Έχουν περάσει σχεδόν 19 χρόνια από την εθνική επέτειο της 28ης Οκτωβρίου όταν η Ελλάδα διχαζόταν μέσα από τα τηλεοπτικά παράθυρα για το αν έπρεπε να κρατήσει ένας μαθητής της Γ’ Γυμνασίου τη σημαία στην παρέλαση. Ο μαθητής ήταν ο Οδυσσέας Τσενάι και η πέτρα του σκανδάλου το γεγονός ότι ήταν αλβανικής καταγωγής. Μία περιοχή, η Νέα Μηχανιώνα της Θεσσαλονίκης, διχάστηκε για το αν ο μικρός τότε Οδυσσέας θα κρατούσε τη σημαία, κάτι που επαναλήφθηκε τρία χρόνια αργότερα, όταν ο μαθητής είχε αριστεύσει στην Γ’ Λυκείου.

Και τις δύο φορές ο Οδυσσέας Τσενάι παραιτήθηκε του δικαιώματός του, με ολόκληρη τη χώρα, χωρισμένη σε δύο στρατόπεδα, να παρακολουθεί από τα δελτία ειδήσεων της τηλεόρασης την εξέλιξη της υπόθεσης, τις καταλήψεις σε σχολεία της περιοχής, τη στήριξη των συμμαθητών του το 2000, τη μεταστροφή της στάσης τους έπειτα από τρία χρόνια, αλλά και τις σταθερές αντιδράσεις των γονέων.

Οσα έγιναν το 2000 και το 2003, με τον Αλβανό μαθητή να βρίσκεται στο επίκεντρο, θύμισε σε όλους ο πρώην πρέσβης της Αλβανίας στην Αθήνα, Bashkim Zeneli, με το βιβλίο που εξέδωσε στα τέλη του 2018 και συνεχίζει να κάνει παρουσιάσεις και μετά τις γιορτές.

Το βιβλίο έχει τίτλο «Μια ταραγμένη φιλία» και σε αυτό εξιστορεί τις εμπειρίες του από τη θητεία του στην Αθήνα, όταν ήταν ο πρέσβης της γειτονικής χώρας. Ο έμπειρος διπλωμάτης, ο οποίος θεωρείται από τους καλύτερους του είδους του στα Τίρανα, κάνει ειδική αναφορά στα γεγονότα που αφορούν τον Οδυσσέα Τσενάι και όσα είχαν εκτυλιχθεί στη Νέα Μηχανιώνα.

Ο διπλωμάτης αφηγείται την ιστορία της οικογένειας Τσενάι και πώς ήρθε στην Ελλάδα και τη Μακεδονία από την πόλη Σκόδρα της Βορειοδυτικής Αλβανίας, πώς προέκυψε το θέμα με την ελληνική σημαία στην παρέλαση, τις αντιδράσεις, τις οποίες χαρακτηρίζει «ρατσιστικές», και την απόφαση του μαθητή να μην κρατήσει τελικά τη σημαία. Ο Bashkim Zeneli επιχειρεί στο βιβλίο του, στο οποίο αναφέρει τον Οδυσσέα Τσενάι ως «θύμα» των αντιδράσεων, να εντάξει το συγκεκριμένο περιστατικό ως τμήμα γενικότερων αντιδράσεων που σημειώνονταν την εποχή εκείνη απέναντι σε μαθητές.

Τις αντιδράσεις αυτές φέρνει μάλιστα σε αντιπαράσταση με δηλώσεις πολιτικών που έγιναν κυρίως με αφορμή την περίπτωση Τσενάι και του «προηγουμένου» που δημιουργήθηκε. Ανάμεσα στις δηλώσεις που παραθέτει είναι αυτή του πρώην πρωθυπουργού Κώστα Σημίτη: «Νιώθουμε πραγματικό σεβασμό για τους σημαιοφόρους από την Αλβανία», αλλά και του τότε Προέδρου της Δημοκρατίας, Κωστή Στεφανόπουλου, στην οποία είχε πει χαρακτηριστικά: «Οι Αλβανοί μαθητές έχουν μεγάλο ταλέντο στο να μαθαίνουν ελληνικά».


ΟΙ ΘΕΩΡΙΕΣ ΣΥΝΩΜΟΣΙΑΣ ΚΑΙ Η ΠΟΡΕΙΑ ΤΟΥ ΣΤΙΣ ΗΠΑ

Ο Οδυσσέας Τσενάι σήμερα δεν θυμίζει σε τίποτα τον μαθητή που βρέθηκε στο επίκεντρο της δημοσιότητας στην αυγή της περασμένης δεκαετίας. Τελειώνοντας το σχολείο, πέρασε στην άλλη άκρη του Ατλαντικού, επιλέγοντας τις ΗΠΑ για να ακολουθήσει το παιδικό του όνειρο, να σπουδάσει Ιατρική. Τελικά, όχι μόνο σπούδασε Ιατρική, αλλά πλέον ακολουθεί ακαδημαϊκή καριέρα. Αφού αποφοίτησε από το Boston College, το 2009 ξεκίνησε το διδακτορικό του στο Πανεπιστήμιο του Harvard. Σειρά είχε το Νοσοκομείο Brigham and Women’s στη Βοστώνη, όπου ειδικεύτηκε στους τομείς της Κλινικής Παθολογίας και της Παθολογίας του γαστρεντερικού συστήματος και του ήπατος. Από τον περασμένο Ιούνιο ο αμερικανοσπουδαγμένος απόφοιτος του Λυκείου της Νέας Μηχανιώνας είναι βοηθός καθηγητής Παθολογίας στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Langone Health στη Νέα Υόρκη.

Μέσα σε αυτά τα χρόνια, το όνομα του Οδυσσέα Τσενάι αποτέλεσε αγαπημένο θέμα πληθώρας θεωριών συνωμοσίας για πολιτική του δραστηριοποίηση, από την ίδρυση αλβανόφωνου κόμματος στην Ελλάδα με την υποστήριξη φιλοαλβανικών οικονομικών λόμπι μέχρι και την ανέλιξή του στην πολιτική ζωή της γειτονικής χώρας, πάλι με την υποστήριξη λόμπι. Μέχρι σήμερα καμία από τις παραπάνω θεωρίες δεν έχει επιβεβαιωθεί και ο Οδυσσέας Τσενάι συνεχίζει την ακαδημαϊκή του πορεία στις ΗΠΑ, με την ιστορία από τα μαθητικά του χρόνια να αποτελεί έναν αστικό μύθο για την περιοχή, που οι μεγαλύτεροι θυμούνται όταν πλησιάζει ο καιρός για τις μαθητικές παρελάσεις.