µη κρατικών Πανεπιστηµίων, έχει µονοπωλήσει το ενδιαφέρον. Πρόκειται, εξάλλου, για ένα ζήτηµα που συνιστά ταυτόχρονα µεγάλη εκκρεµότητα της χώρας, αλλά και µεγάλη ευκαιρία να πραγµατοποιήσει ένα άλµα, που θα διευρύνει τους ορίζοντές της στη γνώση και την έρευνα.

Ωστόσο, ο αρχιτέκτονας του εν λόγω σχεδίου, Κυριάκος Πιερρακάκης, επισηµαίνει σε κάθε ευκαιρία ότι τα µη κρατικά Πανεπιστήµια συνιστούν µόνο τον έναν πυλώνα του «Ελεύθερου Πανεπιστηµίου» - και, µάλιστα όχι τον πρωταρχικό. Βλέπετε, όπως έχει εξηγήσει σε όλους τους τόνους ο υπουργός, «τα δηµόσια Πανεπιστήµια παραµένουν η ναυαρχίδα της πολιτικής µας για την Τριτοβάθµια Εκπαίδευση. Ελεύθερο Πανεπιστήµιο σηµαίνει ταυτόχρονα απελευθέρωση της Τριτοβάθµιας Εκπαίδευσης από το κρατικό µονοπώλιο και του δηµόσιου Πανεπιστηµίου από τη γραφειοκρατία και τις αγκυλώσεις».

Σε αυτό το πλαίσιο, στο υπουργείο Παιδείας, Θρησκευµάτων και Αθλητισµού βάζουν τις τελευταίες πινελιές στο σχετικό νοµοσχέδιο, το οποίο πρόκειται µε τον νέο χρόνο να πάρει τον δρόµο της ψήφισης και -όπως τονίζουν από το Μαρούσι- της άµεσης εφαρµογής.

Μάλιστα, η οµάδα του Κυριάκου Πιερρακάκη έχει δώσει ιδιαίτερη έµφαση στην άµεση εφαρµογή των σχετικών αλλαγών, γνωρίζοντας ότι στο παρελθόν παρόµοιες µεταρρυθµιστικές προσπάθειες προσέκρουσαν ακριβώς εκεί.

Διαβάστε ακόμα: Μη κρατικά Πανεπιστήμια: Ολόκληρο το σχέδιο της κυβέρνησης - Τι προβλέπει το νομοσχέδιο Πιερρακάκη που έρχεται προς ψήφιση


∆ύο άξονες του νοµοσχεδίου για τα δηµόσια Πανεπιστήµια

Σύµφωνα µε πληροφορίες της «Απογευµατινής» της Κυριακής, οι διατάξεις του νοµοσχεδίου που θα αφορούν τα δηµόσια Πανεπιστήµια θα κινούνται σε δύο κατευθύνσεις: αφενός στην απογραφειοκρατικοποίηση των υφιστάµενων διαδικασιών και αφετέρου στην ανάπτυξη νέων λειτουργιών, που θα δώσουν πνοή στα ακαδηµαϊκά µας ιδρύµατα.

Σε ό,τι έχει να κάνει µε τη γραφειοκρατία, στις πρόσφατες παρουσίες του στη Βουλή ο Κυριάκος Πιερρακάκης έδωσε ένα πολύ χαρακτηριστικό παράδειγµα. «Για µία αλλαγή στον προϋπολογισµό σε κάθε ελληνικό δηµόσιο Πανεπιστήµιο εντός του budget -ακόµη και για ένα ευρώ- χρειάζεται η υπογραφή του υπουργού Παιδείας», ανέφερε την περασµένη Πέµπτη στη συζήτηση για τον Προϋπολογισµό.

Ετσι, µε το νέο νοµοσχέδιο αναµένεται να δοθεί µεγαλύτερη ευελιξία στους πρυτάνεις και στα συµβούλια διοίκησης σε ό,τι έχει να κάνει µε τη διοικητική καθηµερινότητα των ιδρυµάτων, ώστε, σε συνδυασµό µε τις απαραίτητες εγγυήσεις λογοδοσίας, να µπορούν να κινούνται µε σηµαντικά µεγαλύτερες ταχύτητες.

Σε αυτό το πλαίσιο θα δούµε σηµαντικές αλλαγές ιδίως σε ό,τι έχει να κάνει µε τους ΕΛΚΕ (Ειδικοί Λογαριασµοί Κονδυλίων Ερευνας), οι οποίοι αποτελούν έναν ολοένα και πιο πολύτιµο πόρο των ΑΕΙ, ωστόσο σηµειώνουν χαµηλές ταχύτητες λόγω γραφειοκρατίας.

