«Χωρίς να διαθέτουμε στοιχεία, με τα σημερινά επιδημιολογικά δεδομένα, τα οποία να μας δείχνουν ότι ο νέος κορονοϊός θα μπορούσε ενδεχομένως να καταστεί στο εγγύς μέλλον πιο επιθετικός και πιο νοσογόνος, τίποτε δεν μπορεί να αποκλείσει μια τέτοια δυσάρεστη έκπληξη».

Αυτό τονίζει, μεταξύ άλλων, σήμερα στα «ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ» ο αναπληρωτής καθηγητής Υγιεινής και Επιδημιολογίας της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών και μέλος της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων του υπουργείου Υγείας, Γκίκας Μαγιορκίνης, ο οποίος σημειώνει επίσης με νόημα ότι η δραστηριότητα της γρίπης για φέτος στο νότιο ημισφαίριο του πλανήτη μας ήταν πιο σύντομη και πιο ήπια σε σχέση με ό,τι συνέβη τα προηγούμενα χρόνια.

Κύριε καθηγητά, πόσο πιθανό είναι να «συναντηθούμε» στο εγγύς μέλλον με μια πιο μεταδοτική, αλλά και πιο νοσογόνα μετάλλαξη του νέου κορονοϊού; Υπάρχει πιθανότητα να πισωγυρίσουμε σε μια επιθετική ανάπτυξη της επιδημίας;

Ο κορονοϊός στη διάρκεια της πρώτης πανδημικής φάσης μάς εξέπληξε δυσάρεστα, καθώς έδειξε ότι μπορεί να προσαρμόζεται ραγδαία και να αλλάζει την ικανότητά του να μεταδίδεται αλλά και το πόσο βαριά νόσο προκαλεί μέσα σε μικρό σχετικά χρονικό διάστημα. Ωστόσο, από την εμφάνιση της παραλλαγής «Ομικρον», ενώ έχουμε δει αλλαγές στην ικανότητα του ιού να διαφεύγει από την ανοσία αλλά και στην ικανότητά του να μεταδίδεται, δεν έχουμε δει σημαντικές αλλαγές όσον αφορά το πόσο βαριά νόσο προκαλεί. Φαίνεται λοιπόν ότι το ενδεχόμενο να δούμε μια μεταλλαγμένη έκδοση του ιού που θα αλλάξει την πίεση στο σύστημα Υγείας έχεμικρότερη πιθανότητα να συμβεί απ’ ό,τι σε προηγούμενες φάσεις της επιδημίας, ωστόσο δεν μπορούμε να το αποκλείσουμε.

Βρισκόμαστε ήδη στο φθινόπωρο και ακολουθεί ο χειμώνας. Πιστεύετε ότι πρέπει να προσφύγουμε εκ νέου συστηματικά στη χρήση της ατομικής μάσκας προστασίας, μιας και πάμε για νέα συνύπαρξη νέου κορονοϊού και γρίπης;

Η ατομική μάσκα προστασίας είναι ένα εργαλείο πολύ χρήσιμο σε συγκεκριμένες περιπτώσεις. Κατ’ αρχήν, αν ανήκουμε σε ομάδα ευάλωτων και κυρίως ανοσοκατεσταλμένων, μας βοηθάει να προστατευθούμε γενικά από νοσήματα του αναπνευστικού, όχι μόνο από COVID-19. Αν έχουμε συμπτώματα και δεν έχουμε κάποια διάγνωση, τότε η μάσκα μάς βοηθάει να προστατεύσουμε τους γύρω μας από την πιθανή μετάδοση μιας άγνωστης λοίμωξης. Δεν θεωρώ χρήσιμο σε αυτή τη φάση να χρησιμοποιηθεί η μάσκα οριζόντια σε όλες τις δραστηριότητες και από όλους.

Πέρα από τις ευπαθείς ομάδες του γενικού πληθυσμού και τους ευάλωτους συνανθρώπους μας, οι οποίοι καλούνται να λάβουν το νέο, επικαιροποιημένο εμβόλιο, θα λέγατε ότι ο υπόλοιπος πληθυσμός θα είναι απολύτως ασφαλής χωρίς τη λήψη του εμβολίου;

