Πρόκειται για μία φράση την οποία αρέσκονται όλοι να χρησιμοποιούν για να αναδείξουν προβλήματα τα οποία δεν φαίνονται εκ πρώτης όψεως και χρειάζονται δεύτερη ή πολλές φορές και τρίτη ανάγνωση.

Η φράση μάλιστα, ακόμα και σήμερα δεν είναι γνωστό από πότε και πού προέρχεται, με τις εικασίες να τοποθετούν την προέλευσή της κάπου στον 19ο αιώνα. Δεν ισχύει το ίδιο βέβαια για τις περιπτώσεις στις οποίες χρησιμοποιείται.

Μία από αυτές τις περιπτώσεις αφορά τη διαφορά της Ελλάδας με την Τουρκία στο Αιγαίο, τι θεωρούμε εμείς ως μοναδική διαφορά και τι προβάλλουν οι Τούρκοι στις δημόσιες παρεμβάσεις τους και τη γενικότερη στρατηγική τους. Στο τι θεωρούμε εμείς ως διαφορά, κρύβεται ο διάβολος και συγκεκριμένα σε μία λεκτική λεπτομέρεια.

Η λεπτομέρεια αυτή αναδείχθηκε μία ακόμα φορά με τη δημόσια αντιπαράθεση μέσω παρεμβάσεων μεταξύ του Κώστα Καραμανλή και του Κώστα Σημίτη.

Την αρχή έκανε ο Κώστας Σημίτης στο άρθρο του στην εφημερίδα ΤΑ ΝΕΑ. Στις τελευταίες αράδες του άρθρου του αναφέρει: «Απεδέχθη έτσι την έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την Τουρκία με ανεπίλυτες τις ελληνοτουρκικές διαφορές ως προς τα όρια των υφαλοκρηπίδων και των αιγιαλίτιδων ζωνών τους».

Ο Κώστας Καραμανλής στην απάντησή του, σήκωσε το γάντι για τα χωρικά ύδατα, γράφοντας με νόημα: «Στο άρθρο του κ. Σημίτη αναφέρεται μάλιστα ότι διαφορά μας προς επίλυση με την Τουρκία δεν είναι μόνον η υφαλοκρηπίδα, αλλά και τα χωρικά μας ύδατα! Από πότε; Και μας εγκαλεί ότι τάχα δεν αξιοποιήσαμε το Ελσίνκι, για να «επιλύσουμε» και αυτό το ζήτημα! Φαίνεται, γι αυτό η κυβέρνηση Σημίτη διαπραγματευόταν με την Τουρκία αποκλειστικά το αδιαπραγμάτευτο δικαίωμα επέκτασης των χωρικών μας υδάτων στα 12 ν.μ.!».

Ο Κώστας Σημίτης επανήλθε στο θέμα της αιγιαλίτιδας ζώνης υποστηρίζοντας ότι «όλες οι κυβερνήσεις (συμπεριλαμβανομένης και αυτής του Κ. Καραμανλή) συζητούσαν στο πλαίσιο των διερευνητικών επαφών το θέμα του εύρους της αιγιαλίτιδας ζώνης».

Η διαφορά μεταξύ των δύο πρωθυπουργών είναι θεμελιώδης και αφορά το αν διαπραγματευόμαστε με την Τουρκία το εύρος των χωρικών μας υδάτων και το δικαίωμα επέκτασής τους στα 12 ν.μ. στο Αιγαίο.

Η διαφορά αυτή μεταγράφεται και σε μία μόλις λέξη. Τη λέξη θαλάσσιες ζώνες.

Οι θαλάσσιες ζώνες που προβλέπονται στην UNCLOS (τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας, γνωστή και ως Σύμβαση του Montego Bay, που ρυθμίζει τέτοια ζητήματα) είναι τα χωρικά ύδατά ή αιγιαλίτιδα ζώνη, η συνορεύουσα ζώνη, η υφαλοκρηπίδα και η ΑΟΖ.

Η πάγια θέση της Ελλάδας, διαμορφωμένη από τον Κωνσταντίνο Καραμανλή μετά το 1974, είναι ότι η μοναδική διαφορά μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας είναι η οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας (η έννοια της ΑΟΖ δεν υπήρχε τότε αλλά η έκτασή της συμπίπτει με εκείνη της υφαλοκρηπίδας) στο Αιγαίο Πέλαγος με βάση το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας, ενώ τα υπόλοιπα αποτελούν μονομερείς τουρκικές διεκδικήσεις.

Η κυβέρνηση Σημίτη μέσω του κειμένου συμπερασμάτων του Ελσίνκι που έκανε λόγο επίλυση «κάθε εκκρεμούς συνοριακής διαφοράς και άλλων συναφών θεμάτων» της Τουρκίας, κρίνεται ότι υποχώρησε τη εθνικής γραμμής. Κι αυτό γιατί αφενός δεν υπάρχουν συνοριακές διαφορές με την Τουρκία και αφετέρου τα «συναφή θέματα» για την Τουρκία βρίσκονται πέρα από την υφαλοκρηπίδα και την ΑΟΖ, αγγίζοντας και τον εναέριο χώρο ως συνάρτηση των χωρικών υδάτων, ένα πάγιο σημείο τουρκικής αμφισβήτησης.

Και η λεπτομέρεια είναι αν η διαφορά μας με την Τουρκία είναι η θαλάσσιες ζώνες, με ό,τι κι αν σημαίνει αυτό, ή η υφαλοκρηπίδα και η ΑΟΖ.

Και η διαφορά στη λεπτομέρεια δεν είναι λεκτική αλλά ουσιώδης και ο διάβολος κρύβεται εκεί.