Από το Τσιανγκ Μάι της Ταϊλάνδης μέχρι το Κουρασάο της Καραϊβικής, από το Μπαλί της Ινδονησίας μέχρι τη Λισαβόνα της Πορτογαλίας και τη Βαλένθια της Ισπανίας, οι ψηφιακοί νομάδες αναζητούν τον ιδανικό τόπο για να εργαστούν εξ αποστάσεως με βασικά κριτήρια την ποιότητα ζωής, την τοποθεσία και το ιδανικό περιβάλλον για τηλεργασία, δηλαδή κατάλληλη τεχνική υποστήριξη, co-working space, εξοπλισμό τηλεδιασκέψεων και γρήγορο ίντερνετ. Και ενίοτε digital nomads visa...

Πριν από περίπου έναν χρόνο η βρετανική εφημερίδα «Guardian», λίγο πριν εκπνεύσουν οι περισσότεροι περιορισμοί της πανδημίας, είχε δημοσιεύσει ένα άρθρο με τίτλο «Να επιστρέψω στο γραφείο ή να γίνω digital nomad;», θίγοντας τον «θάνατο του γραφείου» και την ανάδυση μιας νέας εργασιακής φυλής. Ο τρόπος που εργάζονται και συνεργάζονται οι άνθρωποι μοιάζει να έχει αλλάξει ανεπιστρεπτί μετά την πανδημία. Ολοένα και περισσότεροι νέοι στη μετανεωτερική Δύση έχουν αρχίσει να δουλεύουν εξ αποστάσεως και παράλληλα να μετακινούνται από τόπο σε τόπο.

Εργασιακή κουλτούρα

Η πρωτοφανής ευελιξία και ελευθερία ως προς την επιλογή του χώρου εργασίας και του τρόπου συνδιαλλαγής, που κυριαρχεί στη μεταπανδημική φάση, έχει «γεννήσει» έναν νέο ανθρωπότυπο που λανσάρει μια νέα εργασιακή κουλτούρα, η οποία λέει «πρώτα ζούμε και μετά δουλεύουμε». Οι χίπηδες της μετανεωτερικότητας, με λάπτοπ μέσα στο backpack αντί για λουλούδια στα μαλλιά, ζητούν «περισσότερη ζωή, περισσότερα ταξίδια, λιγότερη δουλειά».

Στην πλειονότητά τους τα παιδιά της παγκοσμιοποίησης και των κρυπτονομισμάτων ανήκουν στη Γενιά Ζ και εργάζονται σε πολυεθνικές. Κάποιοι επιλέγουν ωστόσο ακόμα μεγαλύτερη ελευθερία, απαρνούνται ακόμα και την εξ αποστάσεως δέσμευση και δουλεύουν ως «freelancers», αλλάζοντας όχι μόνο τόπους διαμονής αλλά και εργοδότες. Και κάπως έτσι διευρύνθηκε η κοινότητα των ψηφιακών νομάδων που υπήρχαν από πολύ παλαιότερα ως «μειονότητα». Οι τεκτονικές αλλαγές στην παγκόσμια αγορά της εργασίας τούς κατέστησε ως μια «κυρίαρχη κατηγορία εργαζομένων», καθώς η τηλεργασία καθιερώθηκε ως τρόπος εργασίας όταν δεν πρόκειται για επαγγέλματα που απαιτούν φυσική παρουσία.

Ιδανικές συνθήκες

Τι θέλουν οι ψηφιακοί νομάδες; Ευελιξία και ισορροπία, πολλά ταξίδια, δηλαδή τη δυνατότητα διαρκών μετακινήσεων, καθώς και ένα περιβάλλον που θα τους παρέχει τα τεχνολογικά εργαλεία για να εργαστούν, ενώ παράλληλα θα τους εξασφαλίζει μια καλή ποιότητα ζωής. Ολοένα και περισσότεροι τόποι προσπαθούν να διαμορφώσουν τις ιδανικές συνθήκες για τη νέα φυλή εργαζομένων, έτσι ώστε να αναδειχθούν ως ελκυστικοί προορισμοί για την ψηφιακή εργασία.

