Η στρατηγική των ΗΠΑ σε σχέση µε την Ελλάδα βασίζεται σε ένα αξίωµα αγαπηµένο στους Αµερικανούς: «πλεόνασµα ευηµερίας». Το «βαθύ κράτος» της Ουάσινγκτον, υπό την έννοια των δοµών διοίκησης και των συνεργαζόµενων think tanks, εκπέµπει σε εµπιστευτικού τύπου ενηµερώσεις τη βούληση να δηµιουργηθούν πραγµατικά νέα δεδοµένα για την αύξηση της παραγωγικότητας και της ευηµερίας για τους Ελληνες. Ο κεντρικός στόχος των Αµερικανών στην Ελλάδα περιγράφεται ως «βάσιµος φιλοαµερικανισµός». Με δεδοµένο ότι από το 2017 και µετά από διαδοχικές κυβερνήσεις στην Ελλάδα, διαφορετικής ιδεολογικοπολιτικής αναφοράς, του ΣΥΡΙΖΑ αρχικά και της Νέας ∆ηµοκρατίας στη συνέχεια, ανετράπησαν τα αρνητικά δεδοµένα του κύκλου της Μεταπολίτευσης, ο ορίζοντας δείχνει ευοίωνος για την εµπέδωση µιας νέας εποχής στην οργανική σχέση ΗΠΑ - Ελλάδας. Οι Αµερικανοί, µε δεδοµένη, αλλά όχι µέχρι στιγµής επαρκώς αξιοποιηµένη, τη στρατηγική διµερή συµφωνία του καλοκαιριού, προσβλέπουν σε µια συνεκτική συνεργασία, µεταφοράς τεχνολογίας, εµπειριών και κεφαλαίων προς την Ελλάδα. Οι τοµείς αυτοί αφορούν τον πρωτογενή τοµέα, τις τεχνολογίες και την καινοτοµία, την κυβερνοασφάλεια, τη βιοµηχανία, τον τουρισµό, τα logistics.

Υπάρχουν τοµείς, όπως η παιδεία, όπου εύχαροι, ύστερα από αρκετή αναµονή, βλέπουν µε την ενεργητική στάση της αρµόδιας υπουργού, κ. Ν. Κεραµέως, αλλά και την εµβληµατική παρέµβαση του ίδιου του πρωθυπουργού, 30 αµερικανικά πανεπιστήµια να αποκτούν δοµικές σχέσεις µε ελληνικά. Επίσης, υπάρχουν δοµικοί τοµείς, όπως η στρατιωτική συνεργασία, ο ενεργειακός τοµέας σε επίπεδο υποδοµών, η χρήση και επένδυση σε υποδοµές, όπως τα λιµάνια της Αλεξανδρούπολης, της Καβάλας, του Βόλου και στο µέλλον ενδεχοµένως και της Θεσσαλονίκης, να φέρνουν ανάπτυξη και φυσικά η διεθνής πολιτική και η ενεργητική διπλωµατία, που κινούνται σε ικανοποιητικούς ρυθµούς, έχοντας µάλιστα διέλθει τη δοκιµασία του πολέµου στην Ουκρανία, «θωρακίζοντας» την οργανική σχέση των δύο χωρών και όχι δηµιουργώντας «ρωγµές» σε αυτήν, όπως άλλες µεγάλες περιφερειακές κρίσεις, µε γεωπολιτικό αποτύπωµα, στο παρελθόν.

