Παρά τα περί του αντιθέτου θρυλούμενα, κάθε άλλο παρά βασικός παράγοντας της διασποράς του νέου κορονοϊού στη χώρα μας είναι ο κλάδος της εστίασης, τονίζει στα «ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ» ο καθηγητής Παθολογίας Λοιμώξεων της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Πατρών και μέλος της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων του υπουργείου Υγείας, Χαράλαμπος Γώγος.

Κύριε καθηγητά, πόσο αισιόδοξος είστε ή, αντιθέτως, πόσο διατηρείτε σοβαρές αμφιβολίες για την πιθανότητα να καταφέρουμε να έχουμε απαλλαγεί μέχρι την άνοιξη του 2022 από την πανδημία του νέου κορονοϊού;

Είναι δύσκολο να κάνει κανείς προβλέψεις για την πορεία της πανδημίας, με δεδομένη την αβεβαιότητα για τη συνεχιζόμενη εμβολιαστική κάλυψη, την αποτελεσματικότητα των υγειονομικών μέτρων και τη μικρή, αλλά υπαρκτή πιθανότητα εμφάνισης νέων, «δυσκολότερων» στελεχών, εάν το ιικό φορτίο της κοινότητας παραμείνει υψηλό. Εξάλλου, η πανδημία αποτελεί παγκόσμιο φαινόμενο και ο τελικός έλεγχος εξαρτάται από δεδομένα πέραν των εθνικών ή ευρωπαϊκών. Είμαι, παρ’ όλα αυτά, αισιόδοξος ότι στη χώρα μας με το τέλος της άνοιξης το σύνολο των ανθρώπων που θα έχουν εμβολιαστεί σε συνδυασμό με αυτούς που θα αποκτήσουν φυσική ανοσία μέσω νόσησης θα δημιουργήσουν μια σημαντική συλλογική ανοσία, που θα περιορίσει τη διασπορά του ιού και θα περιορίσει, επίσης, τόσο τον αριθμό των κρουσμάτων όσο και την πίεση στο σύστημα Υγείας. Βέβαια, αυτό είναι πολύ σημαντικό να συμβεί μέσω εμβολιασμού και όχι μέσω νόσησης, η οποία εκθέτει σε σοβαρό κίνδυνο και μπορεί να οδηγήσει σε σημαντική νοσηρότητα και θνητότητα.

Τα ποσοστά του εμβολιασμού στη χώρα μας δείχνουν ότι έχει ήδη εμβολιασθεί περισσότερο από το 62% του γενικού πληθυσμού. Ομως, πόσο σίγουροι πρέπει να είμαστε ότι έχουν εμβολιασθεί, πράγματι, οι βαρέως και οι χρονίως πάσχοντες συνάνθρωποί μας;

Γνωρίζουμε τα ποσοστά εμβολιαστικής κάλυψης ανά ηλικία στο γενικό πληθυσμό, άρα και στις μεγάλες ηλικίες, οι οποίες προδιαθέτουν σε σοβαρή νόσηση και απώλεια ζωής. Μην ξεχνάμε ότι η μεγάλη ηλικία αποτελεί τον κυριότερο παράγοντα κινδύνου στην COVID-19 και, δυστυχώς, εδώ υπάρχει ένα σημαντικό ποσοστό (γύρω στο 20%-25%) ανεμβολίαστων ατόμων που κατά κύριο λόγο τροφοδοτούν τα νοσοκομεία μας. Είναι βέβαιο ότι σημαντικός, επίσης, αριθμός ατόμων με σοβαρά υποκείμενα νοσήματα έχει εμβολιαστεί, αλλά δεν είναι εύκολο να έχουμε απόλυτη εικόνα, μια και ακόμη υπάρχει ένα κενό καταγραφής αυτών των νοσημάτων στη χώρα μας. Η παρουσία καλά ενημερωμένων μητρώων ασθενών με χρόνια νοσήματα, όπως ήδη συμβαίνει με το HIV/AIDS, πρέπει να αποτελέσει προτεραιότητα για το σύστημα Υγείας στη χώρα μας και σίγουρα θα μπορούσε να μας δώσει μια καλύτερη εικόνα για τον εμβολιασμό των ομάδων αυτών.

