Στη σύλληψη του γενικού διευθυντή της ΑΕΠΙ, Δημήτρη Ξανθόπουλου, οδήγησε η έρευνα που διενεργεί το υπουργείο Πολιτισμού δια της ειδικής επιτρόπου, της Μαρίας Βλάχου, που έχει ορίσει η υπουργός, Λυδία Κονιόρδου, για την εξυγίανση της εταιρείας. Ο Νίκος Ξανθόπουλος κατηγορείται για τα αδικήματα της υπεξαίρεσης, της απιστίας και της απείθειας.  

Το καθεστώς λειτουργίας της ΑΕΠΙ έχει γίνει πολλές φορές, από την ίδρυση της το 1993, αντικείμενο καταγγελιών. 

Οι αλλεπάλληλες καταγγελίες κι οι αντιδράσεις της ΑΕΠΙ σε κάθε προσπάθεια αναδιάρθρωσης της, οδήγησαν στον έλεγχο της που διενεργήθηκε τελικά από την εταιρεία ελεγκτών Ernst & Young, με ανάθεση από τον Οργανισμό Πνευματικής Ιδιοκτησίας (ΟΠΙ). Το πόρισμα διαπίστωσε  υπέρογκους μισθούς, παράτυπους εσωτερικούς δανεισμούς από τους πόρους της εταιρείας, ζημιές δεκάδων εκατομμυρίων ευρώ και υπερτιμολογήσεις που κατευθύνονταν σε υπηρεσίες, αντί να διανέμονται στους δημιουργούς.

Η διαρροή του πορίσματος, η άρνηση της ΑΕΠΙ να δεχθεί τον προβλεπόμενο από τις διατάξεις του Ν.2121/1993 διαχειριστικό έλεγχο, αλλά και η προσπάθεια των μετόχων να μεταφέρουν την έδρα της εταιρείας στην Κύπρο, οδήγησαν την υπόθεση στη δικαιοσύνη και την Οικονομική Αστυνομία. 

Τα αποτελέσματα του φορολογικού ελέγχου είχαν αποκαλύψει τα «Παραπολιτικά» στα τέλη του φετινού Αυγούστου:

Tρύπα» 50 εκατ. στα δικαιώματα

«Αλχηµείες και παραβάσεις στην ΑΕΠΙ αποκάλυψαν ο φορολογικός έλεγχος και η έρευνα από την Οικονοµική Αστυνοµία

Την ώρα που ο εισαγγελέας Γιάννης Παναγόπουλος έχει προχωρήσει σε δέσµευση τραπεζικών λογαριασµών και κατάσχεση άυλων περιουσιακών στοιχείων της άλλοτε πανίσχυρης εταιρείας διαχείρισης πνευµατικών δικαιωµάτων ΑΕΠΙ µέχρι του ποσού των 10 εκατοµµυρίων ευρώ, ο φορολογικός έλεγχος αλλά και η έρευνα της Οικονοµικής Αστυνοµίας αποκαλύπτουν «σηµεία και τέρατα».

Σύµφωνα µε πληροφορίες, ο έλεγχος της ΦΑΕ Αθηνών φαίνεται να καταλήγει σε παραβάσεις ύψους 12 εκατ. ευρώ, µε τα πρόστιµα για «αλχηµείες» που έγιναν στην απόδοση ΦΠΑ από την οικογένεια Ξανθόπουλου, η οποία χρόνια διοικούσε την ΑΕΠΙ, ενώ εντόπισε και διαφορές που ξεπερνούν τα 6 εκατ. ευρώ µεταξύ πραγµατικών εισοδηµάτων και δηλωθέντων ποσών από µέλη του ∆ιοικητικού Συµβουλίου της εταιρείας.

Την ίδια ώρα, η Οικονοµική Αστυνοµία «κάνει φύλλο και φτερό» τις χρήσεις των τριών τελευταίων ετών (2014-2017) στο πλαίσιο της δικαστικής έρευνας που διενεργείται για σωρεία κακουργηµατικών πράξεων, όπως: υπεξαίρεση, απάτη, φοροδιαφυγή, νοµιµοποίηση εσόδων από παράνοµη δραστηριότητα και συγκρότηση, ένταξη και διεύθυνση εγκληµατικής οργάνωσης. Σύµφωνα µε τις ίδιες πηγές, η υπηρεσία είναι ένα βήµα πριν από τη σύνταξη πορίσµατος που θα αφορά υπεξαιρεθέντα ποσά και διανεµηθέντα δικαιώµατα.

Παράλληλα µε τα παραπάνω, όµως, αναµένεται εντός του αµέσως επόµενου διαστήµατος και το πόρισµα της ελεγκτικής εταιρείας Ernst & Young, που διενεργεί διαχειριστικό έλεγχο επίσης για την τριετία 2014-2017 για λογαριασµό του υπουργείου Πολιτισµού.
Η δικογραφία για τα «έργα και τις ηµέρες» της ΑΕΠΙ άνοιξε από τον Σεπτέµβριο του 2016, όταν ο τότε υπουργός Πολιτισµού, Αριστείδης Μπαλτάς, κατέθεσε µηνυτήρια αναφορά λόγω της άρνησής της να δεχθεί τον προβλεπόµενο εκ του νόµου έλεγχο, αλλά και της προσπάθειας µεταφοράς της έδρας της εταιρείας στην Κύπρο.