Ωστόσο, οι διαδικαστικές αλλαγές δεν θα «ακουµπήσουν» µόνο τους ΕΛΚΕ, καθώς ο διακηρυγµένος στόχος του υπουργείου Παιδείας είναι να µη χρειάζεται να υπογράφει τα πάντα ο υπουργός, ενισχύοντας έτσι σηµαντικά την αυτονοµία των ιδρυµάτων.


Χρηµατοδότηση

Αναφορικά µε τα προβλήµατα χρηµατοδότησης, έχει αποφασιστεί, σε συνεργασία µε τα ιδρύµατα, έκτακτη επιχορήγηση ύψους 16 εκατοµµυρίων ευρώ, η εκταµίευση της οποίας θα δώσει µεγάλη ανάσα στα Πανεπιστήµια, ιδίως της επαρχίας. Ωστόσο, στο υπουργείο Παιδείας σχεδιάζεται µια πολύ πιο µακρόπνοη στρατηγική, που στοχεύει στην προοδευτική οικονοµική αυτοτέλεια των ιδρυµάτων.

Ετσι, µε το νέο νοµοσχέδιο θα έχουµε διατάξεις για την ίδρυση funds που θα δηµιουργήσουν ακόµα µία σταθερή όσο και σηµαντική πηγή πόρων για τα ΑΕΙ. Ωστόσο, το πιο βασικό σηµείο στο οποίο εστιάζει το νοµοσχέδιο είναι οι προοπτικές διεθνοποίησης των δηµόσιων Πανεπιστηµίων. Η φιλοδοξία του Κυριάκου Πιερρακάκη είναι τα Πανεπιστήµια να είναι σε θέση να χαράσσουν µόνα τους τη στρατηγική που θα τους επιτρέψει να πρωταγωνιστήσουν σε ένα διεθνοποιηµένο περιβάλλον.

Και για να πραγµατοποιηθεί αυτό, είναι αναγκαία η ενθάρρυνση της εξωστρέφειας και η θωράκισή της µέσω ξεκάθαρων και απλών διαδικασιών. Στον νέο νόµο, λοιπόν, η συγκεκριµένη φιλοσοφία πρόκειται να αποτυπωθεί σε άρθρα που θα καθιστούν ευκολότερη τη δηµιουργία κοινών προγραµµάτων µε ξένα Πανεπιστήµια, µια καλή πρακτική, που ήδη κάνει τα πρώτα της βήµατα σε αρκετά ΑΕΙ.

Τα κοινά προγράµµατα µπορούν να είναι τόσο προπτυχιακά όσο και (κυρίως) µεταπτυχιακά και, καθώς στην πλειονότητά τους θα είναι αγγλόφωνα, αναµένεται να προσελκύσουν σηµαντικό αριθµό ξένων φοιτητών.


Προσέλκυση επενδύσεων

Με τον τρόπο αυτόν, τα δηµόσια ακαδηµαϊκά ιδρύµατα της χώρας αφενός θα επιτελέσουν ακόµα καλύτερα την αποστολή τους για δηµόσια και δωρεάν Παιδεία και αφετέρου θα λειτουργήσουν ως µοχλός ανάπτυξης για τη χώρα, προσελκύοντας επενδύσεις από ξένα Πανεπιστήµια.

Και, τέλος, µέσα από τη διεθνοποίησή τους τα ΑΕΙ µας θα συµβάλλουν στην ενίσχυση της «ήπιας ισχύος» της χώρας σε διεθνές επίπεδο. Τα παραπάνω συνοψίζουν τις κυριότερες πρωτοβουλίες που αναµένεται να περιλαµβάνει το νοµοσχέδιο για το «Ελεύθερο Πανεπιστήµιο» όσον αφορά τα δηµόσια ΑΕΙ.

Εν αναµονή της τελικής εκδοχής που θα τεθεί προς ψήφιση, ο Κυριάκος Πιερρακάκης και η οµάδα του δηλώνουν βέβαιοι ότι οι συγκεκριµένες τοµές θα «ξεκλειδώσουν» δυνατότητες των Πανεπιστηµίων µας και του ανθρώπινου δυναµικού τους, οι οποίες αυτή τη στιγµή στενάζουν κάτω από τη γραφειοκρατία και τις ατέρµονες διαδικασίες.

Δημοσιεύθηκε στην Απογευματνή της Κυριακής