Σύμπτωση ή… μια κρυφή ικανότητα του Ελληνα πρωθυπουργού να διακρίνει πίνακες ζωγραφικής με υψηλή αξία μεταπώλησης; Την ώρα που οι πολιτικοί αναλυτές λένε πως ο κ. Αλέξης Τσίπρας χειρίζεται με μαεστρία το επικοινωνιακό, οι μυημένοι στην αγορά τέχνης, λένε στους δικούς τους στενούς κύκλους, ότι θα έλεγαν για έναν έμπειρο art dealer: «κόβει το μάτι του».

Πιθανότατα, να μην έχει καν περάσει από το νου του, αλλά αν, υποθετικά πάντα μιλώντας, οι πίνακες που κοσμούν τα κυβερνητικά γραφεία του ή έστω εφάμιλλης τεχνοτροπίας, ανήκαν στην ιδιωτική του συλλογή και μια μέρα αποφάσιζε να τους ρευστοποιήσει, θα έβλεπε και ο ίδιος, την αυτή καθαυτή ικανότητά του να διακρίνει κάποιες αθόρυβες υπεραξίες. 

Από την άλλη, χωρίς να το θέλει, συνδράμει στη διαμόρφωση των τάσεων στην ελληνική αγορά τέχνης, καθώς όπως και στην περίπτωση των εταιρικών συλλογών ή των μεγάλων καταξιωμένων μουσείων, έτσι και το γραφείο Πρωθυπουργού συχνά λειτουργεί ως όχημα για προβολή και προώθηση των ελληνικών έργων, κάτι που είναι ιδιαίτερα αναγκαίο αυτήν την εποχή όταν η οικονομική, πολιτική και κοινωνική κρίση μαστίζει και την αγορά τέχνης. 

Πως γίνεται η επιλογή

Αρκετοί είναι εκείνοι που αναρωτιούνται υπό ποιες προϋποθέσεις επιλέγονται τα έργα τέχνης που τοποθετούνται στους κυβερνητικούς τοίχους. Όλα τα έργα που σήμερα δημοσιεύουν τα «Π» ανήκουν στη μόνιμη συλλογή της Βουλής των Ελλήνων. Κατά καιρούς, η συλλογή αυτή αλλάζει. Δηλαδή, κάποια έργα «κατεβαίνουν» και κάποια «ανεβαίνουν». Από εκείνα που θα παραμείνουν διαθέσιμα, γίνεται μια πρώτη επιλογή, που καταφτάνει στην ατζέντα του πρωθυπουργού, σε μορφή πρότασης. Αυτού του είδους τις προτάσεις κάνουν οι στενοί συνεργάτες του Πρωθυπουργού. Απαραίτητη όμως προϋπόθεση είναι να έχουν γνώσεις στον κλάδο. Από εκεί και πέρα, την τελική επιλογή την κάνει ο ίδιος ο πρωθυπουργός. 

Το μόνο σίγουρο είναι ότι ο κ. Τσίπρας δεν τα επιλέγει,  ως «ντεκόρ», συχνά χαρακτηρισμένο από άπειρους ως «μίνιμαλ», «σύγχρονο» ή και «νεανικό». Ούτε τοποθετούνται προχείρως, βάσει δηλαδή, των χρωμάτων ή των διαστάσεων. Ο συμβολισμός και η εικαστική τους αξία είναι στοιχεία που σύμφωνα με τους στενούς συνεργάτες του πρωθυπουργού, λαμβάνονται πολύ σοβαρά υπόψη.  

ΤΑ «ΚΑΥΤΑ ΧΑΡΤΙΑ» ΤΟΥ ΜΑΞΙΜΟΥ

Δύο είναι τα «βαριά πυροβολικά» στο γραφείο του πρωθυπουργού στο Μέγαρο Μαξίμου: ο κίτρινος – όπως τον αποκαλούν - πίνακας του Δημοσθένη Κοκκινίδη, και το κόκκινο έργο του Κωνσταντίνου Ξενάκη. 

Και οι δύο αυτές υπογραφές έχουν πολύ καλή θέση στο ελληνικό χρηματιστήριο τέχνης καθώς τα έργα τους έχουν ζήτηση και σημειώνουν καλές πωλήσεις στις μεγάλες δημοπρασίες. 

