Η εμπειρία από το πρόσφατο παρελθόν έχει δείξει ότι όταν τα δικαστήρια σταματούν για ένα μικρό χρονικό διάστημα να λειτουργούν, επηρεάζεται το σύστημα απονομής δικαιοσύνης για αναλογικά πολύ μεγαλύτερο χρονικό διάστημα σε σχέση με το χρόνο διακοπής, με τις επιπτώσεις να φαίνονται και στην αγορά. Άλλωστε, δεν είναι τυχαίες, οι ασφυκτικές πιέσεις των επενδυτών, των επιχειρηματιών και των “θεσμών” για αποδοτικότερη δικαιοσύνη. Ο όρος αποδοτικότερη είναι αυτός που πρέπει να χρησιμοποιείται: δεν θέλουμε ταχεία απονομής δικαιοσύνης χωρίς τα εχέγγυα της ποιότητας. Θέλουμε και ταχεία και ποιοτική: μια δικαιοσύνη αποδοτική, η οποία θα εξασφαλίζει ότι ζούμε σε κράτος δικαίου.

Ο νόμος Παρασκευόπουλου για την αποσυμφόρηση των φυλακών καθώς και παλαιότερη νομοθεσία, για την θέση στο αρχείο υποθέσεων, έπληξε το κύρος της δικαιοσύνης και το κράτος δικαίου. Αφενός, η αποφυλάκιση επικίνδυνων κακοποιών αναβάθμισε ποιοτικά το έγκλημα, ενώ αναφορικώς με την θέση στο αρχείο υποθέσεων μικρής σημασίας, έδωσε το δικαίωμα στον πολίτη να ξεσπάσει: “δεν υπάρχει δικαιοσύνη”. Δεν υπάρχουν υποθέσεις μικρής σημασίας, για κάθε πολίτη, η υπόθεση του, είναι η πιο σημαντική. Πολλοί εντολείς μου, διαμαρτύρονταν, που ενώ είχαν κάνει μηνύσεις για εξυβρίσεις, οι αντίδικοι δεν δικάστηκαν ποτέ, ενώ άλλοι που κατηγορούνταν ότι διέπραξαν απάτες, “την γλίτωσαν”.

Μετά την λήξη του συναγερμού της πανδημίας, θα πρέπει στα δικαστήρια να δοθεί η δυνατότητα να αναπνεύσουν και να εμπεδωθεί ότι είμαστε πράγματι κράτος δικαίου. Όλες οι υποθέσεις πρέπει να εκδικαστούν στον χρόνο που έχουν οριστεί να γίνουν και ταυτοχρόνως πρέπει να υιοθετηθούν προτάσεις προς τον ως άνω σκοπό:

1. Η καραντίνα μας έδειξε τον δρόμο της τηλεργασίας. Πρέπει όλοι οι δικηγόροι να προμηθευτούν υποχρεωτικά, την ηλεκτρονική υπογραφή, ώστε όλα τα δικόγραφα να κατατίθενται μόνον ηλεκτρονικά. Οι γραμματείς που θα αποδεσμευτούν από τις υπηρεσίες κατάθεσης, θα αξιοποιήθουν σε άλλα πόστα.

2. Αυτό το χρονικό διάστημα, οι δικαστές δεν ανεβαίνουν στις έδρες. Αναμένουμε από τους προϊστάμενους τους, κατευθυντήριες οδηγίες, ώστε να εκδίδουν πολύ περισσότερες αποφάσεις από ότι το κανονικό χρονικό διάστημα.

3. Μετά την πολεμική περίοδο, και αφού όλοι καθόμαστε ή έστω εργαζόμαστε πιο χαλαρά θα πρέπει: να παραταθεί το ωράριο των δικαστηρίων, τα δικαστήρια να δουλεύουν από το πρωί μέχρι το βράδυ όπως και στο παρελθόν, με ενδιάμεση διακοπή. Θα πρέπει να οριστούν δικάσιμοι και το Σάββατο, για χρονικό διάστημα μέχρι τέλη Ιουλίου και φυσικά θα πρέπει να καταργηθούν για φέτος τα τμήματα διακοπών. Τον Ιούνιο, τον Ιούλιο και τον Σεπτέμβριο, θα πρέπει να λειτουργήσουν τα δικαστήρια με φουλ της μηχανές.

4. Πολλές φορές, όταν ζητάμε μια αναβολή, είναι σύνηθες οι πρόεδροι να απαντούν: “Συγγνώμη κ. Συνήγορε, αλλά δεν δικάζουμε με ραντεβού, πρέπει όλοι να είμαστε στις 9.00 το πρωί στην αίθουσα”. Ίσως στην εποχή του Καποδίστρια να έπρεπε όλοι να είμαστε και να περιμένουμε, αλλά το 2020 είναι ανεπίτρεπτο. Έπρεπε να δικάζουμε μόνον με ραντεβού, ώστε να καταργηθούν οι αναβολές.

