Κρίσιµες εκλογές για τον πλανήτη, που έχει το βλέµµα στραµµένο στις ΗΠΑ, ενώ η Ευρώπη βρίσκεται εν µέσω πολέµου (στην Ουκρανία) που δεν έχει τελειώσει, ο κόσµος σε µια οικονοµική στενωπό που δεν έχει παρέλθει (παρότι αποφεύχθηκε η ύφεση) και η Μέση Ανατολή σε αναταραχή, που µπορεί να αναδιανείµει την τράπουλα. Το υπαρξιακό ερώτηµα της προόδου και διαχείρισης της τεχνητής νοηµοσύνης έχει µπει για τα καλά στη ζωή µας και µία Ολυµπιάδα, στο Παρίσι, τελεί υπό τη σκιά πιθανής αναβίωσης της τροµοκρατίας. Το 2024 έρχεται µε τον πλανήτη να κινείται προς τα εµπρός και ενίοτε προς τα πίσω, αν αναλογιστεί κανείς τα ψυχροπολεµικά χάσµατα ∆ύσης - Ρωσίας και ∆ύσης - Κίνας, καθώς και το Μεσανατολικό, που έχουν ξανανοίξει σαν παλιές πληγές, ενώ διαστηµικές αποστολές θα προσσεληνωθούν και πάλι ύστερα από περισσότερο από µισό αιώνα.

Συγκεκριµένα, το 2024, σύµφωνα µε ανάλυση του Brunswick, θα γίνουν οι περισσότερες εκλογές εδώ και χρόνια (πάνω από 70) - µεταξύ αυτών σε χώρες που φτάνουν το 60% του παγκόσµιου ΑΕΠ και ξεπερνούν το 50% του παγκόσµιου πληθυσµού. Συγκεκριµένα, στην Ταϊβάν τον Ιανουάριο, στην Ινδονησία τον Φεβρουάριο, στη Ρωσία τον Μάρτιο, στην Ινδία τον Απρίλιο, στη Σαουδική Αραβία, τη Βρετανία (τον Μάιο ή τον Οκτώβριο) και, φυσικά, οι προεδρικές εκλογές στις ΗΠΑ στις 5 Νοεµβρίου, µε τις ευρωεκλογές να παρεµβάλλονται στις 6 Ιουνίου, αλλά και τις -σηµαντικές για εµάς- αυτοδιοικητικές εκλογές στην Τουρκία.



Όπως χαρακτηριστικά γράφει ο «Economist» για τις εκλογές στις δύο υπερδυνάµεις (ΗΠΑ και Ρωσία), η µοίρα του Πούτιν θα εξαρτηθεί περισσότερο από τους Αµερικανούς ψηφοφόρους παρά από τους Ρώσους. Και όπως επισηµαίνει η EY στην ανάλυσή της για το 2024, αφενός ο πλανήτης γίνεται πολυπολικός -κάτι που καταδεικνύεται και από τη διεύρυνση της οµάδας BRICS (Ιράν, Σαουδική Αραβία, ΗΑΕ, Αργεντινή, Αίγυπτος και Αιθιοπία γίνονται επισήµως µέλη την Πρωτοχρονιά)-, αφετέρου εξακολουθούν οι συγκρούσεις του 2023. Όµως, όπως παρατηρεί, το εταιρικό ενδιαφέρον για τη γεωπολιτική, το οποίο κορυφώθηκε στις αρχές του 2022, έχει υποχωρήσει σηµαντικά, παρότι βρίσκονται σε εξέλιξη πολεµικά µέτωπα, ενεργά και ψυχρά.

