«Δεν θα γίνουμε Ελλάδα». Αυτή ήταν η φράση που χρησιμοποιούσαν μια σειρά από χώρες προκειμένου να δείξουν την διαφοροποίηση τους από την χώρα μας σε μια σειρά από θέματα, με αιχμή του δόρατος την οικονομία, ειδικά τα δέκα τελευταία χώρα.

Πράγματι, η Ελλάδα ήταν –και σε μια σειρά από θέματα παραμένει- σε χαμηλές θέσεις σε σχέση με άλλες χώρες τόσο της Ευρωπαϊκής ηπείρου, όσο και του πλανήτη. Τουλάχιστον αυτό ίσχυε μέχρι και πριν λίγο καιρό και την εμφάνιση του κοροναϊού ή κορωνοϊού ή όπως θέλει να αποκαλεί ο καθένας την πανδημική λαίλαπα που στο πέρασμα της αφήνει νεκρούς σε όλα τα μήκη και πλάτη της υφηλίου.

Η πανδημία του κοροναϊού, είναι βέβαιο πως θα μετασχηματίσει σε δραματικό βαθμό τον τρόπο ζωής στον οποίο είχαμε συνηθίσει μέχρι και πριν λίγους μήνες. Δεν μπορούμε να πούμε με ασφάλεια εάν θα είναι προς το καλύτερο ή όχι αλλά ασφαλώς είναι μια εκ βάθρων αλλαγή που θα συμβεί και που ήδη έχει ξεκινήσει.

«Σοφοί δε προσιόντων» είναι ο τίτλος ενός επιγράμματος του Κ.Π. Καβάφη, σύμφωνα με το οποίο οι σοφοί άνθρωποι είναι σε θέση να αναγνώσουν τις εξελίξεις στο εγγύς μέλλον και να προσαρμόσουν την συμπεριφορά τους ανάλογα, ώστε να έχουν τις μικρότερες δυνατές συνέπειες. Όσον αφορά την χώρα μας, κάτι τέτοιο φαίνεται, τουλάχιστον στο πολύ αρχικό στάδιο του «πολέμου» όπως είπε ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης πως επιτυγχάνεται.

Η ταχύτητα με την οποία κινήθηκε η κυβέρνηση απέναντι στην πανδημία ήταν και παραμένει χαρακτηριστική, και θα μπορούσε να αποτελέσει ίσως ένα Case Study, για ανάλογες καταστάσεις στο μέλλον. Αστραπιαίο κλείσιμο σχολείων, δομών στις οποίες υπάρχει μαζική συνάθροιση, δημοσίων χώρων, εμπορικών καταστημάτων, ακόμα και χώρων λατρείας. Το σημαντικότερο όμως είναι πως όλα αυτά τα μέτρα έχουν ανθρωποκεντρική αφετηρία. Ο στόχος τους είναι η προστασία κάθε μονάδας του ανθρώπινου είδους σε αντίθεση με οικονομικοκεντρικές προσεγγίσεις, τύπου Μεγάλης Βρετανίας που η βασική προβληματική και στόχος τους είναι να βγαίνουν τα μαθηματικά και το τι συμφέρει περισσότερο το κράτος, έστω και αν αυτό είναι μερικές χιλιάδες ανθρώπινες ζωές.

Βεβαίως, υπάρχουν και οι χωρίς νόημα κριτικές –και πάντα θα υπάρχουν- σύμφωνα με τις οποίες ο μηχανισμός άργησε να αντιδράσει. Ας βάλουμε στον λογαριασμό όμως και τα μέτρα και τα σταθμά της όλης κατάστασης. Ζούμε πραγματικά και στην ουσία της μια ασύμμετρη απειλή που το μεταπολεμικό δημιούργημα δεν έχει γνωρίσει. Αν ρίξουμε μια ματιά στις λεγόμενες προηγμένες χώρες, στις οποίες υποτίθεται πως θέλουμε να μοιάσουμε, θα δούμε πως η χώρα μας αντέδρασε άμεσα και στην λογική της πρόληψης και σίγουρα πριν χαθεί κάθε έλεγχος.

Γαλλία και Γερμανία καθυστέρησαν χαρακτηριστικά να πάρουν δραστικά μέτρα και σίγουρα όχι πριν τις πρώτες εκατοντάδες κρουσμάτων. Οι κάτω χώρες σχεδόν ξυπνώντας από λήθαργο ακολούθησαν στην ίδια χαλαρή αρχικά λογική και στην Μεγάλη Βρετανία, -ένα κεφάλαιο από μόνη της εδώ και δεκαετίες- έχει ακόμα ανοιχτά σχολεία με σκοπό την «ανοσία της αγέλης». Ένα κανονικό ανθρώπινο πείραμα δηλαδή, ίσως το μεγαλύτερο σε εύρος που έχει γνωρίσει ποτέ η ανθρώπινη ιστορία. Σχετικά με τις ΗΠΑ, δυστυχώς φαίνεται πως και εκεί σύντομα θα ξεφύγουν οι αριθμοί των θυμάτων.

Ακόμα και το επιχείρημα της καθυστέρησης για απόφαση αναστολής λειτουργίας των χώρων λατρείας είναι σχετικό αν αναλογιστούμε πως στην γειτονική Ιταλία, που έχει πλέον μετατραπεί σε ένα μεγάλο κοιμητήριο, κάτι αντίστοιχο έγινε μετά τις πρώτες εκατοντάδες νεκρών.

Δεν υπάρχει αμφιβολία πως ακόμα βρισκόμαστε στην αρχή της πανδημίας. Το μονοπάτι που αναγκαστήκαμε να διαβούμε θα είναι μακρύ. Είναι όμως μια κλασική περίπτωση της παροιμίας «η καλή μέρα από το πρωί φαίνεται». Η χώρα μας αποδεικνύει πως μπορεί να ανταπεξέλθει άμεσα και με παραδειγματική σοβαρότητα σε θέματα πολύ σοβαρότερα και ακρωγονιαιάς σημασίας από την πρόσφατη οικονομική κρίση. Οι έχοντες θέσεις ευθύνης φαίνεται πως από πολύ νωρίς στάθηκαν και στέκονται στο ύψος των περιστάσεων, και όσοι βρίσκονται στην πρώτη γραμμή της μάχης, γιατροί και νοσηλευτές αποδεικνύουν τον λόγο που χιλιάδες συνάδελφοί τους είναι περιζήτητοι σε κλινικές και νοσοκομεία του εξωτερικού.

Η χώρα μας, αντιμετωπίζει εξ αρχής με την απαιτούμενη σοβαρότητα την πρωτοφανή απειλή του COVID-19, και τουλάχιστον προς το παρόν, υπάρχουν χειροπιαστοί και ουσιαστικοί λόγοι για να μπορούμε να λέμε «δεν θα γίνουμε ούτε Ιταλία, ούτε Ισπανία αλλά ούτε καν ΗΠΑ».