Τελικά, κύριε καθηγητά, θα λέγατε ότι είναι ο τρόπος λειτουργίας του κλάδου της εστίασης που προκαλεί τη μέγιστη διασπορά του νέου κορονοϊού;

Εκεί συμβαίνει η πρωτογενής μετάδοση, που μεταφέρεται, στη συνέχεια, στην οικογενειακή εστία; Πιστεύω ότι ο σωστά οργανωμένος και με πιστή τήρηση των υγειονομικών μέτρων κλάδος της εστίασης κάθε άλλο παρά αποτελεί εστία διασποράς του ιού. Το πρόβλημα υπάρχει πλέον στη σωστή επιτήρηση και στον έλεγχο εφαρμογής των μέτρων, ενώ σημαντικό βήμα αποτελεί ο εμβολιασμός των εργαζομένων στον χώρο της εστίασης. Κατά τα άλλα, μια και αναφερθήκατε και στην ενδοοικογενειακή μετάδοση, είναι πολύ σημαντικό να έχουν εμβολιαστεί τα άτομα μέσα σε μια οικογένεια, μια και εκεί φαίνεται να υπάρχει, λόγω της αδυναμίας τήρησης μέτρων και της στενής επαφής, μεγάλος βαθμός εξάπλωσης. Υπάρχουν πολύ καλά δεδομένα ότι όσο περισσότερα άτομα είναι εμβολιασμένα στο οικογενειακό περιβάλλον τόσο μικρότερη η πιθανότητα μετάδοσης μέσα σε αυτό.

Γιατί γίνεται τόσο μεγάλη συζήτηση για τις παρελάσεις, ενώ πρόκειται για μια δραστηριότητα η οποία αναπτύσσεται δομημένα και σε πλήρως ανοιχτούς χώρους; Βλέπετε εσείς κινδύνους για ενδεχόμενη διασπορά;

Οπως είπατε, οι παρελάσεις γίνονται σε ανοιχτούς χώρους, επομένως με σωστή επιτήρηση για την εφαρμογή των αναγκαίων υγειονομικών μέτρων και, κυρίως, με τη χρήση της μάσκας σε περιοχές συγχρωτισμού θα αποφευχθεί η επιβάρυνση της επιδημιολογικής εικόνας. Επαναλαμβάνω ότι το κύριο πρόβλημα την περίοδο αυτή είναι ο συγχρωτισμός σε κλειστούς χώρους, όπου οι συνθήκες ευνοούν τη μετάδοση του ιού, τόσο με τα σταγονίδια όσο και μέσω αερογενούς μεταφοράς. Οπωσδήποτε οι εκδηλώσεις αυτές, όπως και άλλες παρόμοιες, πρέπει να προσαρμόζονται στην υπάρχουσα επιδημιολογική κατάσταση και να επανεκτιμώνται κάθε φορά που θα χρειαστεί. Η πανδημία είναι ένα δυναμικό φαινόμενο και οφείλουμε να παρακολουθούμε στενά τα εκάστοτε δεδομένα (επιδημιολογία, πίεση στο σύστημα Υγείας, διαθεσιμότητα κλινών κ.λπ.), όχι μόνο στη χώρα μας, αλλά και σε διεθνές επίπεδο.

Κύριε καθηγητά, οι επιπτώσεις από τη μετάλλαξη Δέλτα, σε σχέση με εκείνες από τη μετάλλαξη Αλφα, δεν θα μπορούσε κανείς να πει ότι έχουν καταστεί αισθητές στη βιωμένη εμπειρία μας. Τι έχετε παρατηρήσει σχετικά εσείς, ως μάχιμος κλινικός παθολόγος λοιμώξεων;

Είναι αναμφισβήτητο ότι το στέλεχος Δέλτα παρουσιάζει σημαντικά μεγαλύτερη μετάδοση από τα προηγούμενα στελέχη, ακόμα και από το στέλεχος Αλφα, που επικρατούσε πριν, και αυτό συνέβαλε στην εμφάνιση του τέταρτου κύματος. Ο τρόπος μετάδοσης, επίσης, μέσω αερολύματος, συμβάλλει στην ευκολότερη διασπορά σε κλειστούς χώρους, ενώ η μεγάλη μεταδοτικότητα του στελέχους αυτού οδήγησε και στη μεγάλη διασπορά στις νεότερες ηλικίες, που συνέβαλε εν πολλοίς και στην επιδημιολογική εικόνα που υπάρχει αυτήν τη στιγμή. Είναι, βέβαια, ιδιαίτερα θετικό το γεγονός της εξαιρετικής προστασίας που προσφέρουν τα υπάρχοντα εμβόλια απέναντι και στο στέλεχος Δέλτα έναντι σοβαρής νόσησης, νοσηλείας σε ΜΕΘ και θανάτου.