Στις κάλπες επιστρέφουν οι Ισπανοί την Κυριακή για την ανάδειξη της νέας κυβέρνησης της χώρας. Ακόμα και η λέξη «ανάδειξη» έχει τη δική της σημασία, καθώς οι πολίτες της μεγάλης χώρας της Ιβηρικής πηγαίνουν όλο και συχνότερα στις κάλπες τα τελευταία χρόνια με ζητούμενο μια βιώσιμη κυβέρνηση.

Από το 2015 μέχρι σήμερα, στην Ισπανία έχουν γίνει τέσσερις φορές εκλογές. Μόνο το 2019 έχουν στηθεί κάλπες δύο φορές. Η χώρα τελεί υπό υπηρεσιακή κυβέρνηση από τον Απρίλιο του έτους...

Τα πράγματα δεν μοιάζουν να είναι καλύτερα αυτή τη φορά, καθώς όλες οι δημοσκοπήσεις δείχουν αδιέξοδο. Μάλιστα τα ΜΜΕ της χώρας έχουν βρει και την κατάλληλη λέξη: bloqueo (μπλοκάρισμα), προσπαθώντας να περιγράψουν τη δημοσκοπική ισοπαλία των δύο μεγάλων παρατάξεων -κεντροαριστερά και κεντροδεξιά- χωρίς κανένα από τα δύο στρατόπεδα να μπορεί να ελέγξει το Κοινοβούλιο...

Από τον Ιούνιο του 2018 στην εξουσία βρίσκεται ο 47χρονος ηγέτης των Σοσιαλιστών (PSOE) Πέδρο Σάντσεθ. Τότε, κατάφερε να ενώσει την Αντιπολίτευση και να κερδίσει πρόταση μομφής κατά του επί 7 έτη πρωθυπουργού (Λαϊκό Κόμμα) Μαριάνο Ραχόι.

Η απρόσμενη άνοδος των σοσιαλιστών στην κυβέρνηση είχε ασφαλώς και γενικότερα πολιτικά κέρδη, καθώς το κόμμα του κατάφερε να εξελιχθεί σε κυρίαρχο της πολιτικής ζωής. Κέρδισε τις εκλογές του Απριλίου 2019 και τις Ευρωεκλογές, αλλά χωρίς αυτοδυναμία ή δυνατότητα συνεργασίας με άλλα κόμματα.

Τώρα δίνει τη μάχη για να κερδίσει μερικές έδρες παραπάνω, παίζοντας ασφαλώς το χαρτί της παρατεταμένης ακυβερνησίας. Στο οικονομικό του πρόγραμμα υπάρχουν αλλαγές στα εργασιακά, στην Παιδεία και η νομιμοποίηση της ευθανασίας -κάτι που δεν τόλμησε κανένας σοσιαλιστής πρωθυπουργός στο παρελθόν.

Ο Σάντσεθ έγινε ο πρωθυπουργός επί των ημερών του οποίου έκλεισε μια «ανωμαλία» για την Ισπανία: Να έχει έναν δικτάτορα θαμμένο σε ένα μεγαλοπρεπές μνημείο, που ο ίδιος ο δικτάτορας σχεδίασε για την υστεροφημία του. Ο λόγος για τον Φρανθίσκο Φράνκο, ο οποίος πέρασε 44 χρόνια στην Κοιλάδα των Πεσόντων, έξω από τη Μαδρίτη. Πριν από λίγες εβδομάδες, η κυβέρνηση (με την έγκριση Βουλής και Δικαιοσύνης) πέτυχε την εκταφή της σορού του και τη μεταφορά της σε οικογενειακό τάφο.
Στο καυτό ζήτημα της Καταλονίας, αν και τάσσεται ξεκάθαρα υπέρ της νομιμότητας -κοινώς, τα περί δημοψηφίσματος είναι παράνομα- δεν οδηγεί την κατάσταση στα άκρα. Αν και αρνήθηκε να συνομιλήσει με τον τοπικό πρόεδρο μετά τις διαδηλώσεις και το χάος στη Βαρκελώνη, προσπαθεί να κρατήσει ανοικτό έναν δίαυλο επικοινωνίας.

Υπενθυμίζεται ότι οι διαδηλώσεις και τα επεισόδια ξεκίνησαν μετά την ετυμηγορία του Συνταγματικού Δικαστηρίου, το οποίο μοίρασε πολυετείς ποινές κάθειρξης στους καταλανούς πολιτικούς που οργάνωσαν το παράνομο δημοψήφισμα του 2017.

Απέναντι στον Σάντσεθ βρίσκεται ο 38χρονος ηγέτης του Λαϊκού Κόμματος (ΡΡ) Πάμπλο Κασάδο. Ο νεαρός πολιτικός ανέλαβε το βάρος της ανανέωσης του κεντροδεξιού κόμματος μετά τη «συνταξιοδότηση» του Μαριάνο Ραχόι με φόντο βέβαια τα σκάνδαλα διαφθοράς που έπληξαν ανεπανόρθωτα τη φήμη του κόμματος.