Οι Αµερικανοί προσβλέπουν σε µια «αδιαµεσολάβητη» σχέση µε τους Ελληνες, όχι δηλαδή µόνον σε επίπεδο ελίτ ή εταιρειών. Αναφέρονται χαρακτηριστικά στην περίπτωση της «πείνας» στην οποία καταδίκασαν τους Ελληνες οι γερµανικές Αρχές κατοχής το 1941- 1942 και που η λύση επιβίωσης βρέθηκε µέσα από τη συγκέντρωση τροφίµων από τα νοικοκυριά και τον «εθελοντισµό» στην Αµερική και τον Καναδά, που εστάλησαν µε νηοποµπές στη δοκιµαζόµενη Αθήνα και Ελλάδα. Ο στόχος είναι η «βαθιά φιλία» και η οργανική σχέση µεταξύ των δύο λαών και όχι µόνον των εκάστοτε ηγεσιών, επιχειρήσεων ή κρατών. Υπό την έννοια αυτή, είναι σηµαντική η στροφή που καταγράφεται στις µετρήσεις της κοινής γνώµης -δεν είναι απαραίτητο ότι αυτές δηµοσιοποιούνται- που καταδεικνύει την κλιµακωτή µείωση του αντιαµερικανισµού στους Ελληνες, ξεπερνώντας τις ιδεολογικές αγκυλώσεις του παρελθόντος και τα κηρύγµατα περί «αντι-αποικιοκρατίας», αφού, άλλωστε, στις δοκιµασίες τους από το 2010 και µετά οι Ελληνες βλέπουν συνεχώς την Ουάσινγκτον ως δύναµη υποστήριξής τους και στα ευρωπαϊκά δεδοµένα. Ταυτόχρονα, οι Αµερικανοί, σε επίπεδο Ουάσινγκτον και Βιρτζίνια, δηλώνουν αποφασισµένοι να µην επιτρέψουν σε άλλες, ως επί το πλείστον ευρωπαϊκές, δυνάµεις, όπως τη Γερµανία και τη Γαλλία, αλλά και εκτός Ευρώπης, όπως η Βρετανία και το Ισραήλ, να επιχειρήσουν, µε δηµόσια διπλωµατία ή και πρακτικές µυστικών υπηρεσιών, να «φιλτράρουν» τη σχέση τους µε την Ελλάδα. Οι Αµερικανοί ουσιαστικά προσβλέπουν σε ένα συνολικό «new deal» µε την Ελλάδα, µια εµβληµατική σύµµαχο στην ειρήνη και στον πόλεµο, όπως αυτό περιγράφηκε αρχικά µε την οµιλία Οµπάµα στη σκιά της Ακρόπολης και επιβεβαιώθηκε µε την οµιλία Μητσοτάκη, πρόσφατα, στο Κογκρέσο. Μια σχέση µοναδική, που θα µπορεί να επιδειχθεί και στη ∆ύση αλλά και στον αναπτυσσόµενο κόσµο ως «µοντέλο» στον επερχόµενο νέο παγκόσµιο διπολισµό µε την Κίνα.

Αυτό που απασχολεί τους Αµερικανούς ως πρόβληµα στον «φάκελο» Ελλάδα είναι η δοµική διαφθορά που χαρακτηρίζει το σύστηµα διοίκησής της, την πολιτική της ηγεσία και το «πελατειακό κράτος», που γεννά σπάταλη πόρων, απουσία παραγωγικών επενδύσεων και ακύρωση της ευηµερίας για τους Ελληνες, υπέρ κάποιας κάστας ηµετέρων. Οι Αµερικανοί, εν ολίγοις, δεν ξεχνούν την τύχη του µεταπολεµικού «Σχεδίου Μάρσαλ» για την Ελλάδα, των ευρωπαϊκών πόρων πολλών δισ. ευρώ προσαρµογής και εκσυγχρονισµού της, των οικονοµικών σκανδάλων που κυριαρχούν στην πολιτική ζωή. Είναι χαρακτηριστικό ένα παράδειγµα που αναφέρεται σε θέµατα τεχνολογίας: Πριν από 30 χρόνια έφθασαν στην Ελλάδα πρόσωπα εµπιστοσύνης τους, µε κεντρικό σχεδιασµό να συγκροτηθεί στην Ελλάδα εργοστάσιο της Intel. Οι άνθρωποι βρέθηκαν υπό διωγµό από τα συµφέροντα στον τεχνολογικό τοµέα, που «συγκροτούνταν» τότε ως σχέσεις διαπλοκής, απειλώντας µέχρι και τη ζωή τους. Σήµερα, κατά τη διάρκεια της επίσκεψης του καγκελάριου Σολτς στην Ελλάδα, φέρεται ότι προτάθηκε στον Ελληνα πρωθυπουργό η χώρα µας να αναλάβει «υπεργολαβίες» εργοστασίου της Intel που σχεδιάζεται στη Γερµανία, για την παραγωγή µικροτσίπ…

*Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Παραπολιτικά στις 19 Νοεμβρίου 2022