Ειδικά στις αστικές υποθέσεις, η αναβολή της υπόθεσης είναι μία γελοία δυνατότητα. Ενδεικτικά: Η αίτηση ασφαλιστικών μέτρων, προσδιορίζεται μετά από τρεις μήνες από την κατάθεση, και την συγκεκριμένη ημεροχρονολογία ο δικηγόρος του αντιδίκου, έχει άλλη υπόθεση. Καλά κάνει, αλλά η υπόθεση αναβάλλεται για άλλους 2 μήνες. Και μετά, άλλους 2 με 3 μήνες για την απόφαση. Σύνολο άνω του εξαμήνου και πολλές φορές κοντά στο χρόνο, για την έκδοση απόφασης με κατεπείγοντα χαρακτήρα! Λύση: μέσα σε 15 μέρες από την λήψη του δικογράφου των ασφαλιστικών, ο πολίτης θα πρέπει να έχει δηλώσει ποιος δικηγόρος θα τον εκπροσωπήσει. Ο δικηγόρος μέσα σε 5 μέρες θα έχει δηλώσει ποια μέρα τον εξυπηρετεί. Αν ο πολίτης αλλάξει δικηγόρο, θα έχει υποχρέωση να δικάσει μόνον την ημέρα που έχει δηλώσει ο αρχικώς ορισθείς δικηγόρος. Μέσα σε 15 μέρες συζήτηση της υπόθεσης. Αμέσως μετά, εντός 15 ημερών υποχρέωση του δικαστή για έκδοση απόφασης. Σε σύντομο χρονικό διάστημα το πολύ δύο μηνών θα έχουμε απόφαση επί ασφαλιστικών. Μα, με ραντεβού, θα δικάζουμε; Ναι, με ραντεβού, αν θέλουμε να λέμε ότι είμαστε κράτος δικαίου.

5. Επέκταση της διαμεσολάβησης σε ποινικές υποθέσεις μικρής απαξίας, μεταξύ εισαγγελέα, πρόεδρου και διαδίκων, πριν την εισαγωγή της υπόθεσης σε δίκη. Το μέτρο αυτό είναι μακράν πιο αποδοτικό, από την διαδικασία της ατέρμονης προκαταρκτικής εξέτασης.

6. Αλλαγές στο πλαίσιο της ποινικής αντιμετώπισης ασφαλιστικών και φορολογικών υποθέσεων. Έχει ήδη εμπεδωθεί σε μεγάλο βαθμό, η κουλτούρα πληρωμής έστω και με δόσεις. Η μη καταβολή εργοδοτικών εισφορών και φορολογικών υποχρεώσεων πρέπει να αποτελεί αντικείμενο ποινικής διερεύνησης μόνον για μεγάλα ποσά. Η ποινική καταστολή, δεν αποτελεί πλέον φόβητρο. Πολλοί συμπολίτες μας, οδηγούνται στη φυλακή, γιατί απλά δεν έχουν να πληρώσουν. Αυτό αποτελεί την μεγαλύτερη απόδειξη, ότι το κράτος πρέπει να αποσυρθεί από μεγάλο μέρος των υποθέσεων. Εν τέλει, θα είναι κερδισμένο.

7. Αλλαγές στο καθεστώς των υπερχρεωμένων φυσικών προσώπων. Μετά την κατάργηση της προστασίας πρώτης κατοικίας, οι υποθέσεις που αναμένουν προς συζήτηση είναι όσες είχαν κατατεθεί τα προηγούμενα χρόνια. Εδώ πρέπει να γίνει επαναπροσδιορισμός όλων των υποθέσεων εντός του 2020. Μέχρι το τέλος του 2020 θα πρέπει να έχει τελειώσει η εκδίκαση τους.

8. Επαναφορά των πταισματοδικείων, με ταυτόχρονη υποβάθμιση κάποιον πλημμελημάτων σε πταίσματα, όπως οι παραβάσεις του κώδικα οδικής κυκλοφορίας.

Λύσεις και προτάσεις υπήρχαν και θα υπάρχουν. Όλοι οι υπηρέτες της δικαιοσύνης, είμαστε έτοιμοι να ακολουθήσουμε, οποιοδήποτε μέτρο θα οδηγήσει στην ορθή απονομή του δικαίου και θα επισπεύσει λιμνάζουσες καταστάσεις, πάντα με την οπτική ότι δεν πρέπει να παραβιάζονται συνταγματικώς κατοχυρωμένα δικαιώματα.