Θαμμένη κάτω από τόνους νερού και λάσπης βρίσκεται -και θα παραμείνει για καιρό- μια τεράστια έκταση της μέχρι πρότινος γόνιμης γης του θεσσαλικού κάμπου, που αποτελεί τον μεγαλύτερο τροφοδότη της χώρας σε αγροτικά προϊόντα, κρέας, γάλα, τυρί, με συμβολή που συνολικά αγγίζει το 5% του ΑΕΠ.

Αλλά και ένα μεγάλο μέρος από τη συγκομιδή της χρονιάς, η οποία ήταν αποθηκευμένη για να προσφερθεί στην κατανάλωση, χάθηκε στους ορμητικούς χειμάρρους που εισέβαλαν στις αποθήκες. Η καταστροφή είναι ανυπολόγιστη, οι συνέπειές της, δε, εκτιμάται πως θα αποτυπωθούν πολύ σύντομα απ’ άκρη σ’ άκρη της χώρας.

Έδινε ζωή

Η Θεσσαλία, που έχει το 12% των γεωργικών εκτάσεων της Ελλάδας, συμβάλλει στο ΑΕΠ κατά 5%. Στον κάμπο βρίσκεται το 18% των σιτοκαλλιεργειών της χώρας, το 15,6% των εκτάσεων ζαχαροτεύτλων και το 9,5% των εκτάσεων όλης της χώρας όπου καλλιεργούνται φρούτα και λαχανικά.

Ο κάμπος και η Μαγνησία (ιδιαίτερα η περιοχή του Πηλίου), σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, «δίνουν» στην κατανάλωση το 43,5% του συνόλου της παραγωγής μήλων, το 63% των αχλαδιών, το 47,5% του συνόλου παραγωγής σε κάστανα, το 34% του σκληρού σιταριού, το 22% του καλαμποκιού, το 32% της φακής και το 33% των ρεβιθιών. Στα βοσκοτόπια των πλημμυροπαθών περιοχών τρέφονταν το 10,6% των βοοειδών της χώρας, το 9,6% των αμνοεριφίων, το 7,5% των χοίρων και το 10,5% των πουλερικών.

Από αυτά, έχουν διασωθεί, όπως φαίνεται, ελάχιστα και οι αγροτικές και κτηνοτροφικές μονάδες της περιοχής αντιμετωπίζουν τεράστιες απώλειες. Σύμφωνα με τον καθηγητή Γεωλογίας και Φυσικών Καταστροφών, Ευθύμιο Λέκκα: «Έχει καταστραφεί ολοσχερώς το 22%-23% της αγροτικής παραγωγής της χώρας, αφού ο άργιλος και η λάσπη πάνω στα γόνιμα εδάφη, πάχους τουλάχιστον μισού μέτρου, δεν μπορούν να φιλοξενήσουν καλλιέργειες».

Οι εκτιμήσεις

Το ερώτημα είναι για πόσο καιρό, καθώς ήδη διατυπώνονται εκτιμήσεις ότι για να ξαναγίνουν καλλιεργήσιμες οι εκτάσεις που πλημμύρισαν ίσως χρειαστεί να περάσουν 2 έως 5 χρόνια. Ο ίδιος, μάλιστα, εκτίμησε ότι το κόστος και οι επιπτώσεις στην αγροτική παραγωγή θα ξεπεράσουν το 1 δισ. ευρώ, υπολογισμοί που ενδεχομένως να αποδειχθούν συντηρητικοί.

