Με τον γενικό γραµµατέα του ΝΑΤΟ, Γιενς Στόλτενµπεργκ, διαφωνώ σε µόνιµη βάση. Οµως, για να κάνεις διείσδυση στον τρόπο µε τον οποίο σκέπτεται κάποιος, πρέπει να τον αφήνεις να επιχειρηµατολογεί για τις θέσεις του. Και τώρα, µε τις αµερικανικές εκλογές στην επικαιρότητα, αποκωδικοποιούµε τις µύχιες σκέψεις του σχετικά µε το µέλλον των σχέσεων ΗΠΑ και Ευρωπαϊκής Ενωσης. Παραθέτω αυτούσιο το πόνηµά του, που αποκαλύπτει και τις ανησυχίες του και, ιδίως, τον τρόπο του σκέπτεσθαι.

«“Πιστεύω ότι η Συνθήκη του Βόρειου Ατλαντικού είναι η καλύτερη, αν όχι η µόνη ελπίδα της ειρήνης”. ∆εν το λέω εγώ, αλλά ο λόρδος Hastings Ismay, πρώην στρατιωτικός βοηθός του Winston Churchill και ο πρώτος γενικός γραµµατέας του ΝΑΤΟ. Σε ραδιοφωνική εκποµπή του 1952 ο Ismay προέβλεψε ότι “θα υπάρξουν συνεχείς προσπάθειες για να διαλύσουν τη µεταξύ µας σχέση” και “ότι θα έχουµε µικρές διαµάχες”. Αυτήν τη στιγµή, τα συγκεκριµένα λόγια φαίνονται εξαιρετικά προφητικά.


Από τότε που δηµιουργήθηκε η συµµαχία, περίπου πριν από 70 χρόνια, οι λαοί της Ευρώπης και της Βόρειας Αµερικής απολάµβαναν µιαν άνευ προηγουµένου περίοδο ειρήνης και ευηµερίας. Αλλά, σε πολιτικό επίπεδο, οι δεσµοί µας βρίσκονται υπό πίεση. Υπάρχουν πραγµατικές διαφορές µεταξύ των ΗΠΑ και των άλλων συµµάχων σε θέµατα όπως το εµπόριο, η αλλαγή του κλίµατος και η συµφωνία για την πυρηνική ενέργεια στο Ιράν.

Αυτές οι διαφωνίες είναι πραγµατικές και δεν θα εξαφανιστούν εν µια νυκτί. Πουθενά δεν γράφηκε µε σφραγίδα ότι ο διατλαντικός δεσµός θα ευδοκιµεί για πάντα. Αυτό, όµως, δεν σηµαίνει ότι η διακοπή του είναι αναπόφευκτη. Μπορούµε να διατηρήσουµε και αυτόν και όλα τα αµοιβαία οφέλη που προκύπτουν από αυτόν. Χρειάζεται πολιτική βούληση, φαντασία και σκληρή δουλειά. Αλλά θεωρώ ότι µπορούµε να το πετύχουµε, για τρεις απλούς λόγους.

Πρώτον, οι διαφορές απόψεων δεν είναι κάτι νέο. Υπήρχαν και κατά τη διάρκεια της κρίσης του Σουέζ, το 1956. Υπήρχαν όταν αποσύρθηκε η Γαλλία από τη δοµή της διοίκησης του ΝΑΤΟ, το 1966, και η Συµµαχία έπρεπε να µεταφέρει την έδρα της από το Παρίσι στις Βρυξέλλες. Και υπήρχαν επίσης κατά τη διάρκεια του πολέµου στο Ιράκ, το 2003.

Είμαστε 29 ∆ηµοκρατίες µε διαφορετικές ιστορίες, γεωγραφικά όρια και πολιτισµούς. Ετσι, είναι φυσικό να διαφωνούµε ενίοτε. Αλλά η Ιστορία αποδεικνύει ότι, παρά τις διαφορές µας, πάντα µπορούσαµε να ενωθούµε για τον κοινό µας στόχο: να προχωρούµε µαζί και να προστατεύει ο ένας τον άλλον.

Ο δεύτερος λόγος που µπορούµε να διατηρήσουµε τον διατλαντικό δεσµό µας είναι αυτό που συµβαίνει σήµερα στο ΝΑΤΟ. Μετά τον Ψυχρό Πόλεµο, όταν υποχώρησε η απειλή από τη Σοβιετική Ενωση, οι ΗΠΑ και ο Καναδάς µείωσαν σταδιακά την παρουσία τους στην Ευρώπη και οι Ευρωπαίοι σύµµαχοι µείωσαν τις αµυντικές τους δαπάνες. Αυτό ήταν το λεγόµενο “µέρισµα ειρήνης” που απολάµβαναν οι σύµµαχοι και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού. Αλλά και οι δύο αυτές τάσεις έχουν σήµερα αντιστραφεί.

