«Ψηφιακό Κράτος»: Η τεχνολογία στην υπηρεσία του πολίτη, άρθρο του Γιώργου Βρεττάκου
H Κυβέρνηση και το Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης, αλλά και όλα τα άλλα συναρμόδια Υπουργεία και φορείς, συνεχίζουν να πραγματοποιούν νέα βήματα στην κατεύθυνση αυτή, ακόμα και σε καθημερινή βάση, ακόμα και όταν αυτά δεν τραβούν τα φώτα της δημοσιότητας
Λίγες βδομάδες νωρίτερα, το Φεβρουάριο, έκλεισαν τρία χρόνια από την έναρξη λειτουργίας της πλατφόρμας gov.gr, μιας ολοκληρωμένης πύλης για πρόσβαση κάθε πολίτη στη δημόσια διοίκηση και τις υπηρεσίες της, και την εξυπηρέτηση σε ένα εκτεταμένο εύρος ζητημάτων ψηφιακά, άμεσα και αποτελεσματικά.
Σήμερα, το gov.gr και η αξιοποίησή του για τη διεκπεραίωση των υποθέσεων, μας φαίνεται σαν βασικό στοιχείο της πραγματικότητας και καθημερινότητας. Τρία χρόνια, όμως, πριν κάτι τέτοιο δεν ήταν ούτε καθημερινό ούτε αυτονόητο. Ίσως, μάλιστα, να ήταν και πέραν από ό,τι προσδοκούσαμε τότε από το κράτος ως πολίτες.
Τα «εγκαίνια» του gov.gr ήταν αναμφίβολα μια τομή στα πράγματα της χώρας μας, στην οργάνωση και λειτουργία της δημόσιας διοίκησης και στη σχέση του κράτους με τον πολίτη. Δεν ήταν όμως η μόνη. Αντίθετα, ήταν ένα μέρος ενός ευρύτερου στρατηγικού σχεδίου για τον ψηφιακό μετασχηματισμό του κράτους, της οικονομίας και της κοινωνίας, που δρομολόγησε η Κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας, με Πρωθυπουργό τον Κυριάκο Μητσοτάκη, από τις πρώτες ήδη μέρες της θητείας της, τον Ιούλιο του 2019. Με αιχμή του δόρατος ένα ισχυρό Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης, που ιδρύθηκε με σκοπό να λειτουργήσει ως επιταχυντής του μεγάλου εγχειρήματος του ψηφιακού μετασχηματισμού.
H Βίβλος Ψηφιακού Μετασχηματισμού, που παρέχει το στρατηγικό πλαίσιο για τη μεγάλη αυτή προσπάθεια, και η πύλη gov.gr. To σύστημα 112 για την έγκαιρη ειδοποίηση των πολιτών σε περιπτώσεις κινδύνου, το 13033 την περίοδο της πανδημίας, η άυλη συνταγογράφηση και η διάδοση της ψηφιακής υπογραφής στο σύνολο του δημοσίου τομέα. Η έκδοση ψηφιακών υπεύθυνων δηλώσεων, εξουσιοδοτήσεων και πιστοποιητικών οικογενειακής κατάστασης, μεταξύ άλλων εγγράφων και δικαιολογητικών, ο προσωπικός ψηφιακός φάκελος myHealth, το ΚΕΠ live και οι ψηφιακές υπηρεσίες του ΕΦΚΑ. Οι επενδύσεις σε ψηφιακές και τεχνολογικές υποδομές και επιχειρηματικές δραστηριότητες, η ψηφιοποίηση του Κτηματολογίου, το πρόγραμμα «ΜΙΤΟΣ» για την απλούστευση – και έως και κατάργηση πολλών – γραφειοκρατικών διαδικασιών. Οι περισσότερες από 1,2 δισεκατομμύρια ψηφιακές συναλλαγές που πραγματοποιήθηκαν το 2022.
Είναι μόνο μερικά από τα ορόσημα, περισσότερο ή λιγότερο γνωστά, μερικές μόνο από τις μεγαλύτερες ή μικρότερες επιτυχίες, στην πορεία αυτώ των τριών και πλέον ετών για τον ψηφιακό μετασχηματισμό της χώρας. Μιας πορείας που έφερε την Ελλάδα από τα μετόπισθεν στην πρώτη γραμμή της μετάβασης στην ψηφιακή εποχή, και ανάδειξε πρωτοβουλίες της τελευταίας τριετίας ως καλές πρακτικές, άξιες διάδοσης στο εξωτερικό.
Φυσικά η πορεία αυτή δεν σταματάει εδώ, καθώς οι εξελίξεις στην τεχνολογία, αλλά και στις ανάγκες της κοινωνίας και της οικονομίας είναι αδιάκοπες. Ήδη οι νέες τεχνολογίες, όπως η τεχνητή νοημοσύνη, τα δίκτυα πέμπτης γενιάς και το metaverse, αποκτούν όλο και κεντρικότερο ρόλο στην καθημερινότητα όλο και περισσότερων πολιτών παγκοσμίως, και βέβαια στη χώρα μας.
Όμως η μετάβαση στην ψηφιακή εποχή δεν είναι μόνο η αξιοποίηση των πλέον σύγχρονων τεχνολογιών και συστημάτων. Δεν είναι η ψηφιοποίηση λειτουργιών και η αυτοματοποίηση διαδικασιών, για τον περιορισμό στο μεγαλύτερο δυνατό της ανθρώπινης επαφής. Υπό μία έννοια, δεν είναι καν το «ψηφιακό» η λέξη-κλειδί στην όλη συζήτηση.
Αντίθετα, το ζητούμενο είναι όλη η συγκρότηση και λειτουργία του κράτους, όλες οι υπηρεσίες και διαδικασίες, να ανασχεδιαστούν τοποθετώντας στο επίκεντρο τον πολίτη και τις διαρκώς μεταβαλλόμενες ανάγκες του. Με έμφαση κυρίως στην εξυπηρέτηση, και δευτερευόντως στον ίδιο τον φορέα που εξυπηρετεί. Η ψηφιακή τεχνολογία, τα σύγχρονα εργαλεία και συστήματα, οι εφαρμογές, είναι τον μέσον, και όχι αυτοσκοπός. Είναι το εργαλείο για να φτάσουμε σε μία νέα εποχή για τις σχέσεις του πολίτη με το κράτος, όπου η τεχνολογία τίθεται στην υπηρεσία του πολίτη και του στόχου βελτίωσης της καθημερινότητάς του.
H Κυβέρνηση και το Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης, αλλά και όλα τα άλλα συναρμόδια Υπουργεία και φορείς, συνεχίζουν να πραγματοποιούν νέα βήματα στην κατεύθυνση αυτή, ακόμα και σε καθημερινή βάση, ακόμα και όταν αυτά δεν τραβούν τα φώτα της δημοσιότητας. Η πορεία είναι διαρκής και δυναμική, και απαιτεί με τη σειρά της δέσμευση, προσήλωση σε στόχους και ευρύ όραμα. Το οποίο ο Κυριάκος Μητσοτάκης έχει δείξει πως διαθέτει όλα τα προηγούμενα χρόνια, και είναι βέβαιο πως στην ίδια κατεύθυνση θα συνεχίσει και τα επόμενα.
Το ερώτημα που τίθεται επομένως, σε σύνδεση και με τις προσεχείς εθνικές εκλογές, είναι εάν θέλουμε να συνεχίσουμε να τρέχουμε μαζί με τις εξελίξεις, δίνοντας τη μάχη του μέλλοντος και μετατρέποντας την ψηφιακή μετάβαση σε μία υπόθεση για όλους, για κάθε πολίτη. Ή εάν θα επιλέξουμε την ακινησία, ή ακόμα χειρότερα το πισωγύρισμα. Εάν θα επιδιώξουμε, ακόμα πιο δυναμικά και συστηματικά, να βρεθούμε στην πρωτοπορία, ή θα επιλέξουμε τις χαμηλές ταχύτητες και προσδοκίες.
Ο Γιώργος Βρεττάκος είναι υποψήφιος βουλευτής της Νέας Δημοκρατίας στη Β' Πειραιά
Σήμερα, το gov.gr και η αξιοποίησή του για τη διεκπεραίωση των υποθέσεων, μας φαίνεται σαν βασικό στοιχείο της πραγματικότητας και καθημερινότητας. Τρία χρόνια, όμως, πριν κάτι τέτοιο δεν ήταν ούτε καθημερινό ούτε αυτονόητο. Ίσως, μάλιστα, να ήταν και πέραν από ό,τι προσδοκούσαμε τότε από το κράτος ως πολίτες.
Τα «εγκαίνια» του gov.gr ήταν αναμφίβολα μια τομή στα πράγματα της χώρας μας, στην οργάνωση και λειτουργία της δημόσιας διοίκησης και στη σχέση του κράτους με τον πολίτη. Δεν ήταν όμως η μόνη. Αντίθετα, ήταν ένα μέρος ενός ευρύτερου στρατηγικού σχεδίου για τον ψηφιακό μετασχηματισμό του κράτους, της οικονομίας και της κοινωνίας, που δρομολόγησε η Κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας, με Πρωθυπουργό τον Κυριάκο Μητσοτάκη, από τις πρώτες ήδη μέρες της θητείας της, τον Ιούλιο του 2019. Με αιχμή του δόρατος ένα ισχυρό Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης, που ιδρύθηκε με σκοπό να λειτουργήσει ως επιταχυντής του μεγάλου εγχειρήματος του ψηφιακού μετασχηματισμού.
H Βίβλος Ψηφιακού Μετασχηματισμού, που παρέχει το στρατηγικό πλαίσιο για τη μεγάλη αυτή προσπάθεια, και η πύλη gov.gr. To σύστημα 112 για την έγκαιρη ειδοποίηση των πολιτών σε περιπτώσεις κινδύνου, το 13033 την περίοδο της πανδημίας, η άυλη συνταγογράφηση και η διάδοση της ψηφιακής υπογραφής στο σύνολο του δημοσίου τομέα. Η έκδοση ψηφιακών υπεύθυνων δηλώσεων, εξουσιοδοτήσεων και πιστοποιητικών οικογενειακής κατάστασης, μεταξύ άλλων εγγράφων και δικαιολογητικών, ο προσωπικός ψηφιακός φάκελος myHealth, το ΚΕΠ live και οι ψηφιακές υπηρεσίες του ΕΦΚΑ. Οι επενδύσεις σε ψηφιακές και τεχνολογικές υποδομές και επιχειρηματικές δραστηριότητες, η ψηφιοποίηση του Κτηματολογίου, το πρόγραμμα «ΜΙΤΟΣ» για την απλούστευση – και έως και κατάργηση πολλών – γραφειοκρατικών διαδικασιών. Οι περισσότερες από 1,2 δισεκατομμύρια ψηφιακές συναλλαγές που πραγματοποιήθηκαν το 2022.
Είναι μόνο μερικά από τα ορόσημα, περισσότερο ή λιγότερο γνωστά, μερικές μόνο από τις μεγαλύτερες ή μικρότερες επιτυχίες, στην πορεία αυτώ των τριών και πλέον ετών για τον ψηφιακό μετασχηματισμό της χώρας. Μιας πορείας που έφερε την Ελλάδα από τα μετόπισθεν στην πρώτη γραμμή της μετάβασης στην ψηφιακή εποχή, και ανάδειξε πρωτοβουλίες της τελευταίας τριετίας ως καλές πρακτικές, άξιες διάδοσης στο εξωτερικό.
Φυσικά η πορεία αυτή δεν σταματάει εδώ, καθώς οι εξελίξεις στην τεχνολογία, αλλά και στις ανάγκες της κοινωνίας και της οικονομίας είναι αδιάκοπες. Ήδη οι νέες τεχνολογίες, όπως η τεχνητή νοημοσύνη, τα δίκτυα πέμπτης γενιάς και το metaverse, αποκτούν όλο και κεντρικότερο ρόλο στην καθημερινότητα όλο και περισσότερων πολιτών παγκοσμίως, και βέβαια στη χώρα μας.
Όμως η μετάβαση στην ψηφιακή εποχή δεν είναι μόνο η αξιοποίηση των πλέον σύγχρονων τεχνολογιών και συστημάτων. Δεν είναι η ψηφιοποίηση λειτουργιών και η αυτοματοποίηση διαδικασιών, για τον περιορισμό στο μεγαλύτερο δυνατό της ανθρώπινης επαφής. Υπό μία έννοια, δεν είναι καν το «ψηφιακό» η λέξη-κλειδί στην όλη συζήτηση.
Αντίθετα, το ζητούμενο είναι όλη η συγκρότηση και λειτουργία του κράτους, όλες οι υπηρεσίες και διαδικασίες, να ανασχεδιαστούν τοποθετώντας στο επίκεντρο τον πολίτη και τις διαρκώς μεταβαλλόμενες ανάγκες του. Με έμφαση κυρίως στην εξυπηρέτηση, και δευτερευόντως στον ίδιο τον φορέα που εξυπηρετεί. Η ψηφιακή τεχνολογία, τα σύγχρονα εργαλεία και συστήματα, οι εφαρμογές, είναι τον μέσον, και όχι αυτοσκοπός. Είναι το εργαλείο για να φτάσουμε σε μία νέα εποχή για τις σχέσεις του πολίτη με το κράτος, όπου η τεχνολογία τίθεται στην υπηρεσία του πολίτη και του στόχου βελτίωσης της καθημερινότητάς του.
H Κυβέρνηση και το Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης, αλλά και όλα τα άλλα συναρμόδια Υπουργεία και φορείς, συνεχίζουν να πραγματοποιούν νέα βήματα στην κατεύθυνση αυτή, ακόμα και σε καθημερινή βάση, ακόμα και όταν αυτά δεν τραβούν τα φώτα της δημοσιότητας. Η πορεία είναι διαρκής και δυναμική, και απαιτεί με τη σειρά της δέσμευση, προσήλωση σε στόχους και ευρύ όραμα. Το οποίο ο Κυριάκος Μητσοτάκης έχει δείξει πως διαθέτει όλα τα προηγούμενα χρόνια, και είναι βέβαιο πως στην ίδια κατεύθυνση θα συνεχίσει και τα επόμενα.
Το ερώτημα που τίθεται επομένως, σε σύνδεση και με τις προσεχείς εθνικές εκλογές, είναι εάν θέλουμε να συνεχίσουμε να τρέχουμε μαζί με τις εξελίξεις, δίνοντας τη μάχη του μέλλοντος και μετατρέποντας την ψηφιακή μετάβαση σε μία υπόθεση για όλους, για κάθε πολίτη. Ή εάν θα επιλέξουμε την ακινησία, ή ακόμα χειρότερα το πισωγύρισμα. Εάν θα επιδιώξουμε, ακόμα πιο δυναμικά και συστηματικά, να βρεθούμε στην πρωτοπορία, ή θα επιλέξουμε τις χαμηλές ταχύτητες και προσδοκίες.
Ο Γιώργος Βρεττάκος είναι υποψήφιος βουλευτής της Νέας Δημοκρατίας στη Β' Πειραιά
