Στα μέτρα Σκρέκα ποντάρει η κυβέρνηση για να δαμάσει το «τέρας της ακρίβειας». Με τα μέχρι στιγμής δεδομένα, από την εφαρμογή των μέτρων οι τιμές χονδρικής μειώθηκαν σε 3.000 προϊόντα, κάτι που θα φανεί σταδιακά στα ράφια των σουπερμάρκετ και των λοιπών καταστημάτων τροφίμων. Στο υπουργείο Ανάπτυξης μιλούν για μεσοσταθμική μείωση τιμών κατά 15%. Ειδικότερα, το μέτρο της μείωσης παροχών και πιστώσεων από τους προμηθευτές προς τα σουπερμάρκετ έως και 30% και μεταφοράς του οφέλους στον καταναλωτή, με αντίστοιχη μείωση των τιμών των προϊόντων αυτών στα ράφια, ήδη έχει οδηγήσει σε μειώσεις των τιμών χονδρικής ως εξής:
- Βρεφικές και παιδικές πάνες: -18,1%
- Σαμπουάν, αφρόλουτρα και conditioner: -17,0%
- Απορρυπαντικά πιάτων: -16,0%
- Καθαριστικά παντός είδους: -15,8%
- Απορρυπαντικά ρούχων: -15,6%
-  Οδοντόκρεμες: -15,1%
- Σαπούνια: -12,7%

Σε ποια προϊόντα έχει υπάρξει σημαντική μείωση

Σε ορισμένα προϊόντα, σύμφωνα με το υπουργείο Ανάπτυξης, η μείωση είναι ακόμα υψηλότερη, όπως στο Harpic (-41,9%), το WC Net (-39,7%) και το σαμπουάν Syoss (-23,0%). Σε άλλα προϊόντα οι μειώσεις είναι μικρότερες, όπως π.χ. στις οδοντόκρεμες Crest (-4,9%), στις βρεφικές πάνες Ninjamas (-5,3%) κ.ά. Μένει ωστόσο οι μειώσεις αυτές στις τιμές χονδρικής να περάσουν το συντομότερο δυνατόν και στη λιανική, δηλαδή στο ράφι. Το δεύτερο μέτρο στόχο έχει να φέρει «καθαρές» τιμές από το χωράφι στο ράφι προς όφελος του καταναλωτή αλλά και του παραγωγού. Το μέτρο αφορά νωπά φρούτα, λαχανικά και κρέατα και απαγορεύει την έκδοση πιστωτικών τιμολογίων άνω του 3% της αξίας των διακινηθέντων αγαθών για επιστροφές ή φύρα. Το τρίτο μέτρο επιβάλλει πλαφόν στο μικτό περιθώριο κέρδους για το βρεφικό γάλα. Σύμφωνα με το υπουργείο Ανάπτυξης, θα επιφέρει μειώσεις στις τιμές του βρεφικού γάλακτος τουλάχιστον κατά 15%. Τα μέτρα αυτά, σε συνδυασμό με το τέταρτο μέτρο της απαγόρευσης παροχής προσφορών για τρεις μήνες, που ισχύει από 1ης Ιανουαρίου 2024, εκτιμάται ότι όχι μόνο θα ανασχέσουν τις ανατιμήσεις των αγαθών, αλλά και θα οδηγήσουν σε χαμηλότερες τιμές.

Αποκλιμάκωση

Εξάλλου, σύμφωνα με τον πρόεδρο του ΟΚΑΑ (Οργανισμού Κεντρικών Αγορών και Αλιείας), Απόστολο Αποστολάκο, το τελευταίο διάστημα υπάρχει ταχεία αποκλιμάκωση του κόστους των οπωρολαχανικών. Οπως επισημαίνει, από τη μια πλευρά η σχετική καλοκαιρία και από την άλλη το γεγονός ότι οι τουρίστες δεν έχουν έρθει ακόμη έχουν ως αποτέλεσμα οι τιμές στα βασικά οπωρολαχανικά, πατάτες, καρότα, ντομάτες, μαρούλια κ.λπ., να εξορθολογίζονται και σε ορισμένες περιπτώσεις να υποχωρούν σημαντικά.