Οπως γράφει ο «Economist» για τις εκλογές, η µοίρα του Πούτιν θα εξαρτηθεί περισσότερο από τους Αµερικανούς ψηφοφόρους παρά από τους Ρώσους


Στο µέτωπο της οικονοµίας, µε τα επιτόκια να παραµένουν σε υψηλά επίπεδα για περισσότερο καιρό, οι επιπτώσεις στις δυτικές κοινωνίες θα παραµείνουν ορατές σε καταναλωτές και εταιρείες, µε ιδιαίτερη προσοχή να χρειάζεται να δοθεί στις τράπεζες που είναι εκτεθειµένες σε εµπορικά ακίνητα. Η Κίνα µπορεί να διολισθήσει σε αποπληθωρισµό, ο Fitch δεν αποκλείει µια κρίση ακινήτων να ρίξει τον ρυθµό ανάπτυξης στο 1,5% και να υποβαθµιστεί κι άλλο η πιστοληπτική της ικανότητα, ενώ µια υποβάθµιση είναι πιθανή και για τις ΗΠΑ (η Moody’s είναι η µόνη που εξακολουθεί να την έχει σε ΑΑΑ).

Διαβάστε ακόμα: 2024: Στις... κάλπες ο μισός πλανήτης το νέο έτος - Από ΗΠΑ και Ρωσία ως τις ευρωεκλογές - Οι εκπλήξεις και τα φαβορί


Οι Χούθι της Υεμένης


Η χρονιά µπαίνει µε µια εξέλιξη σχετιζόµενη µε τον πόλεµο του Ισραήλ στη Γάζα που απασχολεί περισσότερο από την ίδια τη σύρραξη. Οι αντάρτες Χούθι της Υεµένης άνοιξαν παράλληλο πολεµικό µέτωπο, µε την υποστήριξη του Ιράν, επιτιθέµενοι µε πυραύλους και drones στα εµπορικά πλοία -κυρίως δεξαµενόπλοια- που διασχίζουν τα στενά Μπαµπ ελ Μαντέµπ, τη συντοµότερη θαλάσσια διαδροµή µεταξύ Ασίας και Ευρώπης. Η οικονοµική απειλή για τη ναυτιλία δείχνει να επηρεάζει τη διεθνή κοινότητα περισσότερο από τον πόλεµο. Άλλωστε, ο τελευταίος δείχνει µακρόπνοος, µε το Ισραήλ να καταστρέφει, αντί για τη «Χαµάς», τη Γάζα, την Αίγυπτο, την Ιορδανία και την Τουρκία να δείχνουν απρόθυµες για επίλυση του προβλήµατος και το Ιράν (που έχει βουλευτικές εκλογές την 1η Μαρτίου) µη διατεθειµένο -προς στιγµήν- για κλιµάκωση. Χωρίς, ωστόσο, όλα αυτά να εξοβελίζουν τις εν δυνάµει τραγικές συνέπειές τους, µε µια επισιτιστική κρίση να απειλεί τη Γάζα έως τον Φεβρουάριο.


∆ιεύρυνση BRICS και G7


Τον Ιανουάριο, η Ρωσία αναλαµβάνει την προεδρία της οµάδας BRICS από τη Νότια Αφρική, φέρνοντας στη σφαίρα επιρροής της τις ισχυρές δυνάµεις του αναπτυσσόµενου κόσµου. Από την 1η Ιανουαρίου, άλλωστε, στην οµάδα εντάσσονται η Σαουδική Αραβία, τα Ηνωµένα Αραβικά Εµιράτα, το Ιράν (ακόµα µία χώρα στον δυτικό «άξονα του κακού»), η Αίγυπτος, η Αιθιοπία και η Αργεντινή. Τον ίδιο µήνα, η Ιταλία αναλαµβάνει την προεδρία της οµάδας G7 από την Ιαπωνία.


Ταϊβάν και Κίνα


Η πρώτη εκλογική αναµέτρηση της χρονιάς γίνεται στις 13 Ιανουαρίου στην υπό ιδιότυπο καθεστώς Ταϊβάν, µε την Κίνα να επιχειρεί να επηρεάσει τη διαδικασία. Τα πυρά του Πεκίνου συγκεντρώνει ο αντιπρόεδρος της απερχόµενης προέδρου, Τσάι Ινγκ Γουέν, Λάι Τσινγκ-Τε, τον οποίο κατηγορεί ως «αποσχιστή» και «πολεµοχαρή». Από την άλλη, το αµερικανικό Στέιτ Ντιπάρτµεντ ενέκρινε πρόσφατα αµυντικό πακέτο στήριξης της Ταϊπέι ύψους 300 εκατ. δολαρίων. Όµως, στην πραγµατικότητα, µετά το ξέσπασµα του πολέµου στη Γάζα και µε ανοιχτό το ουκρανικό µέτωπο, κανείς δεν επιδιώκει να ανάψει και η εστία έντασης στη γειτονιά της Κίνας, όπως διαφάνηκε και από τη συνάντηση Μπάιντεν - Σι στις ΗΠΑ, τον Νοέµβριο.


