Το αφήγημα κατέρρευσε. Το όποιο δίχτυ κοινωνικής προστασίας είχε απλωθεί την προηγούμενη περίοδο ούτε υπάρχει ούτε κανείς διατίθεται να το απλώσει ξανά. Οι… τρισάθλιοι των Αθηνών, οι άστεγοι, επέστρεψαν στις γνωστές «τρύπες», φτιάχνοντας και νέες κάτω από την Ομόνοια, στα Εξάρχεια, στην Πανεπιστημίου, στη Σταδίου, στην Πλατεία Κλαυθμώνος, στο Μοναστηράκι, στην Πλάκα, στου Ψυρρή, στο Μεταξουργείο και στον Κολωνό. Πλέον, κοιμούνται στα πεζοδρόμια, στα κεφαλόσκαλα εγκαταλελειμμένων σπιτιών και καταστημάτων, στις εισόδους υπηρεσιών, έξω από εκκλησίες, στην Παλαιά Βουλή, ακόμη και κοντά σε Αστυνομικά Τμήματα. Οσες επιχειρήσεις-σκούπα κι αν γίνονται, οι άστεγοι, Ελληνες και αλλοδαποί, τοξικομανείς, ψυχασθενείς, παράνομοι, αποφυλακισμένοι, ξεσπιτωμένοι, ηλικιωμένοι ή νεότεροι, αυξάνονται αντί να μειώνονται. Στα μισά διαμερίσματα του Υπνωτηρίου του Δήμου Αθηναίων τα φώτα παραμένουν σβηστά. Ελάχιστοι επιλέγουν να κοιμηθούν εκεί, όπως ελάχιστοι πηγαίνουν στο παραπλήσιο κτίριο, το STEKI, για να κάνουν ασφαλέστερα χρήση ηρωίνης. Το μόνο στο οποίο ανταποκρίνονται είναι το συσσίτιο του δήμου, απέναντι από τον Σταθμό Λαρίσης, ενώ μερικές φορές συνομιλούν με τα κλιμάκια των εθελοντών, των κοινωνικών λειτουργών και των ψυχολόγων, χωρίς πάντως ιδιαίτερα αποτελέσματα.

Άστεγοι: Υπερδιπλάσιος αριθμός σε σχέση με πέρυσι

Σε διάστημα λίγων μηνών, ο αριθμός των αστέγων υπολογίζεται ότι έχει υπερβεί τις 2.500, υπερδιπλάσιος σε σχέση με πέρυσι. Οι πλατείες Σανταρόζα, Κλαυθμώνος και Θεάτρου, οι δρόμοι γύρω από το Εθνικό Θέατρο και το κεντρικό κτίριο του ΟΣΕ έχουν μετατραπεί σε υπαίθρια ξενοδοχεία. Οι καταγγελίες καταστηματαρχών, επαγγελματιών και εργαζομένων είναι καθημερινές, λόγω και της κατακόρυφης αύξησης της εγκληματικότητας. «Κάτω από την Πατησίων και μέχρι την Πλατεία Καραϊσκάκη ούτε να περπατήσεις δεν μπορείς πλέον... Πνιγήκαμε», λέει ο Νίκος Τσερώνης, που μέχρι πρόσφατα διατηρούσε μαγαζί στην οδό Νικηφόρου, αλλά το έκλεισε, αδυνατώντας να αντιμετωπίσει αυτή την κατάσταση.

Κάποιοι εκ των απεγνωσμένων αυτών ανθρώπων επιδίδονται σε βιαιότητες, όπως συνέβη με τους δύο Σομαλούς στις αρχές της προηγούμενης εβδομάδας, όταν λήστεψαν και αποπειράθηκαν να βιάσουν μια 36χρονη στην οδό Ρεθύμνου, στα Εξάρχεια, ή με τον ιρανικής καταγωγής παράνομο μετανάστη που το μεσημέρι της 1ης Μαρτίου αποπειράθηκε να δολοφονήσει νεαρή στην οδό Ερμού, επίσης άστεγο και ψυχικά ασταθή, πρώην «Ανατολικό», που έκαιγε αυτοκίνητα πέριξ της Λεωφόρου Αλεξάνδρας.

