Στις 14 Μαΐου στην Τουρκία ο Ταγίπ Ερντογάν θα αντιµετωπίσει ως αντίπαλο στις προεδρικές εκλογές τον Κεµάλ Κιλιτσντάρογλου, τον οποίο επέλεξε η οµάδα των 6 κοµµάτων της αντιπολίτευσης. Προτείνω να είµαστε επιφυλακτικοί στα προγνωστικά µας. Ο καθένας έχει υπέρ και κατά. Θυµίζω ορισµένα:

Στα υπέρ του Ερντογάν καταγράφω το ισλαµικό ιδεολογικό πρόσηµό του, το οποίο συγκινεί µεγάλο µέρος του τουρκικού εκλογικού σώµατος. Μην ξεχνούµε ότι έχει επενδύσει σε θρησκευτικούς συµβολισµούς, όπως η µετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τζαµί. Υπάρχουν στη γείτονα χώρα πολλά θρησκευτικά σωµατεία και ιδρύµατα τα οποία θα τον στηρίξουν απέναντι στον Κιλιτσντάρογλου, που ανήκει στη θρησκευτική µειονότητα των Αλεβιτών.

Ο νυν πρόεδρος επιχειρεί, επίσης, να αξιοποιήσει την οθωµανική νοσταλγία και δηλώνει κατά καιρούς ότι θεωρεί άδικα τα σύνορα τα οποία επέβαλε στη νέα Τουρκία η Συνθήκη της Λωζάννης. Φέτος συµπληρώνονται 100 χρόνια από την υπογραφή του τελικού κειµένου στη Λωζάννη, δηλαδή στις 24 Ιουλίου. Ο Ερντογάν θα κάνει τα πάντα για να είναι αυτός πρόεδρος όταν θα συµπληρώνονται τα 100 χρόνια, φέτος τον Ιούλιο. ∆εν έχει αντίπαλο µόνον τον Κεµάλ Κιλιτσντάρογλου, αλλά και τον Κεµάλ Ατατούρκ. Εµµέσως, πλην σαφώς, υπονοεί ότι στη Λωζάννη το 1923 ο Κεµάλ και οι αντιπρόσωποί του έκαναν λάθη, τα οποία εκείνος θα επανορθώσει. Στην πραγµατικότητα, εδώ και χρόνια ο Ερντογάν εκφράζει την εκδίκηση ενός ισλαµικού υποστρώµατος, το οποίο διαφωνεί µε τις µεταρρυθµίσεις του Ατατούρκ και των διαδόχων του.

Ο Ερντογάν έχει αρχίσει να δίνει παροχές, δηλαδή αυξήσεις µισθών και συντάξεων. Βεβαίως, έχει εις βάρος του την κατακραυγή των πολιτών για τις συνέπειες του φονικού σεισµού. Ηδη βλέπουµε ότι προσπαθεί να επιρρίψει τις ευθύνες στους κατασκευαστές και σε οποιονδήποτε άλλον, πλην του εαυτού του.

∆εν γνωρίζουµε τις κρυφές πηγές χρηµατοδότησής του, εντός και εκτός Τουρκίας, αλλά οπωσδήποτε υπάρχουν και θα τον στηρίξουν δυναµικά.

Ο Κιλιτσντάρογλου, από την πλευρά του, βασίζεται στην κόπωση πολλών ψηφοφόρων από τη µακρά διακυβέρνηση του Ισλαµικού Κόµµατος και στην ανάγκη των µεταρρυθµιστών να διασώσουν το κεκτηµένο που δηµιούργησε ο Ατατούρκ. Επίσης, βασίζεται στη δηµοτικότητα των δύο δηµάρχων που τον στηρίζουν, Αγκύρας και Κωνσταντινουπόλεως. Εάν δεν ξαναφύγει από τη συµµαχία η Ακσενέρ, του χαρίζει και ένα κοµµάτι ψηφοφόρων της εθνικιστικής πτέρυγας. Από την άλλη πλευρά, αν κατορθώσει να κρατήσει σε δεύτερο πλάνο την Ακσενέρ, ώστε να µην προβάλλεται, δεν αποκλείεται να πάρει ψήφους και από τη µεγάλη κουρδική µειονότητα.

Φυσικά, στα θέµατα Εξωτερικής Πολιτικής ο υποψήφιος της αντιπολίτευσης θα παίξει το εντυπωσιακά διεκδικητικό χαρτί εναντίον Ελλάδος και Κύπρου. Οχι µόνον για εντυπωσιασµό, αλλά διότι πράγµατι αυτά είναι τα «πιστεύω» του. Τον είδαµε κατά τη διάρκεια του 2022 να κατηγορεί τον Ερντογάν για εγκατάλειψη των νησιών του Αιγαίου στα χέρια της Ελλάδος. Μάλιστα, του θύµισε το... ένδοξο παράδειγµα του Ετσεβίτ, ο οποίος εισέβαλε στην Κύπρο το 1974.

Ο Κιλιτσντάρογλου θα επιχειρήσει να εµφανισθεί ως φιλοδυτικός και ικανός να διευρύνει τα διπλωµατικά ερείσµατα της χώρας του. ∆εν γνωρίζουµε, όµως, αν αυτή η προσέγγιση αποτελεί σηµαντικό κριτήριο ψήφου για την πλειονότητα των Τούρκων. Ας µη βιαστούµε, λοιπόν, να προβλέψουµε τον νικητή.

*Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Παραπολιτικά στις 11 Μαρτίου 2023