Ο πρόεδρος της Εθνικής Ένωσης Αγροτικών Συνεταιρισμών (ΕΘΕΑΣ), Παύλος Σατολιάς, έχοντας έρθει σε επικοινωνία με τους κτηνοτρόφους και τους αγρότες της περιοχής, επιχειρεί μέσω της «Α» μια πρώτη εκτίμηση της καταστροφής: «Μόνο από τους κτηνοτροφικούς συνεταιρισμούς, γιατί υπάρχουν και μεμονωμένοι κτηνοτρόφοι με τους οποίους δεν έχουμε καταφέρει να επικοινωνήσουμε, υπολογίζουμε ότι έχουν πνιγεί περισσότερα από 10.000 ζώα και το νούμερο καθημερινά ανεβαίνει. Σίγουρα, πάντως, έχουν βυθιστεί στη λάσπη περισσότερο από 1.000.000 στρέμματα καλλιεργειών». Η διοίκηση της ΕΘΕΑΣ έχει απευθυνθεί με επιστολή στον πρωθυπουργό, ζητώντας να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα κεντρικά, καθώς θεωρούν ότι ο ΕΛΓΑ δεν έχει την οικονομική δυνατότητα να επιληφθεί μιας τόσο σοβαρής καταστροφής. «Πρέπει να στραφούμε περισσότερο στην Ευρώπη, χρειάζεται να αντλήσουμε κι άλλη κοινοτική βοήθεια», καταλήγει ο κ. Σατολιάς.

«Φόβος για το ψωμί»

Παράγοντες της αγοράς τροφίμων περιγράφουν ένα δύσκολο επισιτιστικό μέλλον, καθώς, εκτός από τις καλλιέργειες που χάθηκαν, σοβαρές καταστροφές έχει υποστεί και ο κλάδος της βιομηχανικής μεταποίησης.

Οι φόβοι για ανατιμήσεις σε βασικά είδη διατροφής, από το ψωμί και το τυρί μέχρι τα φρούτα και τα λαχανικά, είναι περισσότερο από βάσιμοι. Όπως αναφέρει στην «Α» ο πρόεδρος των αρτοποιών, Μιχάλης Μούσιος, «οι παραγωγοί της περιοχής, με τους οποίους έχουμε επικοινωνήσει, εκτιμούν ότι χάθηκε το 30% της σοδειάς σκληρού σιταριού που υπήρχε στις αποθήκες».

Όλα αυτά, ενώ ο πληθωρισμός των τροφίμων επιμένει τριπλάσιος και στα σουπερμάρκετ τα τιμολόγια είναι ήδη ανατιμημένα. Ενδεικτικά:
► Η ντομάτα πωλείται στα 2-2,5 ευρώ το κιλό.
► Το καρπούζι «επιμένει» σταθερά στα επίπεδα του 0,80-1 ευρώ το κιλό.
► Το ελαιόλαδο κατέστη ξαφνικά πανάκριβο, με την τιμή του να εκτοξεύεται στα 12 ευρώ το λίτρο.
► Τα αρτοσκευάσματα ήδη έχουν εκτιναχθεί, καθώς μέσα στο καλοκαίρι οι βιομηχανίες αύξησαν τα άλευρα κατά 7%-10% και οι αρτοποιοί είχαν αποφασίσει να «βάλουν πλάτη», κρατώντας την τιμή της φρατζόλας στο 0,90 €.

Τώρα, όμως, καλούνται να αναθεωρήσουν τη στάση τους, καθώς θεωρείται παραπάνω από βέβαιο ότι το κόστος των πρώτων υλών θα αυξηθεί τόσο που δεν θα μπορούν να κάνουν αλλιώς, αφού ήδη, όπως δηλώνουν, έχουν εκμηδενίσει το κέρδος τους για να διατηρήσουν την πελατεία τους.

Νέες αυξήσεις

Πριν από τις πλημμύρες οι ενώσεις καταναλωτών έκαναν λόγο για νέο κύκλο αυξήσεων τιμών τον Σεπτέμβριο που φτάνουν ακόμα και σε διψήφια ποσοστά σε γαλακτοκομικά, αυγά, τυριά και άλλα τρόφιμα. Οι μεγαλύτερες αυξήσεις τιμών καταγράφονται στα λαχανικά με 17,6%, σε νερά, αναψυκτικά και χυμούς με 14,4%, σε έλαια και λίπη με 12%, σε γαλακτοκομικά και αυγά με 11,9%, σε φρούτα με 10,7%, σε κρέατα με 9,7%, σε καφέ με 8,7%, σε ζάχαρη, γλυκά και παγωτά με 8,5%, σε ψάρια με 6,7% και σε ψωμί και δημητριακά με 6,6%.

*Δημοσιεύτηκε στην Απογευματινή στις 11 Σεπτεμβρίου 2023.