Ο ίδιος υπόσχεται φοροελαφρύνσεις στις επιχειρήσεις για την αύξηση των θέσεων εργασίας, ενώ στην υπόθεση της Καταλονίας υιοθετεί σαφώς σκληρότερη στάση από εκείνη της κυβέρνησης Σάντσεθ.

Στο στρατόπεδο της ευρύτερης κεντροδεξιάς υπάρχει και ο 40χρονος Άλμπερτ Ριβέρα των Ciudadanos. Το κόμμα ξεκίνησε την πορεία του το 2006 από την Καταλονία με μονοψήφια ποσοστά, αλλά κατάφερε να εξελιχθεί σε εθνικό κόμμα, χάρτη στο μοντέρνο πολιτικό του λόγο.

Οι φιλελεύθεροι ψηφοφόροι και οι μετριοπαθείς του κέντρου βρήκαν νέα φωνή στους Ciudadanos, με αποτέλεσμα το κόμμα να γίνει ο βασικός πολιτικός εταίρος της τελευταίας κυβέρνησης του Λαϊκού Κόμματος υπό τον Ραχόι. Επιπλέον στις εκλογές που έγιναν το 2017 στην Καταλονία ήρθε πρώτο.

Ο Ριβέρα υιοθετεί σκληρή στάση στο θέμα της Καταλονίας, αλλά οι δημοσκοπήσεις δεν είναι ιδιαίτερα ενθαρρυντικές. 

Την ψήφο των Ισπανών διεκδικεί ο 41χρονος Πάμπλο Ιγκλέσιας των Podemos. Το κόμμα που γεννήθηκε από τους «Αγανακτισμένους» του 2012 παρουσιάζει αυξομειώσεις στα ποσοστά του, έστω και αν πλέον κατεβαίνει σε συμμαχία με την Ενωμένη Αριστερά.

Οι τελευταίες έρευνες το δίνουν στην τέταρτη θέση, δεδομένου ότι μέρος των ψηφοφόρων των Podemos έχουν στραφεί στο νέο κόμμα που γεννήθηκε από τις τάξεις του, το Mas Pais υπό τον άλλοτε υπαρχηγό του Ιγκλέσιας.

Ο Πάμπλο Ιγκλέσιας δέχθηκε επίμονο «πολιτικό φλερτ» από τον Πέδρο Σάντσεθ προκειμένου να σχηματιστεί βιώσιμη κυβέρνηση, αλλά τελικώς δεν υπήρξε happy end. Ο βασικός λόγος της διαφωνίας τους ήταν αν οι Podemos θα πάρουν υπουργικές καρέκλες ή όχι.  

Όσο για το Καταλανικό, οι Podemos έχουν τη γνωστή μεσοβέζικη στάση «και με τη Μαδρίτη και με τη Βαρκελώνη».

Τα δεδομένα στην Ισπανία έχει αλλάξει ο νέος παίκτης που μπήκε στο παιχνίδι. Πρόκειται για τον Σαντιάγο Αμπασκάλ του ακροδεξιού κόμματος VOX. Στις εκλογές του Απριλίου μπήκε στη Βουλή με 24 έδρες, για πρώτη φορά από την αποκατάσταση της Δημοκρατίας. Είχαν βέβαια προηγηθεί νίκες σε τοπικό επίπεδο: Στην Ανδαλουσία και τη Μαδρίτη το VOX στηρίζει τις τοπικές κυβερνήσεις υπό το Λαϊκό Κόμμα και τους Ciudadanos.

Τώρα οι δημοσκοπήσεις δίνουν στο VOX ακόμα και την τρίτη θέση σε έδρες, «κλέβοντας» ψήφους, τόσο από το Λαϊκό Κόμμα όσο και από τους Ciudadanos. Το κόμμα υιοθετεί τις πλέον σκληρές θέσεις στην υπόθεση της Καταλονίας (γεγονός που φαίνεται να έχει απήχηση σε μερίδα των ψηφοφόρων), όπως και στο μεταναστευτικό.

Τάσσεται κατά της νομοθεσίας για τις αμβλώσεις και των γάμων ατόμων του ίδιου φύλου. Επίσης άσκησε δριμύτατη κριτική στον Πέδρο Σάντσεθ για την απόφαση εκταφής της σορού του Φράνκο.

Αρκετοί (πιο σωστά: όλο και περισσότεροι) στην Ισπανία βλέπουν ότι ο μόνος τρόπος να υπάρξει κυβέρνηση μετά την κάλπη της Κυριακής είναι ο «μεγάλος συνασπισμός» Λαϊκού Κόμματος και Σοσιαλιστών. Αν φυσικά επιβεβαιωθούν οι δημοσκοπήσεις.

Για την ώρα, Σάντσεθ και Κασάδο ξορκίζουν αυτό το ενδεχόμενο. Υπάρχει μια λογική: Αν τα δύο μεγάλα κόμματα γίνουν κυβέρνηση, τότε το VOX ίσως γίνει Αντιπολίτευση και αυτό δεν το θέλει κανείς.

Η κάλπη της Κυριακής 10 Νοεμβρίου είναι κοντά.