Για την ανάγκη ενίσχυσης των ενεργειακών αλυσίδων εφοδιασμού, αλλά και την ευελιξία που χρειάζεται να δείχνει η Ευρώπη απέναντι σε κρίσεις μίλησαν ο πρώην υφυπουργός των ΗΠΑ, αρμόδιος για θέματα ενέργειας, Φράνσις Φάνον και ο Διευθύνων Σύμβουλος της Ελληνικής Διαχειριστικής Εταιρείας Υδρογονανθράκων και Ενεργειακών Πόρων (ΕΔΕΥΕΠ), κ. Αριστοφάνης Στεφάτος στην 27η Συζήτηση Στρογγυλής Τραπέζης του Economist.

Και οι δύο ομιλητές τόνισαν τον ρόλο που θα διαδραματίσει και διαδραματίζει η Ελλάδα στην νέα γεωστρατηγική σκακιέρα, μιλώντας παράλληλα για την ανάγκη ύπαρξης συνεργασιών.

Ένα νέο μείγμα

«Βρισκόμαστε σε ένα σημείο γεωπολιτικής αρχιτεκτονικής όσον αφορά την ενέργεια», σημείωσε ο πρώην υφυπουργός των ΗΠΑ, αρμόδιος για θέματα ενέργειας, Φράνσις Φάνον. Παρά το γεγονός πως οι ΗΠΑ είναι πλέον μία κυρίαρχη δύναμη στον χώρο της ενέργειας και είναι μία χώρα ενεργειακά αυτάρκης, δεν μπορεί να προχωρήσει χωρίς εταίρους, σημειώνει ο κ. Φάνον. Για πολλά χρόνια η Γερμανία δέχονταν τα βέλη των ΗΠΑ όσον αφορά την εξάρτηση της χώρας από το ρωσικό πετρέλαιο. Ωστόσο, μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία το γεωπολιτικό σκηνικό άλλαξε ταράζοντας την ενεργειακή σκακιέρα με το Βερολίνο να αναγκάζεται να αλλάξει εξ’ ολοκλήρου τις ενεργειακές του συμμαχίες.

Οι βολές στην Κίνα

Ιδιαίτερα δηκτικός ήταν ο κ. Φάνον αναφορικά με τη στάση που κρατά η Κίνα. «Το Πεκίνο αξιοποιεί τους πολέμους και τις συγκρούσεις προς όφελός του», τονίζει. Η Κίνα ακολουθεί τη δική της στρατηγική και επιχειρεί να κάνει τη Ρωσία κράτος – έτερο. Γι’ αυτό τον λόγο κάλεσε Ευρώπη και ΗΠΑ να δουν με πραγματισμό. «Βρισκόμαστε στα πρώτα στάδια της ενεργειακής μετάβασης. Θα πρέπει, λοιπόν, οι κυβερνήσεις να κατανοήσουν τα αρνητικά που βίωσαν διάφορες χώρες της Ευρώπης, όπως η Γερμανία λόγω ενεργειακής εξάρτησης από τη Ρωσία.

Η λύση σίγουρα δεν είναι να δημιουργήσουμε αυτή τη σχέση εξάρτησης με την Κίνα και να στραφούμε σε αυτή», σχολίασε. «Έχουμε ως χώρα δεσμευτεί απέναντι σε αυτή την μετάβαση και χρειαζόμαστε νέες αλυσίδες εφοδιασμού, διότι βλέπουμε το σαμποτάζ από πλευράς Κίνας», συμπλήρωσε ο κ. Φάνον. Και το εξήγησε λέγοντας πως η ενεργειακή μετάβαση μπορεί να ωθήσει την Κίνα σε νέες πρακτικές αθέμιτες και νέα όπλα. «Για παράδειγμα το 2023 για να αποτρέψει εκείνα την ενεργειακή μετάβαση πολλών χωρών της Ευρώπης και όχι μόνο κατήργησε τις εξαγωγές μετάλλων».

«Στόχος των εθνών θα πρέπει να είναι η δημιουργία αξιόπιστων αλυσίδων εφοδιασμού που θα μπορούν να αντιδράσουν απέναντι στις κυριαρχικές βλέπεις της Κίνας». Μάλιστα, επέμεινε πως πρέπει να γίνει κατανοητός απ’ όλους ο ρόλος που θέλουν να αποκτήσουν Κίνα και Ρωσία. Τέλος, σχολίασε πως το κόστος που θα έχει η ανθρωπότητα αν δεν προχωρήσει στην ενεργειακή μετάβαση θα είναι μεγαλύτερο από το κόστος της ίδιας της μετάβασης αυτό καθ’ αυτό. «Αυτό είναι το μέλλον, η μετάβαση που πραγματοποιείται τώρα. Αν όμως η Κίνα ελέγχει τα πάντα τότε θα είμαστε εξαρτημένοι σε εκείνη.

Το κοινό όραμα ΗΠΑ – Ευρώπης και η θέση της Ελλάδας στην μετάβαση

Όπως δήλωσε στη συνέχεια Ευρώπη και ΗΠΑ μοιράζονται αξίες και οράματα. Πάνω σε αυτή την κατεύθυνση σημειώνει πως πλέον απαιτείται δράση και όχι θεωρία. Στο τραπέζι υπάρχει κατά την άποψή του μία διπλή πρόκληση: αφενός η ταχύτητα με την οποία πρέπει να τρέξουμε και αφετέρου τα ζητήματα ασφάλειας. Χρειαζόμαστε πόρους, ταχύτητα και επενδύσεις, αναφέρει.

