Ο καύσωνας έχει κερδίσει, το πολιτικό ενδιαφέρον εξέπνευσε με το πέρας της συνέντευξης τύπου του Κυριάκου Μητσοτάκη, τα περισσότερα περίπτερα είναι ξέπνοα και αδειασμένα, ενώ οι χαρακτηριστικές προσφορές που έλκυαν τους επισκέπτες προς αυτά δεν είναι πια διαθέσιμες. Στο περίπτερο των «Παραπολιτικών» το «Βήμα» και η «Κυριακάτικη Ελευθερία» έχουν εξαντληθεί ήδη απ' το απομεσήμερο, ως συνοδευτικά του κυριακάτικου μεσημεριανού καφέ, συνήθως με θέα στη θάλασσα.

Το μεγαλύτερο μέρος του τύπου αναλώθηκε στα πολιτικά μηνύματα που εξέπεμψαν τα πολιτικά πρόσωπα είτε με τις επισκέψεις, είτε με τις δηλώσεις και τις ομιλίες τους κατά τη διάρκεια της έκθεσης. Αυτά όμως έχουν καταγραφεί εξαντλητικά. Είναι όμως οι χιλιάδες επισκέπτες που βάδισαν στους διαδρόμους και τον περίβολό της που παρουσιάζουν ένα ελάχιστα μελετημένο ξεχωριστό ενδιαφέρον.

Ιδίως στο περίπτερο ενός μέσου ενημέρωσης, ποικίλουν κατά δεκάδες οι λόγοι για μια επίσκεψη: η γνωριμία του αναγνώστη με τους ανθρώπους του μέσου που διαβάζει, η επιθυμία για εφημερίδα ή για κάποια απ' τις προσφορές, η προσωπική γνωριμία με κάποιον παρευρισκόμενο, η απλή διερευνητική ματιά, η γνωριμία μεταξύ γειτονικών περιπτέρων κ.α. Δεν είναι όλες οι επισκέψεις όμως καλοπροαίρετες: λόγοι επίσκεψης είναι και η προσβολή του μέσου (που για κάποιον μυστήριο λόγο εξαπολύεται ενάντια στους εργαζόμενους του περιπτέρου), το επιθετικό και παρενοχλητικό φλερτ με τις κοπέλες που δουλεύουν, η αυτοδιαφήμιση και η περιαυτολογία.

Μεταξύ αυτών, υπάρχει και μια αρκετά διαφορετική υποκατηγορία που δεν έχει ούτε θετική, ούτε αρνητική προδιάθεση στην επίσκεψή του: οι άνθρωποι που ψάχνουν παρέα. Από ανθρώπους με ήπια ή βαρύτερα προβλήματα ψυχικής υγείας, μέχρι άλλους που ψάχνουν με οποιονδήποτε τρόπο να συνδεθούν με τους ανθρώπους στα περίπτερα είναι πολλές αυτές οι περιπτώσεις που απλά επιθυμούν να πουν την ιστορία τους -όχι απαραίτητα με συνοχή- στο πρώτο φιλόξενο αυτί.

Αναπόφευκτα αναρωτιέται κανείς τι θα απογίνονταν αυτοί οι άνθρωποι χωρίς τέτοιες μαζικές διοργανώσεις. Οι σχετικές έρευνες για τους ανθρώπους που πάσχουν από ψυχικά νοσήματα δείχνουν ότι η περιθωριοποίησή τους είναι πολυσχιδής και διάχυτη, ενώ η περσινή έρευνα της διαΝΕΟσις για την ψυχική υγεία στην Ελλάδα έδειξε αύξηση του ποσοστού γεροντικών και προγεροντικών οργανικών ψυχωτικών καταστάσεων κατά 77% και των συναισθηματικών ψυχώσεων κατά 34% μεταξύ 2000 και 2010 – και αν κρίνουμε από τις ενδείξεις για το συνολικό τοπίο της ψυχικής υγείας μετά το 2010, ίσως ελάχιστα να μεταβλήθηκε το ποσοστό εμφάνισης ψυχώσεων.

Αν δεν υπήρχαν διοργανώσεις σαν την ΔΕΘ ή τα μεγάλα φεστιβάλ, η ζωή αυτών των ανθρώπων θα μοιραζόταν ανάμεσα στην αδιαφορία με την οποία αντιμετωπίζονται στην καθημερινότητα ή τις διάφορες εκδοχές της ασυλοποίησής τους, με ό,τι αυτή επιφέρει. Πέρα από χώρο επώασης πολιτικών ρεπορτάζ και επίδειξης παραγωγικών ικανοτήτων, η ΔΕΘ είναι κι ένας τρόπος διάσωσης της «ψυχής» της κοινωνίας όσον αφορά τα άτομα με ψυχικές παθήσεις. Κι ως επί το πλείστον, η στάση των περισσοτέρων εργαζόμενων και παρευρισκόμενων στα περίπτερα είναι ευγενική, κοινωνική και με ενδιαφέρον.

Βλέποντας τους περισσότερους επισκέπτες της έκθεσης, μοιάζουν να μην είναι ιδιαίτερα σίγουροι για τον λόγο που επισκέπτονται την ΔΕΘ. Η έκθεση άλλωστε θυμίζει ένα μεγάλο σούπερ μάρκετ, στο οποίο ελάχιστα πράγματα διατίθενται προς πώληση. Ένας αφανής, αλλά σημαντικός λόγος για τη διοργάνωσή της, είναι ότι αυτό το περιβάλλον της πολυκοσμίας και του «τζέρτζελου» έχει χώρο και για ανθρώπους στους οποίους υπό κανονικές συνθήκες δεν δίνεται παρά ελάχιστος ή και καθόλου. Αποασυλοποίηση σε μεγάλες συγκεντρώσεις: να μια καινοτομία που δεν διαφημίζεται στις πινακίδες και τους καταλόγους.