Στη Βραζιλία για να κερδίσει κανείς τις εκλογές χρειάζεται την τηλεόραση και ένα μεγάλο κόμμα να τον στηρίζει. Αυτή ήταν ανέκαθεν η θεωρία που με το άνοιγμα της κάλπης και την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων, επιβεβαιωνόταν.

Όμως η πολιτική σκηνή της χώρας έχει αλλάξει ριζικά την τελευταία 5ετία. Είναι μόνο τα απανωτά σκάνδαλα διαφθοράς στους κόλπους των μεγαλύτερων κομμάτων που έχουν εξοργίσει τους πολίτες. Χαρακτηριστικότερο παράδειγμα, ο άλλοτε χαρισματικός και αγαπητός πρόεδρος «Λούλα» ντα Σίλβα που σήμερα είναι στη φυλακή. Η πρώτη γυναίκα πρόεδρος της χώρας, Ντίλμα Ρουσέφ, καθαιρέθηκε το 2016, δύο χρόνια προτού ολοκληρώσει τη δεύτερη θητεία της. 

Ακόμα και στους κόλπους της κεντροδεξιάς -παραδοσιακή δύναμη στη χώρα- πολλά στελέχη είναι στη φυλακή ή υπό δικαστική έρευνα. Τα «άπλυτα» που αποκαλύπτονται σχεδόν καθημερινά για σκάνδαλα, off shore, λογαριασμούς σε εξωτικούς προορισμούς του πλανήτη ή την Ελβετία, έφτιαξαν το ιδανικό πολιτικό σκηνικό για την άνοδο του λαϊκισμού. Για την εμφάνιση υποψηφίων που υπόσχονται κάθαρση, που αποφεύγουν την πολιτική ορθότητα, που τα λένε «έξω από τα δόντια».

Κάπως έτσι γεννήθηκε το φαινόμενο του ακραίου συντηρητικού Ζαΐρ Μπολσονάρο, ο οποίος παρά τα ελάχιστα λεπτά τηλεοπτικής παρουσίας στην τηλεόραση -τόσα δικαιούται βάσει του κανονισμού- είναι πρώτος στις δημοσκοπήσεις και φαβορί για να γίνει ο επόμενος πρόεδρος της Βραζιλίας. Ο πρώτος γύρος των εκλογών είναι την Κυριακή 7 Οκτωβρίου.

Ο Μπολσονάρο έχει βέβαια απέναντί του ένα μαζικό κίνημα που αγωνίζεται να τον δει όσο πιο μακριά γίνεται από το προεδρικό μέγαρο της Μπραζίλια. Και είναι λογικό, διότι οι ακραίες θέσεις του κανονικά θα απαιτούσαν και παρέμβαση εισαγγελέα. Το 2003 σε καβγά που έστησε με μια γυναίκα βουλευτή του Κόμματος των Εργαζομένων (ΡΤ, από αυτό προέρχεται ο Λούλα και η Ντίλμα Ρουσέφ) ο Μπολσονέρο είπε στη βουλευτή ότι «εσένα ούτε καν θα σε βίαζα, δεν το αξίζεις». Εκείνη του είχε μιλησει για τις καταγγελίες περί βιασμών γυναικών κρατουμένων στα χρόνια της δικτατορίας.

Τη δικτατορία στη Βραζιλία τη θαυμάζει, ενώ έχει πει ανοικτά ότι θα προτιμούσε να δει τον γιο του νεκρό παρά γκέι.

 Η πολιτική του πρόταση για τη Βραζιλία συνοψίζεται στο εξής: Ένα ολοκληρωτικό καθεστώς θα λύσει όλα τα προβλήματα.

Τα κοινωνικά δίκτυα τον έχουν κυριολεκτικά απογειώσει. Μόνο στο Facebook έχει 6,7 εκατομμύρια likes. Εκτοξεύθηκε η δημοφιλία του μετά την επίθεση που δέχθηκε στη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας και η οποία τον έστειλε στο νοσοκομείο για πολλές μέρες.

Χρησιμοποιεί δε το WhatsApp -ιδιαίτερα δημοφιλές στη Νότιο Αμερική- για τη διασπορά fake news, βίντεο όπου διαψεύδονται αρνητικές για τον ίδιο ειδήσεις, μηνύματα κατά του πολιτικού συστήματος, κατά των υπολοίπων, κατά των δημοσκοπήσεων -που πάντως τον ευνοούν. Ξεχωρίζουν οι ψεύτικες ειδήσεις για προσωπικότητες, αθλητές μεταξύ άλλων, που δήθεν τον στηρίζουν.

Το αποτέλεσμα; Οι υπόλοιποι τρέχουν να τον σταματήσουν. Σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις, φαίνεται να επικρατεί στον πρώτο γύρο με ποσοστό γύρω στο 30%. Στη δεύτερη θέση ο υποψήφιος της κεντροαριστεράς Φερνάντο Αντάντ, ο άνθρωπος που πήρε τη θέση του «Λούλα» στις εκλογές. Ο πρώην πρόεδρος είχε σκοπό να κατέβει και πάλι για την προεδρία (ήταν πρόεδρος μεταξύ 2003-2011), αλλά το Δικαστήριο τού το απαγόρεψε. Είναι έτσι κι αλλιώς προφυλακισμένος.

Ο Αντάντ μοιάζει να είναι ο μόνος ικανός να τον κερδίσει στον δεύτερο γύρο. Κάποιες έρευνες της κοινής γνώμης δείχουν συσπείρωση στο πρόσωπό του ως μόνη λύση για να μην γίνει τελικά πρόεδρος ο Μπολσονάρο.

Πάντως, ο Μπολσονάρο -του οποίου το δεύτερο όνομα είναι «Μεσσίας»- έχει δηλώσει ότι αν δεν κερδίσει, δεν θα αναγνωρίσει το αποτέλεσμα. Και αυτό δεν είναι fake news.