Ουκρανία και Ρωσία


Στις 24 Φεβρουαρίου θα συµπληρωθούν δύο χρόνια από την έναρξη του πολέµου στην Ουκρανία. Στις 17 Μαρτίου, αναµένεται η επανεκλογή Πούτιν (που το πιθανότερο είναι ότι θα είναι υποψήφιος) στις ρωσικές προεδρικές εκλογές. Αντίθετα, οι εκλογές στην Ουκρανία το πιθανότερο είναι ότι δεν θα γίνουν λόγω του πολέµου, που δεν δείχνει να ολοκληρώνεται. Η Ρωσία συνεχίζει τις µάχες σε τοπικό επίπεδο, ενώ η Ουκρανία ανησυχεί, καθώς το προβάδισµα που έδειξε να έχει το 2022 απειλείται να χαθεί από την αµφίβολη συνέχιση της οικονοµικής υποστήριξης του πολέµου από τη ∆ύση.


Τουρκικές αυτοδιοικητικές


Στις κάλπες που θα στηθούν κάποια στιγµή τον Μάρτιο για τα νέα πρόσωπα της Τοπικής Αυτοδιοίκησης στην Τουρκία, ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν θα επιδιώξει να ξανακερδίσει τους δήµους της Κωνσταντινούπολης και της Άγκυρας, που έχασε το 2019. Με την αντιπολίτευση διχασµένη (η Μεράλ Ακσενέρ µέχρι στιγµής δεν στηρίζει τους υποψηφίους του CHP), µένει να φανεί αν θα µπορέσει να επανεκλεγεί ο Εκρέµ Ιµάµογλου στην Κωνσταντινούπολη και ο Μανσούρ Γιαβάς στην τουρκική πρωτεύουσα. Θεωρείται πιθανό αντίπαλος του πρώτου να κατέβει ο γαµπρός του Ερντογάν, Σελτζούκ Μπαϊρακτάρ. Στις εκλογές του Μαρτίου κοιτούν και οι οίκοι αξιολόγησης, µε τον Moody’s να µην αποκλείει αναβάθµιση της τουρκικής οικονοµίας, σε περίπτωση που ο υπουργός Οικονοµικών και ο κεντρικός τραπεζίτης διατηρήσουν τις προσπάθειες επιδιόρθωσης της πολιτικής των επιτοκίων.


Η Τεχνητή Νοημοσύνη


Μεταξύ Απριλίου και Μαΐου θα λάβει χώρα στη Νότια Κορέα το δεύτερο παγκόσµιο συνέδριο για την ασφάλεια της τεχνητής νοηµοσύνης. Με τις εξελίξεις να είναι τόσο καταιγιστικές στον χώρο της ΑΙ, σχεδόν δεν µπορεί να προβλέψει κανείς πώς θα εξελιχθούν τα πράγµατα -και πόσο γρήγορα θα προχωρήσουν- µέσα στο επόµενο έτος. Θα ακολουθήσει, τον Νοέµβριο, το τρίτο παγκόσµιο συνέδριο στη Γαλλία.


Ευρωεκλογές και Δεξιά


Οι ευρωεκλογές µεταξύ 6-9 Ιουνίου αναµένεται να είναι ένα πρώτο, συνολικότερο crash test για τη δύναµη που έχει η Ακροδεξιά στην Ευρώπη και τη στροφή των δεξιών δυνάµεων προς πιο ακραίες πολιτικές, για να την υπερκεράσουν. Οι πρώιµες δηµοσκοπήσεις διαβλέπουν στροφή της Ε.Ε. προς τα δεξιά. Μέχρι τότε θα έχει διαφανεί και ο απόηχος της νέας ευρωπαϊκής µεταναστευτικής πολιτικής στα κράτη-µέλη. Στο µεταξύ, την 1η Ιουλίου αναλαµβάνει την προεδρία του Ευρωπαϊκού Συµβουλίου η Ουγγαρία, η κυβέρνηση της οποίας βρίσκεται σε κόντρα µε τα ευρωπαϊκά κέντρα αποφάσεων.