Εγκληματικότητα: Οι περιοχές της Αθήνας που συγκεντρώνουν τα μεγαλύτερα ποσοστά ανησυχίας

Σύμφωνα με τις μετρήσεις του Δήμου Αθηναίων, οι περιοχές της πρωτεύουσας που συγκεντρώνουν τα μεγαλύτερα ποσοστά ανησυχίας είναι τα Εξάρχεια, το κέντρο, η Ακαδημία Πλάτωνος, τα Πετράλωνα, του Γκύζη, η Κυψέλη και ο Λυκαβηττός. Οι πολίτες σε ποσοστό 26% φοβούνται μήπως πέσουν «θύματα εγκληματικής ενέργειας όσο περιμένουν ή χρησιμοποιούν κάποιο μέσο μαζικής μεταφοράς». Αποτέλεσμα είναι η γενικευμένη ανασφάλεια, που επηρεάζει όσους κατοικούν, εργάζονται και κινούνται εκεί, αλλά και όσους επισκέπτονται τις περιοχές αυτές τακτικά ή περιστασιακά. «Δύσκολο να προβληθείς ως ελκυστικός city break προορισμός τη στιγμή που η Ακρόπολη είναι η περιοχή με την κορυφαία εγκληματικότητα στην πόλη: 1.800 κλοπές και διαρρήξεις τον χρόνο», υπογραμμίζουν χαρακτηριστικά οι δημοτικοί φορείς. Τα τελευταία χρόνια προέκυψαν και νέες εστίες στην οδό Φυλής, στην Αχαρνών, στη Λιοσίων και στον παλαιό σταθμό Πελοποννήσου, κάτω από την Τροχαία. Από τα δελτία συμβάντων στην Κρατική Ασφάλεια και στα Αστυνομικά Τμήματα Συντάγματος, Ομόνοιας, Ακροπόλεως, Εξαρχείων, Κυψέλης και Αγ. Παντελεήμονα προκύπτει ότι δρουν κυρίως δύο-τρεις ομάδες Αλβανών κακοποιών, τέσσερις ομάδες Ρουμάνων, εννέα ομάδες Αλγερινών, καθώς και κάποιες παλαιότερες Βούλγαρων και Γεωργιανών, ενώ πάντα επικίνδυνες είναι οι «συμμορίες» των Αφγανών και των Κούρδων, οι οποίοι επιδίδονται συχνά-πυκνά και σε χρήση όπλων.

Ολοι οι ειδικοί συμφωνούν ότι η αστεγία και η εξάρτηση συνυπάρχουν σε πολύ μεγάλο βαθμό, ανάμεσά τους ο Εθνικός Συντονιστής για τα Ναρκωτικά, δρ Χρήστος Κουιμτσίδης, ο οποίος δηλώνει ότι «η σχέση αστεγίας και χρήσης ουσιών (συμπεριλαμβανομένου του αλκοόλ) είναι κυκλική και αλληλεξαρτώμενη, με αφετηρία είτε την έλλειψη εργασίας και στη συνέχεια στέγης, που οδηγεί στη χρήση, είτε τη χρήση ουσιών, η οποία οδηγεί στην απώλεια εργασίας και στέγης».

Πιστεύει, ακόμα, ότι το ζήτημα των άστεγων ενεργών χρηστών συμπυκνώνει πολλαπλές ανεπάρκειες της κοινωνικής πολιτικής στην Ελλάδα, όπως είναι η έλλειψη πολιτικής βούλησης και οι συντηρητικές πολιτισμικές αξίες, ενώ δεν βλέπει τίποτα παράδοξο στο ότι «ελλείψει κατάλληλων κοινωνικών υπηρεσιών, ένα αξιοσημείωτο κομμάτι των αστέγων ενδέχεται να είναι ενεργοί χρήστες ή ασθενείς με ψυχικά νοσήματα, όπως επίσης αιτούντες άσυλο και πρόσφυγες». Στις προτάσεις των ειδικών περιλαμβάνονται η δημιουργία εξειδικευμένων δομών, η ενίσχυση της υγειονομικής περίθαλψης και ψυχολογικής τους υποστήριξης, η πραγματική καταγραφή τους, τα βιώσιμα προγράμματα εργασίας και, φυσικά, η αύξηση των κτιριακών υποδομών, αφού στις υφιστάμενες δεν υπάρχει καμία ιδιωτικότητα (6 άτομα ανά δωμάτιο), γι’ αυτό και επιλέγουν να διαβιούν στους δρόμους.

*Δημοσιεύθηκε στα «Παραπολιτικα»