Δυσάρεστες εκπλήξεις στον σοσιαλιστή πρωθυπουργό της Ισπανίας, Πέδρο Σάντσεθ, επιφύλαξε η (πρόωρη) κάλπη των περιφερειακών εκλογών στην Ανδαλουσία, την πολυπληθέστερη αυτόνομη περιοχή της Ισπανίας. Οι πολίτες έβαλαν τέλος στην 40χρονη κυριαρχία των σοσιαλιστών (PSOE) στην περιοχή, αφού το κόμμα ήρθε μεν πρώτο, αλλά το ποσοστό του είναι το χαμηλότερο από το 1981. Σε πτώση και η αριστερά που έχει συμμαχήσει με τους Podemos.

Μειωμένο το ποσοστό και του δεξιού Λαϊκού Κόμματος (ΡΡ) -που όμως ποτέ δεν είχε ιδιαίτερη δύναμη στην περιοχή. Αντίθετα, διπλασίασε το ποσοστό του το φιλελεύθερο κόμμα Ciudadanos (σύμμαχος του Ραχόι στην τελευταία του κυβέρνηση). Πάντως, ούτε τα δύο αυτά κόμματα μπορούν από μόνα τους να σχηματίσουν κυβέρνηση.

Και εδώ αρχίζει το πλέον ενδιαφέρον, αλλά και ανησυχητικό κομμάτι των εκλογών. Για πρώτη φορά στην μεταπολιτευτική ιστορία της Ισπανίας, ένα ακροδεξιό κόμμα με απόψεις Φράνκο, μπήκε σε τοπική Βουλή.

Το VOX, που στις εκλογές του 2015 είχε πάρει το 0,46% των ψήφων, τώρα εκτοξεύθηκε στο 11% και έγινε ο ρυθμιστής της επόμενης κυβέρνησης. H προεκλογική του στρατηγική (όπως και των άλλων κομμάτων της δεξιάς-κεντροδεξιάς) έπιασε τόπο: Μίλησε όσο περισσότερο μπορούσε για την «καταλανική απειλή» της ενότητας της Ισπανίας, πέταξε από πάνω του το «κόμπλεξ» του να μιλάς για την πατρίδα. 

Mε την πλειοψηφία στις 55 έδρες (επί συνόλου 109), οι Σοσιαλιστές έλαβαν 33 (από 47), το Λαϊκό Κόμμα 26 (από 33), οι Ciudadanos 21 (από 9), η συμμαχία αριστεράς-Podemos 17 (από 24) και το VOX 12 έδρες.

Στη Μαδρίτη ο πρωθυπουργός Σάντσεθ «πάγωσε» με το εκλογικό αποτέλεσμα, αλλά επιμένει ότι το κόμμα που ήρθε πρώτο (το δικό του, έστω και αν στην ηγεσία του είναι η πολιτικός που τον έριξε από την ηγεσία το 2017) πρέπει να σχηματίσει κυβέρνηση. Άγνωστο βέβαια πώς θα τα καταφέρει, αφού ούτε με τις έδρες της αριστεράς-Podemos υπάρχει πλειοψηφία στη Βουλή.

Πάντως, ο Σάντσεθ κράτησε αποστάσεις από την προεκλογική εκστρατεία στην Ανδαλουσία, ακριβώς για να μην χρεωθεί το όποιο αποτέλεσμα. Το ίδιο έπραξε και ο ηγέτης των Podemos, Πάμπλο Ιγκλέσιας. Αποδείχθηκε ότι καλώς έπραξαν.

Αντίθετα, η νέα ηγεσία του Λαϊκού Κόμματος (ΡΡ) πανηγύρισε τα εκλογικά ποσοστά, αφού για πρώτη φορά μετά από 40 σχεδόν χρόνια δίνεται η δυνατότητα να φύγουν οι σοσιαλιστές από την τοπική κυβέρνηση. Στο κόμμα που άλλοτε είχε ηγέτη τον Μαριάνο Ραχόι δεν κρύβουν την ικανοποίησή τους για το γεγονός ότι ηττήθηκε καθαρά ο Πέδρο Σάντσεθ, ο οποίος έγινε πρωθυπουργός με την πρόταση μομφής του καλοκαιριού, βάζοντας τέλος στην 7ετή πρωθυπουργία Ραχόι. 

Για το Λαϊκό Κόμμα, ο Σάντσεθ συμμάχησε με «αποστάτες» και «οπαδούς της διάλυσης της Ισπανίας» (σ.σ. Καταλανούς) για να μαζέψει τις απαραίτητες ψήφους και να ρίξει τον Ραχόι. Φυσικά, δεν είναι ακόμα γνωστό πώς θα σχηματιστεί η νέα δεξιά κυβέρνηση στην Ανδαλουσία, αφού για να γίνει αυτό θα πρέπει καταρχήν να υπάρξει συμφωνία με τους Ciudadanos (τους μόνους αληθινούς νικητές των εκλογών) και να αποφασιστεί αν όντως θα συμμαχήσουν με το ακροδεξιό κόμμα VOX ή θα δεχθούν την ανοχή του.

Επιπλέον, οι Ciudadanos που δεν κρύβουν τη φιλοδοξία τους να γίνουν αυτοί το κυρίαρχο κεντροδεξιό κόμμα της Ισπανίας, επιθυμούν επίσης να μπουν στην πρώτη γραμμή για την κυβέρνηση, κοινώς ο δικός τους υποψήφιος να γίνει ο επόμενος πρόεδρος της Ανδαλουσίας.

Οι συζήτησεις θα είναι πολλές και το πιο «λογικό» σενάριο προκειμένου να απομονωθεί το VOX, θα ήταν να γίνει πρόεδρος της Ανδαλουσίας ο επικεφαλής των Ciudadanos με τη στήριξη Σοσιαλιστών και Λαϊκού Κόμματος. Αυτό δεν θα έλυνε το πρόβλημα, απλά θα έκανε ένα «φτιασίδωμα» στο σύμπτωμα.

Η επόμενη μέρα στην Ισπανία είναι έτσι κι αλλιώς διαφορετική. Μέσω Ανδαλουσίας η χώρα της Ιβηρικής έζησε έναν πολιτικό σεισμό που κανείς δεν κατάφερε να προβλέψει.