Η Βρετανία υπέγραψε τη συγκεκριµένη αµυντική συµφωνία, καθώς µετά το Brexit επιχειρεί να ανακάµψει στις διεθνείς υποθέσεις ως ηγέτιδα δύναµη. Οι περιοχές της Ανατολικής Μεσογείου και της Μέσης Ανατολής είναι στους άµεσους στόχους της και η συνεργασία µε την Τουρκία είναι ένα µέσο για να το πετύχει... Η εποχή που η Ε.Ε. της εξασφάλιζε πρωταγωνιστικό ρόλο στις διεθνείς εξελίξεις και µια προνοµιακή σχέση µε την Ουάσινγκτον έχει τελειώσει. Οι δεσµοί µε τις ΗΠΑ έχουν ατονήσει, καθώς έχει πάψει να είναι πολύτιµος σύµµαχός τους στις ευρωπαϊκές υποθέσεις. Επιπλέον, η Βρετανία δεν είναι πρόθυµη να δαπανά οικονοµικούς πόρους για να ασκεί εξωτερική πολιτική εναρµονισµένη µε τις επιδιώξεις των ΗΠΑ.

Στην προσπάθειά της να λειτουργήσει ως αυτόνοµη δύναµη, επιδιώκει ένα ευρύ δίκτυο οικονοµικών και αµυντικών συνεργασιών, όπως αυτές µε την Τουρκία. Εκτός από τη Βρετανία, η Τουρκία έχει υπογράψει συµφωνία αµυντικής συνεργασίας και µε την Ισπανία το 2021. Η συγκεκριµένη συµφωνία εντάσσεται σε µια ευρύτερη προσπάθεια της Αγκυρας να αντισταθµίσει την ενίσχυση των ελληνικών Ενόπλων ∆υνάµεων µε τα µαχητικά αεροσκάφη Rafale και τις φρεγάτες Belharra.

Επιπλέον, Αγκυρα και Μαδρίτη έχουν κοινά συµφέροντα και επιδιώξεις στην περιοχή της Μεσογείου, γεγονός που τους επιτρέπει τη σύναψη στενών διπλωµατικών, αµυντικών και οικονοµικών σχέσεων. Η Τουρκία έχει στόχο να έχει ένα έρεισµα εντός της Ευρωπαϊκής Ενωσης, η δε Ισπανία θέλει αφενός να πουλήσει όπλα στην Τουρκία και αφετέρου να βάλει φρένο στην προσπάθεια της Γαλλίας να ανακτήσει τον ηγετικό της ρόλο στη Βόρεια Αφρική και τη Μέση Ανατολή. Το δε περίφηµο µίνι αεροπλανοφόρο TCG Anadolu που έχει τη δυνατότητα να µεταφέρει µη επανδρωµένα τηλεκατευθυνόµενα αεροσκάφη, είναι µια συµπαραγωγή των δύο χωρών.

Λύση ανάγκης

Τα ευρωπαϊκά Eurofighter είναι µια λύση ανάγκης για την Τουρκία, βλέποντας πως οι ΗΠΑ είναι απρόθυµες να της πουλήσουν τα νέας γενιάς αµερικανικά F-16. Η άρνηση του αµερικανικού Κογκρέσου να ανάψει το πράσινο φως για την πώλησή τους έχει φέρει σε αδιέξοδο την Τουρκία, η οποία µετά την απόκτηση των γαλλικών Rafale από την Ελλάδα επείγεται ακόµα περισσότερο να αναβαθµίσει την αεράµυνά της. Βλέποντας την ισορροπία ισχύος στον αέρα να είναι µε διαφορά υπέρ της Ελλάδας, ο Ερντογάν, κατά την προσφιλή του τακτική, εκβιάζει και απειλεί τη ∆ύση.

∆ήλωσε, µάλιστα, µε νόηµα: «Αν µας δώσουν τα αεροπλάνα, µας τα έδωσαν... Αν όχι, µας λείπουν πόρτες να χτυπήσουµε; Οχι... έχουµε πολλές»! Υπονοώντας τη Μόσχα και την Κίνα. Κάτι τέτοιο, όµως, δεν µπορεί να γίνει υπό τις παρούσες συνθήκες, καθώς θα είχε τραγικές συνέπειες για την Αγκυρα και θα την καθιστούσε αυτοµάτως εκτός της Ατλαντικής Συµµαχίας. Και ο Οµέρ Τσελίκ, ως εκπρόσωπος της κυβέρνησης, δήλωσε σε υψηλούς τόνους: «Αν η Τουρκία δεν είναι ασφαλής, το ΝΑΤΟ θα υποστεί σοβαρές επιπτώσεις και η Ευρώπη δεν θα είναι ασφαλής». Η Τουρκία καθυστερεί να εγκρίνει την ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ, θέτοντας συνεχώς νέους όρους, σε µια προσπάθεια να σπάσει το άτυπο δυτικό εµπάργκο σε βάρος της. Στην παρούσα φάση, όµως, η ∆ύση δεν φαίνεται πρόθυµη να ενδώσει στις πιέσεις της.

Καθοριστικοί παράγοντες

Οι πιέσεις που ασκούν τα αεροπορικά συνδικάτα στην κυβέρνηση της Γερµανίας να συµφωνήσει για την πώληση των Eurofighter στην Τουρκία, θέτοντας θέµα βιωσιµότητας της ευρωπαϊκής αµυντικής βιοµηχανίας, καθώς και η έκβαση των αµερικανικών εκλογών, είναι παράγοντες που θα παίξουν καθοριστικό ρόλο στην εξέλιξη του τουρκικού αιτήµατος σε βάθος χρόνου. Μια πιθανή επιστροφή του Ντόναλντ Τραµπ στον Λευκό Οίκο θα µπορούσε να ανατρέψει τα δεδοµένα υπέρ της Τουρκίας.

Η ξεκάθαρη στήριξη της «Χαµάς» στη σύγκρουση µε το Ισραήλ είναι άλλος ένας παράγοντας που κάνει ακόµα πιο δύσκολη την απόκτηση των αµερικανικών αεροσκαφών από την Αγκυρα, καθώς το πανίσχυρο εβραϊκό λόµπι είναι εξοργισµένο µε τη στάση του Ερντογάν. Με τα µέχρι στιγµής δεδοµένα, η Ελλάδα βγαίνει κερδισµένη. Κερδίζει χρόνο στην αντιπαράθεσή της µε την Τουρκία, εξοπλίζεται και εµβαθύνει τις σχέσεις της µε τη ∆ύση, αναβαθµίζοντας παράλληλα τον γεωπολιτικό της ρόλο στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου.

Δημοσιεύθηκε στην Απογευματινή της Κυριακής