Στον «Τύμβο της Μακεδονίτισσας», στο σημείο που συνετρίβη τα ξημερώματα της 22 Ιουλίου 1974 το μοιραίο Noratlas της Πολεμικής Αεροπορίας και είχε ως αποτέλεσμα τον θάνατο των 28 εκ των 29 καταδρομέων που επέβαιναν σε αυτό και του τετραμελούς πληρώματός του σήμερα επικρατεί σιωπή. Σιωπή ως εκφραση τιμής για το δράμα, τον ηρωισμό, αλλά και σιωπή ενοχής για τα δραματικά λάθη στο μαρτυρικό αποκορύφωμα της κυπριακής τραγωδίας.

Τα αεροσκάφη Noratlas της 354 Μοίρας της ΠΑ, συμμετείχαν στην αποστολή – αυτοκτονίας «Νίκη», που οργανώθηκε βιαστικά στις 21 Ιουλίου 1974 μετά την τουρκική εισβολή των Τούρκων στην Κύπρο («Αττίλας 1»), προκειμένου να μεταφερθούν ενισχύσεις στην Κύπρο οι άνδρες της τότε Α’ Μοίρας Καταδρομών, που έδρευε στο Μάλεμε της Κρήτης.

Για την αποστολή διατέθηκαν 20 αεροσκάφη Noratlas και 10 αεροσκάφη C-47B Ντακότες. Από αυτά αποφασίστηκε τελικώς να χρησιμοποιηθούν τα 20 Noratlas, από τα οποία τα 15 χρησιμοποιήθηκαν για τη φόρτωση των περίπου 400 καταδρομέων της Μοίρας και στα υπόλοιπα 5 φορτώθηκαν τα βαρέα όπλα, ο βαρύς οπλισμός και τα πυρομαχικά της Μοίρας. Στη διάρκεια της αποστολής απογειώθηκαν τελικώς 15 Noratlas καθώς τα υπόλοιπα αν απογειώνονταν μετά τα μεσάνυχτα θα επέστρεφαν ημέρα με αποτέλεσμα να θεωρείται βέβαιη η προσβολή τους από τους Τούρκους. Από τα 15 αυτά αεροσκάφη στην Κύπρο έφτασαν 13, καθώς τα υπόλοιπα δύο επέστρεψαν στη Ρόδο, καθώς παρουσίασαν βλάβες.

Η όλη επιχείρηση δεν ήταν καλά οργανωμένη και δεν είχε ενημερωθεί εγκαίρως η κυπριακή αεράμυνα, με αποτέλεσμα αυτή να αιφνιδιαστεί. Ήταν φαίνεται γραφτό ένα αεροσκάφος να μην προσγειωθεί στο αεροδρόμιο της Λευκωσίας. Στο «ΝΙΚΗ 4» είχε επιβιβαστεί η διμοιρία του έφεδρου αξιωματικού Δημήτριου Τσαμκιράνη. Ήταν το τρίτο στη σειρά Noratlas που προσέγγισε για προσγείωση το αεροδρόμιο της Λευκωσίας μέσα σε καταιγισμό φίλιων πυρών. Ξαφνικά ακούστηκε ένα τράνταγμα. Το αεροπλάνο χτυπήθηκε. Παρά τις προσπάθειες του ηρωικού πληρώματος για προσγείωση, το Noratlas συνετρίβη στο λόφο της Μακεδονίτισσας. Σε δευτερόλεπτα τυλίγεται στις φλόγες. Τα κιβώτια με τα πυρομαχικά παίρνουν φωτιά.

Ζωντανός μέσα από την κόλαση βγήκε μόνο ο Θεσσαλονικιός καταδρομέας Θανάσης Ζαφειρίου, ο οποίος χρόνια αργότερα και με ιδιαίτερη συγκίνηση περιέγραψε όσα συνέβησαν: «Η Λευκωσία ήταν πολύ κοντά, βλέπαμε τις φωτιές καθώς το αεροσκάφος πήρε στροφή για προσγείωση. Θα ήταν περασμένα μεσάνυχτα. Μας χτύπησαν ξαφνικά αντιαεροπορικά πυρά. Νιώσαμε ένα συγκλονιστικό τράνταγμα, το αεροσκάφος έχασε τη στήριξή του κι άρχισε να παλαντζάρει. Από παντού ξεπετάγονταν φλόγες. Κοίταξα το πάτωμα, ήταν διάτρητο. Μας είχαν χτυπήσει καίρια. Δίπλα μου συνάδελφοι βογκούσαν. Οι φλόγες με πλησίαζαν. Πήρε φωτιά η φόρμα μου και χτυπούσα με τα χέρια να τη σβήσω. Σε λίγο αισθάνθηκα ότι καίγονταν και τα μαλλιά μου. Ακολούθησε μια τρομερή έκρηξη και όλα τυλίχθηκαν στις φλόγες. Αισθάνομαι τυχερός που βγήκα ζωντανός μέσα από αυτή την κόλαση»!

Ο Θανάσης Ζαφειρίου. Έφυγε από τη ζωή το βράδυ της Πέμπτης 1 Σεπτεμβρίου 2016 στο 424 Στρατιωτικό Νοσοκομείο της Θεσσαλονίκης.

Εκτός από το «ΝΙΚΗ 4» εβλήθησαν από φίλια πυρά άλλα δύο αεροσκάφη με αποτέλεσμα να υπάρξουν και τραυματίες σε ένα από αυτά, δύο εκ των οποίων εξέπνευσαν αργότερα, και να εγκαταληφθούν και αυτά στο αεροδρόμιο της Λευκωσίας.

Τώρα, στο Λόφο της Μακεδονίτισας, όπου υπάρχει και το Κοιμητήριο που είναι θαμμένοι οι Έλληνες πεσόντες στην Κύπρο, βρίσκεται ένα αεροσκάφος Noratlas, παρόμοιο με εκείνο που συνετρίβη για να θυμίζει και αυτό με τον τρόπο του τη μοιραία αποστολή της ΠΑ και του ΣΞ, αλλά και να αποτελεί ένα είδος «φρουρού» των ηρωικών νεκρών, που βρίσκονται θαμμένοι για πάντα εκεί.

----------------------------------------------------
* Στοιχεία για την τραγική ιστορία του μεταγωγικού αεροσκάφους Noratlas της ΠΑ ελήφθησαν από παλαιότερα δημοσιεύματα του συντάκτη Αμυνας, Λεωνίδα Μπλαβέρη, στο parapolitika.gr