Οι ΗΠΑ και ο Καναδάς εντείνουν τη δέσµευσή τους για την ασφάλεια της Ευρώπης. Στην πραγµατικότητα, από τότε που ανέλαβε την προεδρία η κυβέρνηση Τραµπ, αύξησε τη χρηµατοδότηση της αµερικανικής παρουσίας στην Ευρώπη. Το τελευταίο τανκς των ΗΠΑ έφυγε το 2013, αλλά τώρα έχουν επιστρέψει µε τη µορφή µιας εντελώς νέας τεθωρακισµένης αµερικανικής ταξιαρχίας.

Δεν πρόκειται, όµως, για µονόδροµο. Οι Ευρωπαίοι σύµµαχοι, µε το Ηνωµένο Βασίλειο να ηγείται, ενισχύουν επίσης την παρουσία τους - ξοδεύοντας περισσότερα δισ. για την άµυνά τους και αναλαµβάνοντας την ευθύνη για την ευρωατλαντική ασφάλεια, παράλληλα µε τους συµµάχους τους της Βόρειας Αµερικής.

Ο τρίτος και τελευταίος λόγος που ελπίζω ότι θα υπερκεράσει τις πολιτικές δυσκολίες είναι ότι είναι προς το συµφέρον όλων µας να παραµείνουµε ενωµένοι. ∆ύο παγκόσµιοι πόλεµοι και ένας Ψυχρός Πόλεµος µας έχουν διδάξει το εξής: Ενωµένες η Ευρώπη και η Βόρεια Αµερική είναι ισχυρότερες, ασφαλέστερες και περισσότερο ευηµερούσες. Για αυτόν τον λόγο, νέοι Αµερικανοί και Καναδοί στρατιώτες πολέµησαν στο δυτικό µέτωπο στον Α’ Παγκόσµιο και για τον ίδιο λόγο οι γιοι τους πολέµησαν κατά µήκος των παραλιών της Νορµανδίας σχεδόν 30 χρόνια µετά.

Για τον ίδιο επίσης λόγο οι σύµµαχοι επικαλέστηκαν το Αρθρο 5 της Συνθήκης του ΝΑΤΟ -τη συλλογική αµυντική ρήτρα- µόνο λίγες ώρες µετά τις επιθέσεις της 11ης Σεπτεµβρίου για πρώτη και µοναδική φορά στην ιστορία µας. Και για τον λόγο ότι εκατοντάδες χιλιάδες Ευρωπαίοι και Καναδοί στρατιώτες υπηρέτησαν πλάι στους Αµερικανούς στο Αφγανιστάν, προκειµένου να πατάξουν τη διεθνή τροµοκρατία, µε περισσότερους από χίλιους στρατιώτες να το πληρώνουν µε αίµα.

Είναι -και πάντοτε υπήρξε- θεµελιώδες συµφέρον µας να στεκόµαστε µαζί στην άµυνα. Και αυτό σήµερα ισχύει περισσότερο από ποτέ. Επειδή αντιµετωπίζουµε το πιο απρόβλεπτο περιβάλλον ασφάλειας σε µια γενιά: τη διεθνή τροµοκρατία, τον πολλαπλασιασµό των όπλων µαζικής καταστροφής, τις ηλεκτρονικές επιθέσεις - και, φυσικά, µια Ρωσία που ασκεί πίεση στους γείτονές της, προσπαθεί να ανακατευτεί στις εγχώριες υποθέσεις µας και φαίνεται να µην έχει κανέναν ενδοιασµό στο να κάνει χρήση στρατιωτικών χηµικών αερίων στους δρόµους µας.

Πιστεύω ότι εµείς, η ∆ύση, πρέπει να έχουµε αυτοπεποίθηση. Πρέπει να συνεχίσουµε να εργαζόµαστε σκληρά προκειµένου να διευθετήσουµε τις διαφορές µας - και όπου οι διαφορές παραµένουν, πρέπει να περιορίσουµε κάθε αρνητικό αντίκτυπο που µπορεί να έχουν στη συνεργασία µας στον τοµέα της ασφάλειας. Πρέπει να συνεχίσουµε να προστατεύουµε τους πολυµερείς οργανισµούς, όπως το ΝΑΤΟ, και να συνεχίσουµε να αγωνιζόµαστε για τους διεθνείς κανόνες που µας εξυπηρέτησαν τόσο καλά για τόσο πολλές δεκαετίες.

Στην προαναφερθείσα εκποµπή, πριν από 65 χρόνια, ο Ismay προειδοποίησε, επίσης, ότι “δεν πρέπει ποτέ να είµαστε εφησυχασµένοι” και ότι “ο δρόµος µπορεί να είναι δύσβατος”.

Η Βόρεια Αμερική και η Ευρώπη αντιπροσωπεύουν το ήµισυ της παγκόσµιας οικονοµικής δύναµης και της παγκόσµιας στρατιωτικής δύναµης. Τα κοινά επιτεύγµατά µας είναι άνευ προηγουµένου. Συνεπώς, όσο παραµένουµε µαζί, ακόµα κι αν ο δρόµος είναι πραγµατικά δύσβατος, θα οδηγεί πάντα στη σωστή κατεύθυνση: στην ειρήνη και την ασφάλεια για τα έθνη µας και τους σχεδόν 1 δισ. πολίτες µας».