Μία από τις υψηλότερες τιμές είχε αγγίξει εφάμιλλος πίνακας του Ξενάκη, ήταν για το «No 809 rouge/bleu» (100x50εκ.). Είχε εμφανιστεί σε δημοπρασία του οίκου Bonhams στο Λονδίνο, το 2010, και είχε αγγίξει 9.360 στερλίνες (12.091 ευρώ). 
Ένα χρόνο μετά, άλλος πίνακας του Ξενάκη αλλάζει χέρια στο Λονδίνο, μέσω του οίκου Sotheby’s,  αγγίζοντας λίγο χαμηλότερη τιμή πώλησης, δηλαδή, 5.000 στερλίνες. 

Το 2004, ένα αρκετά μικρότερων διαστάσεων ίδιου ύφους, είχε βγει προς πώληση σε δημοπρασία  Greek Sale του οίκου Bonhams στο Λονδίνο.

Είχε αλλάξει χέρια για 2.000 ευρώ, ενώ το 2011, σε δημοπρασία του οίκου Sotheby’s πίνακας του Κοκκινίδη είχε αγγίξει 25.000 στερλίνες. Εν έτει 2016, τα έργα του βρίσκονται σε ζήτηση και αρκετοί συλλέκτες ψάχνουν για ευκαιρίες στην ιδιωτική αγορά. 

ΦΙΛΕΛΛΗΝΙΚΑ ΕΡΓΑ ΣΤΗ ΒΟΥΛΗ

Ακόμη ένα σημάδι που μαρτυρά τον κρυφό art dealer που κρύβει μέσα του ο πρωθυπουργός είναι η επιλογή των φιλελληνικών έργων που έχει επιλέξει για το γραφείο του στη Βουλή. Ο ίδιος πιθανότατα να πει πως δεν γνωρίζει τια τάσεις στο διεθνές Χρηματιστήριο Τέχνης, όμως το φιλελληνικό στοιχείο είναι μια κατηγορία που έχει σταθερή ζήτηση. Σήμα κατατεθέν στο πρωθυπουργικό γραφείο είναι το μεγάλων διαστάσεων τρίπτυχο έργο του Νικόλαου Κληρονόμου που απεικονίζει το μνημείο στη Λυσικράτους και είναι από τους πιο εντυπωσιακούς πίνακες που έχουν τοποθετηθεί πίσω ακριβώς από το γραφείο του πρωθυπουργού.

Παραδίπλα, πάνω από τον λευκό καναπέ, κρέμεται ένας από τους πιο σημαντικούς πίνακες του Ηλία Δεκουλάκου που απεικονίζει τον Λυκαβηττό. Οπως έχει αναφέρει η εφημερίδα «Επένδυση»,  η αγορά φιλελληνικών έργων έχοντας περάσει από μεγάλη κάμψη από το 2008, δείχνει να έχει ασφαλέστερη δικλείδα και στους ξένους οίκους. 

Παράδειγμα αποτελεί το έργο του Βρετανού Harry John Johnson «The Acropolis of Athens», το οποίο έπειτα από μια αποτυχημένη απόπειρα να πουληθεί τον Ιούνιο του ’15, κατάφερε να αλλάξει χέρια τον Νοέμβριο που πέρασε, αγγίζοντας τις 6.250 στερλίνες στη δημοπρασία «Travel & Exploration».  Ευνοϊκότερες ήταν οι τελευταίες συναλλαγές στον οίκο Christie’s, με κορυφαία πώληση εκείνη που σημειώθηκε για το έργο του Ιταλού ζωγράφου Hermann David Solomon Corrodi με τίτλο «The Acropolis of Athens» (λάδι σε καμβά, 86x164,6 εκ.) που αγοράστηκε έναντι 32.500 στερλινών.

Στην τελευταία αναμέτρηση έργων ευρωπαϊκής ζωγραφικής του 19ου αιώνα που έγινε στον οίκο Sotheby’s στο Λονδίνο, δύο σημαντικά έργα ελληνικού ενδιαφέροντος έπιασαν ασύλληπτα υψηλές τιμές. Το έργο «Turpin de Crissé» / «Αποψη του Ναού του Δία και της Ακρόπολης» του Γάλλου καλλιτέχνη Lancelot-Théodore, πουλήθηκε προς 209.000 στερλίνες (286.977 ευρώ), ενώ το «Μνημείο του Φιλοπάππου στην Αθήνα» του Γάλλου Louis-François Cassas, πουλήθηκε προς 50.000 στερλίνες.