Η αποδοτικότητα των μέτρων Σκρέκα θα φανεί το επόμενο διάστημα, σε μια περίοδο μάλιστα που θα απουσιάζουν τυχόν πληθωριστικές πιέσεις λόγω τουρισμού. Ωστόσο, όπως σημειώνουν παράγοντες της αγοράς, θα είναι πολύ δύσκολο η αγορά να επιστρέψει στο 2021. Και αυτό καθώς τον περασμένο Ιανουάριο ο πληθωρισμός τροφίμων ήταν 8,3% και ήταν ο δεύτερος υψηλότερος στην Ε.Ε. έπειτα από εκείνον της Μάλτας (10,1%). Ο πληθωρισμός τροφίμων στην ευρωζώνη τον ίδιο μήνα ήταν στο 5,4% και στην Ε.Ε. στο 5,1%.

Οι Ελληνες, έπειτα από μια 10ετία και πλέον στασιμο-πληθωρισμού, έγιναν μάρτυρες μιας βίαιης αναπροσαρμογής των τιμών των βασικών αγαθών προς τα πάνω, που ξεπερνά το 30%, στη διάρκεια των τελευταίων τριών ετών.

akriveia_4

Οι ανατιμήσεις

Ειδικότερα, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛ.ΣΤΑΤ., στην Ελλάδα από το 2020 μέχρι και το τέλος του 2023 οι ανατιμήσεις έχουν ως εξής:
- Δημητριακά: +25,99%, με το ψωμί να σημειώνει τη μεγαλύτερη αύξηση, 32,47%
- Κρέατα: +30,86%, με τις αυξήσεις σε αρνί και κατσίκι να φτάνουν το 51,26%
- Ψάρια: +19,99%, με τα νωπά ψάρια να σημειώνουν τη μεγαλύτερη αύξηση, κατά 24,10%
- Γαλακτοκομικά και αυγά: +34,29%, με τα τυριά να σημειώνουν τη μεγαλύτερη αύξηση, κατά 46,30%
- Λίπη και έλαια: +88,49%, με το ελαιόλαδο να σημειώνει τη μεγαλύτερη αύξηση, 222,81%
- Φρούτα νωπά: +14,54%, με τα διατηρημένα φρούτα να έχουν υποστεί τη μεγαλύτερη αύξηση, κατά 44,66%
- Λαχανικά νωπά: +33,96%, με τις πατάτες να σημειώνουν τη μεγαλύτερη αύξηση, 44,21%
- Ζάχαρη, σοκολάτες, γλυκά: +17,74%, με τη ζάχαρη να σημειώνει τη μεγαλύτερη αύξηση, 57,97%
- Λοιπά τρόφιμα: +24,26%.

Ο σωρευτικός πληθωρισμός στα είδη διατροφής που αναφέρθηκαν ανέρχεται σε 31,08% και αν σε αυτά προστεθούν τα μη αλκοολούχα ποτά, τότε μειώνεται οριακά στο 30,56%. Ετσι, ένα καλάθι τροφίμων που κόστιζε 100 ευρώ το 2020, σήμερα κοστίζει κάτι περισσότερο από 130 ευρώ. Αξίζει να σημειωθεί ότι, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛ.ΣΤΑΤ., όλες οι εξεταζόμενες υποκατηγορίες αγαθών διατροφής σημειώνουν αύξηση από το 2020 και μετά. Η αύξηση αυτή κυμαίνεται από 1%, που αφορά στις γλυκαντικές ουσίες, και φτάνει στο 222%, που αφορά στο ελαιόλαδο.

Οι μειωμένες τιμές στο βρεφικό γάλα

Αμεσα αναμένεται να περάσουν στα ράφια των σουπερμάρκετ οι μειώσεις τιμών στο βρεφικό γάλα. Στην παρέμβαση για το βρεφικό γάλα ορίστηκε πλαφόν στο περιθώριο μικτού κέρδους των εταιρειών που το εισάγουν, το παράγουν και το διακινούν στην Ελλάδα. Αυτό ισούται με το λειτουργικό κόστος της επιχείρησης, προσαυξημένο κατά 7% επί των καθαρών πωλήσεων. Η συγκεκριμένη μεταρρύθμιση επιφέρει μειώσεις στις αρχικές τιμές προμήθειας μεσοσταθμικά περίπου στο 15% στα περισσότερα προϊόντα βρεφικού γάλακτος 1ης (0-6 μήνες) και 2ης (6-12 μήνες) βρεφικής ηλικίας. Δεδομένου ότι το βρεφικό γάλα πωλείται χωρίς προωθητικές ενέργειες, οι μειώσεις αυτές θα περάσουν άμεσα στην τιμή στο ράφι.

akriveia_vrefiko_gala