Η ευελιξία που μας παρέχει ο ψηφιακός μετασχηματισμός έχει το τίμημά της. Οι ψηφιακοί εργαζόμενοι υποφέρουν συχνά από το αίσθημα της διαρκούς ψηφιακής επιτήρησης και παράλληλα της εργασιακής επισφάλειας, που μπορεί να λειτουργήσει παραβιαστικά και περιθωριοποιητικά. Η μεγάλη πρόκληση για τη νέα φυλή εργαζομένων -τους ψηφιακούς νομάδεςείναι ο τρόπος που θα διαχειριστούν το πλεόνασμα ελευθερίας που μας παρέχει ο ψηφιακός κόσμος.

Το top 10

Διατρέχοντας τον διεθνή Τύπο, ανακαλύπτουμε πως υπάρχουν πολλά top 10 με τους καλύτερους τόπους για τους ψηφιακούς νομάδες. Επιλέγουμε τους προορισμούς με τους οποίους συμφωνούν οι περισσότερες λίστες. Αξιοσημείωτο είναι ότι ολοένα και περισσότερες πόλεις και νησιά προσφέρουν digital nomads visa για να προσελκύσουν τη νέα φυλή εργαζομένων.

Ποιοι είναι λοιπόν οι προορισμοί που είναι πρώτοι στις επιλογές των ψηφιακών νομάδων;
► Το Μπαλί της Ινδονησίας έχει μπει δυναμικά στον διεθνή ανταγωνισμό για την προσέλκυση ψηφιακών νομάδων, εγκρίνοντας ειδικές βίζες και αφορολόγητο καθεστώς.
► Στο Κουρασάο και στα Μπαρμπάντος της Καραϊβικής οι ψηφιακοί νομάδες απολαμβάνουν τις ομορφιές των φιλόξενων νησιωτικών χωρών με πλούσιο πολιτισμό, ευρωπαϊκές ανέσεις και εξωτισμό.
► Η Βαλένθια της Ισπανίας είναι οικονομικά προσιτή, έχει καλές δημόσιες μεταφορές, πάρκα και υψηλή ποιότητα ζωής.
► Το Τσιανγκ Μάι της Ταϊλάνδης βρίσκεται πιο ψηλά στις προτιμήσεις των ψηφιακών νομάδων από την Μπανγκόκ χάρη στην κουλτούρα φιλοξενίας και στις δυνατότητες για αναψυχή.
► Η Λισαβόνα, με το εξαιρετικό κλίμα και το χαμηλό κόστος ζωής, παρουσίασε πρόσφατα νέο πρόγραμμα ψηφιακής βίζας για «νομάδες», που επιτρέπει να ζουν ξένοι εργαζόμενοι που βγάζουν κάθε μήνα ποσό τετραπλάσιο του κατώτατου εθνικού μισθού.

Ωστόσο τον τελευταίο καιρό η Μαδέρα, το σύμπλεγμα νησιών στον Ατλαντικό Ωκεανό, έχει αρχίσει ήδη να προσελκύει τους digital nomads που κατευθύνονται στην Πορτογαλία.

Η ελληνική περίπτωση

Η Αθήνα παρά το καλό κλίμα της δεν βρίσκεται πολύ ψηλά στις διεθνείς λίστες, γιατί το κόστος δεν είναι χαμηλό όπως άλλοτε, οι υποδομές για την ψηφιακή εργασία δεν είναι τόσο καλές και τα κίνητρα καθόλου ισχυρά. Τι σημαίνει αυτό; Η Ελλάδα δεν παρέχει νομαδικές βίζες, φορολογικά κίνητρα και κίνητρα στέγασης. Όσο για τη χειρότερη μεγαλούπολη για ψηφιακούς νομάδες; Όλοι συμφωνούν ότι το Γιοχάνεσμπουργκ της Νότιας Αφρικής θα είναι η τελευταία επιλογή τους, γιατί είναι ακριβό και μη ασφαλές.

*Το ρεπορτάζ της Ιουστίνης Αλεξάκη δημοσιεύτηκε στην Απογευματινή της Κυριακής (12/02/2023).