Η… BULLISH ΚΟΥΜΟΥΝΔΟΥΡΟΥ

To πιο διάσημο έργο που έχει συνδεθεί με το πρόσωπο του Ελληνα πρωθυπουργού είναι οι περίφημοι Ταύροι του γνωστού εικαστικού, Κωστή Γεωργίου. Κρέμεται στο πολιτικό γραφείο του πρωθυπουργού, στην πλατεία Κουμουνδούρου και απεικονίζει δύο ταύρους, «μούρη με μούρη». Εγινε σήμα κατατεθέν του ΣΥΡΙΖΑ, καθώς έχει μετατραπεί σε τηλεοπτική «πλάτη» για συνεντεύξεις του πρωθυπουργού. Ονομάζεται «FIGHT OMEGA» και το υπογράφει ένας από τους πιο περιζήτητους Σύγχρονους Ελληνες εικαστικούς: ο Κωστής Γεωργίου. Στο παρελθόν, άλλα έργα του με ταύρους, αγοράζονταν μανιωδώς από χρηματιστές, μιας και τους θύμιζε τη δύναμη του bull market.  Οι τιμές άγγιζαν συνήθως τις 7.000, 10.000 και 15.000 ευρώ. Το συγκεκριμένο, οι ειδικοί εκτιμούν ότι έχει αξία άνω των 30.000 ευρώ.

Eμποροι, συλλέκτες και επενδυτές στην αγορά τέχνης, σε Αθήνα, Κύπρο, Λονδίνο, παρακολουθούν την πορεία των έργων του στη δευτερογενή αγορά, και τις δημοπρασίες,  ενώ ο ίδιος, αποτελεί πρώτο όνομα στις επιλογές των διεθνών γκαλερί. Εφάμιλλα έργα από την ενότητα με τους Ταύρους, θα έχουν μελλοντικά ακόμη πιο μεγάλη αξία μεταπώλησης, και δεν αποκλείεται να δούμε μια ξαφνική υπερπροσφορά στο προσεχές διάστημα στα salerooms των οίκων. 
«Η αντίδραση του κοινού αλλά και των παραγόντων του εικαστικού χώρου ήταν  θερμή», είχε δηλώσει σε συνέντευξή του στην «Επένδυση» ο κ. Γεωργίου αποκαλύπτοντας πως το «FIGHT OMEGA” είναι από τα λίγα έργα που είχαν γίνει έπειτα από πρωτοβουλία του ίδιου του κ. Τσίπρα.
………………………….……………………..
Ο ΑΛΕΞΗΣ ΣΤΑ ΧΝΑΡΙΑ ΤΩΝ… ΜΠΟΥΣ ΚΑΙ ΟΜΑΜΑ 

Όταν ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Μπαράκ Ομπάμα, είχε ξεκρεμάσει τους πίνακες που είχε επιλέξει η προηγούμενη κυβέρνηση, του Τζωρτζ Μπους, είχε γίνει η αφορμή για να καταγραφεί ένα από τα μεγαλύτερα ρεκόρ στην ιστορία τους διεθνούς χρηματιστηρίου τέχνης. Ο πίνακας με τα λευκά λουλούδια της Τζώρτζια Ο’ Κίφι, προσωπική επιλογή της Λώρα Μπους, είχε πουληθεί το 2014, μέσω δημοπρασίας του οίκου Sotheby’s στη Νέα Υόρκη αγγίζοντας 44.405.δολάρια! Ο πίνακας κοσμούσε την τραπεζαρία του λευκού οίκου για πάνω από δώδεκα χρόνια και η εκτόξευση της αξίας ήταν τεράστια και οφειλόταν στην προβολή του έργου στον Λευκό οίκο.  Το 2001, πριν τοποθετηθεί δηλαδή στον λευκό οίκο,  ο πίνακας της Ο’Κ’ιφι, είχε αγοραστεί μέσω οίκου Christie’s έναντι 6,2 εκατ. δολαρίων.

ΛΗΤΩ ΜΗΣΙΑΚΟΥΛΗ
litomissiakouli@yahoo.com

ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ «ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ»