«Πακέτο» µέτρων για να πέσουν οι τιµές στα τρόφιµα, που αποτελούν τον κύριο τροφοδότη του πληθωρισµού, συστήνει στην κυβέρνηση το Γραφείο Προϋπολογισµού του Κράτους στη Βουλή, καθώς τα υφιστάµενα αδυνατούν να τιθασεύσουν το «τέρας» της ακρίβειας που συνεχίζει να καίει τις τσέπες των καταναλωτών.

Μεταξύ των διαρθρωτικών παρεµβάσεων που προτείνει το Γραφείο είναι η εκτεταµένη χρήση ιστοσελίδων και «έξυπνων» εφαρµογών στα κινητά τηλέφωνα, όπως apps τύπου marketwatch, που θα µεταδίδουν online πληροφορίες για τις τιµές που εµφανίζονται στο ράφι για διάφορα προϊόντα και υπηρεσίες. Μέσω αυτών των εργαλείων, οι καταναλωτές θα µπορούν εύκολα να συγκρίνουν τιµές και να επιλέγουν λιγότερο ακριβές εναλλακτικές, γνωρίζοντας επακριβώς για το πού υπάρχουν προσφορές και σε ποια περιοχή, µε αποτέλεσµα να βγαίνουν κερδισµένοι.

Οι πληροφορίες θα µεταδίδονται σε πραγµατικό χρόνο

Το πιο σηµαντικό είναι ότι όλες αυτές οι πληροφορίες θα µεταδίδονται σε πραγµατικό χρόνο, ενώ θα υπάρχουν αναλύσεις και δεδοµένα για τη διακύµανση των τιµών που µπορούν να διαδραµατίσουν κρίσιµο ρόλο στη µετρίαση των επιπτώσεων του πληθωρισµού. Η λειτουργία ενός τέτοιου αποτελεσµατικού πλαισίου ενηµέρωσης, για το οποίο θα είναι ενήµερες οι επιχειρήσεις, είναι πολύ πιθανό να τις αναγκάσει να προσαρµόσουν τις τιµολογιακές τους στρατηγικές, για να παραµείνουν ανταγωνιστικές.

Μολονότι η ταχύτητα του πληθωρισµού έχει αρχίσει να υποχωρεί, πέφτοντας τον Φεβρουάριο στο 2,9% από 6,1% που έτρεχε τον ίδιο µήνα το 2023, και αυτό λόγω της αποκλιµάκωσης των τιµών της ενέργειας που µετά τον πόλεµο στην Ουκρανία εκτινάχθηκαν στα ύψη, στην οµάδα της διατροφής ο τιµάριθµος εξακολουθεί να καλπάζει προκαλώντας οικονοµική αιµορραγία πρωτίστως στα ασθενέστερα νοικοκυριά, που δαπανούν µεγάλο µέρος του µηνιαίου προϋπολογισµού τους στα πιο βασικά καταναλωτικά αγαθά.

"Πληθωρισµός της απληστίας"

Ένα µεγάλο µέρος της ισχυρής πληθωριστικής πίεσης προήλθε από την αύξηση των επιχειρηµατικών κερδών, τον λεγόµενο «πληθωρισµό της απληστίας», στον οποίο έχει αναφερθεί και ο ίδιος ο πρωθυπουργός. Με άλλα λόγια, οι επιχειρήσεις εκµεταλλεύθηκαν στο έπακρο την ευκαιρία που τους δόθηκε από τις εισαγόµενες αυξήσεις τιµών (σε ρεύµα, φυσικό αέριο, πρώτες ύλες κ.ά.), ώστε να ενισχύσουν την κερδοφορία τους. Την ίδια στιγµή, σύµφωνα µε τη µελέτη του ΚΕΠΕ, τα υψηλά επιτόκια φούσκωσαν κατά 7,5 δισ. ευρώ τα κέρδη των τεσσάρων συστηµικών τραπεζών την τελευταία διετία, προκαλώντας ισχυρό σοκ στα νοικοκυριά από τις αυξήσεις που έγιναν στα στεγαστικά δάνεια, µε αποτέλεσµα µετά τα µνηµόνια και τις διαδοχικές κρίσεις (πανδηµία, ενεργειακή κρίση) να εξαϋλωθούν πλήρως τα εισοδήµατά τους.

Στην έρευνά τους, οι αναλυτές του ΚΕΠΕ κάνουν λόγο για «πληθωρισµό τραπεζικής απληστίας», καθώς αυτό που παρατηρήθηκε ήταν µία επιθετική ασυµµετρική απόκριση των ελληνικών τραπεζών στις αυξήσεις επιτοκίων της ΕΚΤ, µε τα επιτόκια των δανείων να αυξάνονται αµέσως, ενώ τα αντίστοιχα των καταθέσεων να παραµένουν αρχικά αµετάβλητα. Σε κάθε περίπτωση ο υψηλός πληθωρισµός σε σχέση µε τους βασικούς εµπορικούς εταίρους εγκυµονεί σηµαντικούς κινδύνους για το σύνολο της οικονοµίας µε πιο βασικό τις απώλειες σε όρους διεθνούς ανταγωνιστικότητας, µε συνέπειες τη µείωση των εξαγωγών, της απασχόλησης, των πραγµατικών µισθών και της ιδιωτικής κατανάλωσης, καθώς και την κάµψη των επενδύσεων.

Απώλειες 2,4 δισ. ευρώ από το ΑΕΠ

Σύµφωνα µε το Γραφείο Προϋπολογισµού στη Βουλή το σενάριο αυτό, µε βάση τους υπολογισµούς, καταλήγει σε απώλειες 2,4 δισ. ευρώ από το ΑΕΠ ή 1,2% σε βάθος τριετίας µε άµεσες επιπτώσεις στα δηµόσια έσοδα. Στο πλαίσιο αυτό, εφιστά την προσοχή σε όποιες υπέρµετρες αυξήσεις ονοµαστικών µισθών, για να µην πάει στον «βρόντο» η εφαρµογή της πολιτικής µε τις στοχευµένες επιδοτήσεις στους λογαριασµούς της ενέργειας για τα νοικοκυριά, που κρίθηκαν επιτυχηµένες από το ∆ΝΤ, αφενός γιατί ενίσχυσαν την αγοραστική δύναµη των πιο ευάλωτων νοικοκυριών, αφετέρου διότι εξοικονοµήθηκαν πόροι (σε σχέση µε οριζόντια µέτρα) -στο µέτρο του εφικτού- από τον κρατικό προϋπολογισµό.

*Δημοσιεύθηκε στην «Απογευματινή»