Με ένα tweet από τον επίσημο λογαριασμό της στο Twitter η ρωσική πρεσβεία στην Αθήνα άλλαξε σε μεγάλο βαθμό μία θέση που διατυπώνει η Ρωσία εδώ και αιώνες αναφορικά με το Αιγαίο Πέλαγος, όπως και με άλλες τοποθετήσεις που είχαν γίνει στο παρελθόν.

Στο tweet αναφέρεται χαρακτηριστικά: «Η θέση της Ρωσίας ως μόνιμου μέλους του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ είναι θέση αρχής. Θεωρούμε τη Σύμβαση του ΟΗΕ για το Δίκαιο της Θάλασσας του 1982 'ακρογωνιαίο λίθο' του διεθνούς καθεστώτος των θαλασσών". Και προσθέτει: "Η Σύμβαση προβλέπει ρητά το κυρίαρχο δικαίωμα όλων των κρατών για χωρικά ύδατα έως 12 ναυτικά μίλια και ορίζει τις αρχές και τους τρόπους της οριοθέτησης ΑΟΖ. Αυτό αφορά και τη Μεσόγειο».


Αναλυτές εκλαμβάνουν την παραπάνω τοποθέτηση ως μία μείζονα διαφοροποίηση της Ρωσίας με τον πάγιο προβληματισμό ο οποίος εκφράζεται.

Ο συγκεκριμένος προβληματισμός έγκειται στον ισχυρισμό ότι σε περίπτωση που γίνει η επέκταση στα 12 ναυτικά μίλια στο Αιγαίο Πέλαγος θα την μετέτρεπε σε μία «ελληνική λίμνη» η οποία θα ήταν εμπόδιο στη ρωσική ναυσιπλοΐα.

Πρόκειται για μία αντίληψη που ανάγεται στην περίοδο της τσαρικής Ρωσίας και της ανάγκης της να εξασφαλίσει την έξοδο από τον Εύξεινο Πόντο στις λεγόμενες «θερμές θάλασσες». Η παραπάνω ανάγκη ικανοποιήθηκε με τη συνθήκη του Κιουτσούκ Καϊναρτζή, η οποία υπογράφτηκε το 1774 και εξασφάλιζε στα ρωσικά πλοία την ελεύθερη ναυσιπλοΐα στη Μεσόγειο, ένα δικαίωμα που στη συνέχεια εξασφαλίστηκε από το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας.

Παρόλο που το Διεθνές Δίκαιο εξασφαλίζει το δικαίωμα της αβλαβούς διέλευσης για πλοία που επιθυμούν να περάσουν από χωρικά ύδατα ξένης χώρας, ή ακόμα και τη δημιουργία ενός διαδρόμου, μία ενδεχόμενη κίνηση της Ελλάδας για επέκταση της αιγιαλίτιδας ζώνης, προκαλούσε παγωμάρα στη Μόσχα.

Οι αστερίσκοι της Ρωσίας είχαν φανεί, όχι ιδιαίτερα παλιά, τον περασμένο Σεπτέμβριο όταν η ρωσική πρεσβεία στην Αθήνα, δημοσίευε στο Facebook δήλωση της εκπροσώπου Τύπου του υπουργείου Εξωτερικών της Ρωσίας, Μαρία Ζαχάροβα.

Στη συγκεκριμένη δήλωση, παρόλο που γινόταν αναφορά στη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας και στο δικαίωμα κάθε κράτους να καθορίζει το εύρος των χωρικών του υδάτων έως όριο που δεν υπερβαίνει τα 12 ναυτικά μίλια, επισήμαινε ότι η «ηγεσία της Ελληνικής Δημοκρατίας γνωρίζει καλά τη γνώμη της Ρωσίας σχετικά με αυτό το θέμα» και κατέληγε υποστηρίζοντας ότι «Μέχρι στιγμής όμως, δεν βλέπουμε να υπάρχει λόγος για αυτό».


Αναλυτικά η δήλωση:

«Η Ρωσία υπέγραψε τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας και η θέση της βασίζεται σε διεθνή νομικά πρότυπα που περιλαμβάνονται σε αυτό το έγγραφο. Συγκεκριμένα, το άρθρο 3 της Σύμβασης προβλέπει ότι κάθε κράτος έχει το δικαίωμα να καθορίζει το εύρος των χωρικών του υδάτων έως όριο που δεν υπερβαίνει τα 12 ναυτικά μίλια, μετρούμενο από γραμμές βάσης που καθορίζονται σύμφωνα με την παρούσα σύμβαση. Ωστόσο, σε ορισμένες περιπτώσεις, χώρες, για τον ένα ή τον άλλο λόγο, καθορίζουν μια στενότερη χωρική θάλασσα. Προχωρούμε με την υπόθεση ότι σε αυτό το ζήτημα τα κράτη καθοδηγούνται από την κοινή λογική και λαμβάνουν υπόψη τις γεωγραφικές ιδιαιτερότητες μιας περιοχής. Σε περιπτώσεις όπου μια χωρική θάλασσα πρέπει να οριοθετηθεί μεταξύ γειτονικών κρατών, αυτό το ζήτημα πρέπει να αντιμετωπιστεί σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο.

Η ηγεσία της Ελληνικής Δημοκρατίας γνωρίζει καλά τη γνώμη της Ρωσίας σχετικά με αυτό το θέμα.

Όταν πρόκειται για καταστάσεις όπου επηρεάζονται άμεσα τα ρωσικά συμφέροντα, θα το αντιμετωπίσουμε κατά περίπτωση. Μέχρι στιγμής όμως, δεν βλέπουμε να υπάρχει λόγος για αυτό».

Από τους αστερίσκους του περασμένου Σεπτεμβρίου μέχρι την πιο σαφή δήλωση της Πέμπτης μπορεί να μην έχει μεσολαβήσει πολύς καιρός αλλά τα μέτωπα στα οποία η Ρωσία με την Τουρκία βρίσκονται σε αντίθετες πλευρές αυξάνονται, καθώς στη Συρία και τη Λιβύη προστέθηκε και το Ναγκόρνο Καραμπάχ.

Σε κάθε περίπτωση μέχρι να αναθεωρηθεί η τελευταία τοποθέτηση της ρωσικής πρεσβείας, πρόκειται για μία μείζονα αλλαγή.