«Η Ελλάδα είναι κομμάτι της μετάβασης», σημειώνει. Ταυτόχρονα, έκανε λόγο για ανάγκη δημιουργίας περιφερειακών αγορών που θα είναι δομημένες πάνω στους όρους ζήτησης και προσφοράς. «Οι ενεργειακές εμπορικές σχέσεις είναι ένα κονίαμα που ενώνει εταίρους και δίνει ευκαιρίες. Η κάθε χώρα έχει δυνατότητες και διαφορετικές μορφές ενέργειας. Η ενέργεια δεν είναι μόνο βαρέλια. Είναι οικονομία, θέσεις εργασίας, συμφωνίες». Όπως σημείωσε τέλος χρειάζεται να ανεβάσουμε ταχύτητες όσον αφορά τις αδειοδοτήσεις των έργων που είναι ένα κοινό αγκάθι τόσο στην Ελλάδα όσο και στις ΗΠΑ.

Στεφάτος: Η μεγάλη μετάβαση είναι εδώ και απαιτεί ευελιξία

«Είμαστε κομμάτι μίας μεγάλης μετάβασης που η ανθρωπότητα υλοποιεί για πρώτη φορά. Θα κάνουμε λάθη αλλά πρέπει να είμαστε ευέλικτοι στην υλοποίηση αυτού του σχεδίου», τονίζει ο Διευθύνων Σύμβουλος της Ελληνικής Διαχειριστικής Εταιρείας Υδρογονανθράκων και Ενεργειακών Πόρων (ΕΔΕΥΕΠ), κ. Αριστοφάνης Στεφάτος.

Την παράμετρο του κόστους έβαλε με τη σειρά του στη συζήτηση και ο κ. Στεφάτος αναφέροντας πως «το κόστος αυτής της μετάβασης είναι κάτι το οποίο πρέπει να λάβουμε υπόψιν μας». Μάλιστα, έφερε ως παράδειγμα τις ευρωπαϊκές τιμές φυσικού αερίου που έφτασαν σε δυσθεώρητα ύψη και δημιούργησαν όπως σημείωσε «την πρώτη κρίση κόστους στον χώρο της ενέργειας». «Αυτό σε συνδυασμό με τον πόλεμο προκάλεσε κρίση στον εφοδιασμό της Ευρώπης με φυσικό αέριο και μας έκανε να καταλάβουμε πως υπάρχουν ζητήματα αναφορικά με την ασφάλεια του εφοδιασμού», συμπλήρωσε.

Ο γεωστρατηγικός ρόλος της Ελλάδας

Οι γεωπολιτικές συγκρούσεις μας δίνουν τη δυνατότητα να καταλάβουμε το τι μπορεί να προσφέρει η Ελλάδα σε περίοδο κρίσεων. Οι κρίσεις αναδεικνύουν την ανάγκη για εγχώρια παραγωγή. Δεν πρέπει να παρασυρθούμε από τις γεωπολιτικές εντάσεις. Χρειαζόμαστε διασυνδέσεις, δίκτυα και να χτίσουμε υποδομές μας. Έχουμε ανάγκη συνέργειες που θα χτίσουν το κατάλληλο ενεργειακό μείγμα, ανέφερε.

Οι κυβερνήσεις αντιμετωπίζουν αυτή την σκληρή πραγματικότητα και αναθεωρούν τις στρατηγικές τους. «Στην Ελλάδα με την τωρινή κυβέρνηση έχουμε πάρει αποφασιστικά βήματα και η εταιρεία μας ηγείται σε πολλές δράσεις.

Οι ανακοινώσεις που έρχονται για τα αιολικά

«Έχουμε ένα παγκόσμιο πρόγραμμα για τα αιολικά πάρκα στη θάλασσα», σημείωσε ο κ. Στεφάτος. «Όσον αφορά τα υπεράκτια αιολικά την άλλη Τρίτη θα ανακοινώσουμε μαζί με τον υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Θεόδωρο Σκυλακάκη και την υφυπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Αλεξάνδρα Σδούκου κάτι πολύ σημαντικό πάνω σε αυτό το πεδίο. «Η Ελλάδα πέρα από τη διαφάνεια που έχει έχει και τεράστιο αιολικό δυναμικό. Το αιολικό δυναμικό μας θα ξεπερνά την εγχώρια ζήτηση είμαστε αισιόδοξοι και χαρούμενοι πιστεύουμε ότι μπορούμε να δώσουμε ευκαιρίες οι οποίες θα προωθήσουν διμερή σχήματα συνεργασίας στην ευρύτερη περιοχή. Ευκαιρίες δηλαδή που καλύπτουν όλο το φάσμα του ενεργειακού μείγματος. «Η Ελλάδα θα είναι στην προμετωπίδα αυτής της μετάβασης», καταλήγει.

Αναφορικά με το τι κρατά πίσω την Ελλάδα και δεν ανέπτυξε τις δυνατότητές της νωρίτερα ο κ. Στεφάτος δήλωσε πως «δεν είχαμε την τεχνολογία που απαιτούνταν και όταν η τεχνολογία ήρθε είχαμε χρηματοοικονομική κρίση». Και συμπλήρωσε πως είναι θέμα ωριμότητας. Όσον αφορά τα υπεράκτια αιολικά σχολίασε ότι ο γίνεται λόγος κυρίως για για πλωτά συστήματα. «Η τεχνολογία ωρίμασε πολύ πρόσφατα άρα τώρα ήρθε η ώρα να κινηθούμε σε αυτό το μέτωπο», αναφέρει.