Ολυμπιακοί Αγώνες


Οι Ολυµπιακοί Αγώνες, µεταξύ 26 Ιουλίου και 11 Αυγούστου, θα διεξαχθούν σε έναν κόσµο που, στα τέλη του 2023, έδειχνε να ξαναµπαίνει στο φάσµα της απειλής της ισλαµιστικής τροµοκρατίας. Καθώς τα µέτρα ασφαλείας για Χριστούγεννα και Πρωτοχρονιά εντείνονταν στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες στο τέλος του 2023, µένει να φανεί αν θα επικρατεί το ίδιο κλίµα στη διάρκεια του ολυµπιακού καλοκαιριού.


Αμερικανικές προεδρικές


Στις 5 Νοεµβρίου αναµένονται οι κρίσιµες προεδρικές εκλογές στις ΗΠΑ. Μέχρι τότε θα έχει αποσαφηνιστεί το τοπίο των υποψηφίων, που στα τέλη του 2023 έγερνε δυσανάλογα υπέρ του Ντόναλντ Τραµπ ως αντιπάλου του Τζο Μπάιντεν. Ο Ρεπουµπλικανός πρώην πρόεδρος, µε την εµπρηστική ρητορική και τις τέσσερις ποινικές διαδικασίες σε βάρος του, θα επιδιώξει να καθυστερήσει τις δίκες για µετά τον Νοέµβριο, όµως για τις πρώτες από αυτές είναι πιθανόν να υπάρξουν εξελίξεις ακόµα και µέσα στον Μάρτιο. Ταυτόχρονα, θα πρέπει να εξοβελίσει τη Νίκι Χέιλι (που έδειχνε να κερδίζει έδαφος στο τέλος του 2023), τον Ρον Ντεσάντις και τον Κρις Κρίστι (και τον Εϊσα Χάτσινσον και τον Ινδό εκατοµµυριούχο Βιβέκ Ραµασουάµι), κάτι που είναι πιθανό να έχει ήδη διαφανεί έως τον Μάρτιο. Ο Τραµπ, πάντως, ίσως είναι ο επόµενος Αµερικανός πρόεδρος που θα βρεθεί στη Σύνοδο του G20 στα µέσα Νοεµβρίου.



H ώρα της Βρετανίας


Ο Βρετανός πρωθυπουργός, Ρίσι Σούνακ, ξεκαθάρισε πως δεν θα εξαντλήσει τη θητεία του, που λήγει το 2025. Κάτι που σηµαίνει ότι οι βρετανικές εκλογές θα γίνουν εντός του 2024, αν και η ηµεροµηνία δεν έχει οριστεί ακόµη. Σύµφωνα µε τους αναλυτές, οι Τόρις µπορεί να δουν το χειρότερο αποτέλεσµα που είχαν ποτέ και να µείνουν µε µόλις 130 έδρες.


Στη Σελήνη

Έως το τέλος του 2024, αστροναύτες θα επιστρέψουν στη Σελήνη για πρώτη φορά εδώ και πάνω από µισό αιώνα. Τα τέσσερα µέλη της αποστολής της NASA «Artemis II», οι Ρέιντ Γουάιζµαν, Βίκτορ Γκλόβερ, Κριστίνα Χάµοκ Κοχ και Τζέρεµι Χάνσεν, θα απογειωθούν το νωρίτερο τον Νοέµβριο (αλλά ίσως καθυστερήσει για το 2025), ενώ ήδη από τον Μάιο θα έχει αναχωρήσει για τη Σελήνη η ροµποτική αποστολή «Chang’e 6» της Κίνας.

Δημοσιεύτηκε στα Παραπολιτικά στις 30 Δεκεμβρίου