Δεν υπάρχει ο όρος «απόλυτη ασφάλεια» έναντι ενός λοιμώδους νοσήματος. Αυτό που μπορούμε να κάνουμε είναι να ελαχιστοποιήσουμε τον κίνδυνο από την έκθεση στον λοιμώδη παράγοντα, ζυγίζοντας τα υπέρ και τα κατά, ανάλογα με τον τρόπο που θέλουμε να ζούμε και το ρίσκο που θεωρούμε αποδεκτό για τις επιλογές μας. Τα εμβόλια δεν είναι πανάκεια και θα πρέπει να χρησιμοποιούνται πάντα με τις συστάσεις των αρμόδιων, αναγνωρισμένων επιστημονικών οργανισμών. Αυτοί οι οργανισμοί ζυγίζουν το όφελος του εμβολιασμού για τις διαφορετικές πληθυσμιακές ομάδες και οι προτάσεις τους θα πρέπει να ακολουθούνται, καθώς λαμβάνουν υπόψη πολλαπλές παραμέτρους, ώστε να είναι οι βέλτιστες δυνατές.

Κύριε καθηγητά, παρατηρούμε μια εκπληκτική ταχύτητα, μια υψηλή συχνότητα στις αποφάσεις του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ) να κατατάσσει ολοένα και πιο νέες μεταλλάξεις του νέου κορονοϊού στην κατηγορία των «στελεχών ενδιαφέροντος» και να τις θέτει σε παρακολούθηση… Αυτό δείχνει ότι ο ΠΟΥ αναμένει κάποια δυσάρεστη έκπληξη κάποια στιγμή;

Δεν μπορεί να αποκλειστεί το ενδεχόμενο μιας δυσάρεστης έκπληξης, ωστόσο δεν είναι κάτι που μπορεί να προβλεφθεί με τα υπάρχοντα δεδομένα. Το γεγονός ότι υπάρχει μεγάλος αριθμός στελεχών που κατατάσσονται ως «στελέχη ενδιαφέροντος» οφείλεται στο γεγονός ότι παράγεται μεγάλος αριθμός εξελικτικών κλάδων του κορονοϊού, ωστόσο είναι δύσκολο να προβλεφθεί ποιος θα μπορούσε να δημιουργήσει πρόβλημα. Αυτό όμως δεν μπορεί να προεξοφλήσει ότι θα έχουμε σύντομα ή αργά έναν κλάδο που θα δημιουργήσει πρόβλημα στο σύστημα Υγείας.


Πόσο εύκολο είναι να μας εκπλήξει ο αναπνευστικός συγκυτιακός ιός (RSV) και να αρχίσουμε φέτος να ασχολούμαστε πιο συστηματικά με αυτόν; Μπορεί να προκαλέσει μια αισθητή κρίση δημόσιας υγείας αυτός ο ιός;

O RSV είναι ένας ιός με τον οποίο συμβιώνει ο ανθρώπινος πληθυσμός για ήδη μεγάλο χρονικό διάστημα, χωρίς να έχουμε στοιχεία για περιόδους αυξημένης βαρύτητας νόσου. Γι’ αυτό θεωρούμε ότι είναι εξαιρετικά δύσκολο να αλλάξει το προφίλ του ιού σε πιο επιθετικό. Ωστόσο, καθώς τα τελευταία χρόνια η μελέτη του RSV έχει εντατικοποιηθεί και πλέον καταλαβαίνουμε τη μεγάλη σημασία που έχει ως παθογόνο σε νεογνά και ανοσοκατεσταλμένους, θεωρώ ότι θα ακούγεται η συμβολή του RSV στην ανθρώπινη ασθένεια ολοένα και πιο συχνά.

Ποια είναι τα διαθέσιμα στοιχεία για την αναμενόμενη δραστηριότητα της γρίπης στο βόρειο ημισφαίριο;

Ενδέχεται ο ιός να γίνει πιο επιθετικός λόγω της σχετικής απουσίας του νέου κορονοϊού; Η δραστηριότητα της γρίπης στο νότιο ημισφαίριο φέτος (θερινή περίοδος στο βόρειο ημισφαίριο) ήταν χαμηλότερη από πέρυσι, ενώ πιθανόν να είναι και βραχύτερης διάρκειας. Συνεπώς, το βασικό σενάριο προβλέπει ηπιότερη περίοδο γρίπης από πέρυσι και για το βόρειο ημισφαίριο. Αν υποθέταμε ότι ο κορονοϊός θα έχει χαμηλότερη δραστηριότητα απ’ ό,τι πέρυσι, αυτό δεν συνεπάγεται περισσότερες ευκαιρίες για την κυκλοφορία της γρίπης, καθώς δεν έχουμε σαφή στοιχεία για ανταγωνισμό μεταξύ γρίπης και κορονοϊού.

Δημοσιεύτηκε στα ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ στις 9/9