Η εισαγγελική παρέµβαση ήταν αυτή που έκαµψε τις αντιρρήσεις των υπευθύνων της ΑΕΠΙ και έτσι αναγκάστηκε τελικώς να δεχθεί τον έλεγχο της Ernst & Young (Ελλάς) για τις χρήσεις των ετών 2011-2014. Το πόρισµα της ελεγκτικής εταιρείας, το οποίο διαβίβασε το υπουργείο Πολιτισµού στην Εισαγγελία Πρωτοδικών τον περασµένο Μάρτιο, έδωσε ώθηση στην έρευνα, που είχε «κολλήσει» εν αναµονή της ολοκλήρωσης του ελέγχου.

Οπως προέκυψε, η οικογένεια Ξανθόπουλου, που επί σειράν ετών ήλεγχε την εταιρεία και διαχειριζόταν τα πνευµατικά δικαιώµατα χιλιάδων δηµιουργών, είχε δηµιουργήσει µια «τρύπα» 50 εκατ. ευρώ. Μεταξύ άλλων, διαπιστώθηκε ότι οι λειτουργικές ζηµίες της ΑΕΠΙ την ερευνώµενη περίοδο ξεπερνούν τα 11 εκατ. ευρώ, µε τα σηµαντικότερα έξοδα να αφορούν:

Τις αµοιβές των µελών του ∆ιοικητικού Συµβουλίου και συγγενών αυτών, ύψους 7,4 εκατ. ευρώ. Στο ποσό αυτό περιλαµβάνονται κυρίως το κόστος µισθοδοσίας, αµοιβές παραστάσεων στο ∆ιοικητικό Συµβούλιο, δαπάνες ιδιωτικής ασφάλισης και δαπάνες µεταφορικών µέσων. Ενδεικτικά, όπως αναφερόταν στην έκθεση, οι συνολικές αµοιβές των µετόχων της εταιρείας (διευθύνων σύµβουλος, γενικός διευθυντής και υπεύθυνη διεθνών σχέσεων και γραµµατείας) για την περίοδο 2011-2014 ανήλθαν στο ποσό των 5 εκατ. ευρώ.

Αµοιβές υπηρεσιών τεχνικής υποστήριξης από συνδεδεµένη εταιρεία, ύψους 7,2 εκατ. ευρώ.

Προµήθειες είσπραξης τιµολογίων ύψους 6,7 εκατ. ευρώ.

Αµοιβές νοµικών συµβούλων και δικαστικά έξοδα ύψους 4,5 εκατ. ευρώ.

Αναδροµικά 30 εκατ. ευρώ

Στις 7 Μαρτίου 2017, οι εισαγγελικές Αρχές µε βούλευµα του Συµβουλίου Πληµµελειοδικών προχώρησαν στη δέσµευση όλων των τραπεζικών λογαριασµών και θυρίδων των µελών του ∆.Σ. της ΑΕΠΙ στο πλαίσιο της έρευνας που διενεργείται, αφετηρία της οποίας ήταν το πόρισµα για κακοδιαχείριση των οικονοµικών της εταιρείας.

Λίγες ηµέρες µετά, το ∆ιοικητικό Εφετείο της Αθήνας έκρινε µε τελεσίδικη απόφασή του πως η εταιρεία πρέπει να πληρώσει αναδροµικά ποσό άνω των 30 εκατ. ευρώ στο σύνολο των δηµιουργών. Συγκεκριµένα, οι δικαστές έκριναν ότι είναι καταχρηστική η προµήθεια άνω του 18% στα ραδιοτηλεοπτικά δικαιώµατα και του 24% στη δηµόσια εκτέλεση. Η εταιρεία επέβαλε 25% και 37,5% αντίστοιχα. Αυτή η διαφορά, την οποία καρπώνονταν από το 2003, βάσει της απόφασης οφείλεται στο ακέραιο στους δικαιούχους.

Παράλληλα, το δικαστήριο αναγνώρισε ως καταχρηστική πρακτική την παράλειψη λογοδοσίας της ΑΕΠΙ για τα έσοδα και έξοδα ανά κατηγορία και τη µη συµµετοχή των δηµιουργών στη λήψη αποφάσεων -ή έστω εκτίµηση της γνώµης τους- σχετικά µε το αµοιβολόγιο (το ποσό δηλαδή που πληρώνει ο κάθε χρήστης για τη δηµόσια εκτέλεση των έργων), τον κανονισµό διανοµής και την παρακράτηση και διάθεση 10% για πολιτιστικούς και κοινωνικούς σκοπούς.

Η απόφαση εκδόθηκε 21 χρόνια µετά την προσφυγή που είχαν κάνει στην Επιτροπή Ανταγωνισµού το 1996 οι Σταύρος Ξαρχάκος, Νίκος Κυπουργός, Παναγιώτης Καλατζόπουλος, Νίκος Μαµαγκάκης, Γιώργος Κουµεντάκης και η Ενωση Ελλήνων Μουσουργών.

Οµως, όπως είχε πει τότε και ο δικηγόρος που είχε χειριστεί την υπόθεση, Γιωργανδρέας Ζάννος, η απόφαση ήρθε σε µια άσχηµη συγκυρία, την ώρα που η ΑΕΠΙ εµφάνιζε µια τραγική οικονοµική κατάσταση λόγω κακοδιαχείρισης από τους επικεφαλής της επί σειράν ετών κι ενώ είχαν δεσµευτεί µε εισαγγελική εντολή όλοι οι τραπεζικοί λογαριασµοί -ατοµικοί και εταιρικοί- όλων των µελών του ∆ιοικητικού Συµβουλίου, καθώς και οι θυρίδες που βρέθηκαν στην κατοχή τους.».