Ο καθηγητής του LSE Κέβιν Φέδερστοουν έγραψε πριν από λίγα χρόνια µια φοβερά ενδιαφέρουσα έρευνα για την οργάνωση των πρωθυπουργικών γραφείων στην Ελλάδα. ∆εν είναι τυχαίο ότι την τιτλοφόρησε «Πρωθυπουργοί και το παράδοξο της εξουσίας στην Ελλάδα», µιας και καταλήγει πως έως και σε αυτό το θεσµικό ζήτηµα ξεχωρίζουµε. Οταν το βιβλίο σχολιάστηκε από τα ελληνικά ΜΜΕ, ένα όνοµα ακουγόταν συνέχεια ως εσχάτη απόδειξη της ελληνικής πρωτοτυπίας: Νίκος Καρανίκας. Είναι δύσκολο να απαντήσει κανείς ποια ήταν τα καθήκοντα του δεύτερου πιο πολυσυζητηµένου «ενοίκου» του Μεγάρου Μαξίµου, του Νίκου Καρανίκα, κατά την περίοδο που υπηρετούσε την κυβέρνηση Τσίπρα από τη θέση του συµβούλου στρατηγικού σχεδιασµού.

Μια θέση συµβουλευτικού χαρακτήρα, που προβλέπεται από νόµο. Ο Νίκος Καρανίκας έγινε γνωστός στο πανελλήνιο όταν οι δηµοσιογράφοι άρχισαν να «σκαλίζουν» το ∆ιαδίκτυο για πληροφορίες για τα νέα πρόσωπα που περιβάλλουν, σε επιτελικές θέσεις, τον πρωθυπουργό. Ο αυθορµητισµός του στα social media γίνεται viral κι όλοι µιλάνε για τον λίγο «περίεργο τύπο», που µοιράζεται στο Twitter τις, κάπως συνωµοσιολογικές, απόψεις του για την 11η Σεπτεµβρίου και τις εναλλακτικές θεραπείες για τον καρκίνο, αλλά και τα σχόλιά του για τα µποτάκια της Ελένης Μενεγάκη, την οποία παρακολουθεί και συµπαθεί πολύ (αν κι αυτό ειδικά δεν µας εξήγησε κανένας από τους επικριτές του γιατί είναι κακό). Πριν από αυτή τη µεγάλη «πρεµιέρα» στον δηµόσιο βίο, όµως, το όνοµα του Νίκου Καρανίκα ήταν γνωστό τόσο στον Συνασπισµό, κυρίως της Θεσσαλονίκης, όσο και στους διάφορους κύκλους δικαιωµατιστών, ακτιβιστών, νοµικών και δηµοσιογράφων που παρακολουθούν υποθέσεις οι οποίες αφορούν τα δικαιώµατα και τις ελευθερίες στη χώρα µας.  

ΙΣΤΟΡΙΕΣ

Ο Νίκος Καρανίκας κατάγεται από την Αλεξάνδρεια Ηµαθίας, αλλά είναι Θεσσαλονικιός, όχι απλώς γιατί πέρασε εκεί τα πιο πολλά χρόνια της ζωής του, αλλά γιατί είναι µέρος των αφηγήσεων ανθρώπων της πόλης. Όποιος έχει κάνει παρέα µε αριστερούς στη Θεσσαλονίκη έχει ακούσει στα σίγουρα ιστορίες γι' αυτόν – και, ναι, εκείνα τα εικοσιτετράωρα των αποκαλύψεων µετά τον διορισµό έπεσαν πολλά τηλέφωνα και αντηλλάγησαν πολλά µηνύµατα από όσους ήθελαν να επιβεβαιώσουν αν τα ΜΜΕ µιλάνε πράγµατι για το ίδιο πρόσωπο. «Το λέω σε κόσµο και δεν µε πιστεύει, αλλά τα λίγα θεωρητικά που έµαθα για την αριστερά µάς τα έκανε ταχύρρυθµο ο Καρανίκας στα µπαρ, όταν ήµασταν πιτσιρίκια», θα θυµηθεί ένας παλιός γνωστός του εκείνες τις µέρες. Ένας από εκείνους τους παλιούς γνωστούς, ο δηµοσιογράφος Άρης Καραµπεάζης, γράφει στο σάιτ Popaganda για τον Νίκο Καρανίκα των '90s: «Ο Καρανίκας δεν έχει σίγουρα ένα εκατοµµύριο στην τράπεζα, αλλά πάντως είναι ένας ωραίος, µποέµ τύπος, που µέχρι χθες τουλάχιστον πάλευε για την καθηµερινότητά του, µε λιγότερα µέσα, προσδοκίες και µαταιοδοξία από ό,τι ο καθένας µας. Βγείτε για ποτά µαζί του και θα µε καταλάβετε». 

Ο τίτλος του άρθρου του Καραµπεάζη είναι: «Υπήρχε, που λες, µια εποχή που οι Τρύπες έδιναν συναυλίες συµπαράστασης στον Νίκο Καρανίκα». Μην εκπλήσσεστε, δεν πρόκειται για κάποιου είδους αστείο. Είναι µια πραγµατική ιστορία, από αυτές που καταλήγουν µε τη διαπίστωση «Κοίτα να δεις πώς τα φέρνει η ζωή». Από όλη εκείνη την παρέα των αριστερών νεαρών στη γνωστή φωτογραφία µε τα φουντωτά µαλλιά και τις χαίτες, ο Αλέξης έγινε πρωθυπουργός, αλλά σε αυτόν δεν αφιέρωσε ποτέ του τραγούδι, πόσο µάλλον συναυλία ολόκληρη, η σπουδαιότερη ροκ µπάντα της Ελλάδας. Η παρέα της φωτογραφίας φόρεσε σακάκια κι έγινε σύµβολο της µνηµονιακής µαταίωσης, αλλά ο Νίκος Καρανίκας ήταν ήδη ένα σύµβολο. Η πιο γνωστή υπόθεση αντιρρησία συνείδησης.  

ΑΝΤΙΡΡΗΣΙΑΣ ΣΥΝΕΙΔΗΣΗΣ

Με σηµερινούς όρους, η διεκδίκηση ίσως σας φαίνεται ξεπερασµένη, µε άλλα δικαιώµατα να έχουν προκριθεί, όπως συµβαίνει συνήθως µε τους αγώνες, ανάλογα µε τη συγκυρία. Στα '90s όµως το θέµα είναι ακόµη ψηλά στη δικαιωµατική ατζέντα. Ο Νίκος Καρανίκας, µέλος του Συνδέσµου Αντιρρησιών Συνείδησης, τολµάει να κάνει την ιδεολογία του πράξη κι αρνείται να υπηρετήσει τη θητεία του, γνωρίζοντας πως θα συλληφθεί. ∆ικάζεται το 1996, δύο φορές, και τελικώς περνάει πέντε µήνες σε στρατιωτική φυλακή.

Η υπόθεση προκαλεί ρεύµα συµπαράστασης, νεολαιίστικο και από την αριστερά. Όµως η περιπέτεια δεν τελειώνει εκεί. Χρόνια µετά, το 2002, ξαναδικάζεται ως λιποτάκτης κι αθωώνεται. Παρ' όλα αυτά, οι Αρχές τον ξαναθυµούνται το 2013, οπότε συλλαµβάνεται και πάλι, στα 43 του πια, δηλαδή λίγο πριν κηρυχθεί τυπικά µη στρατεύσιµος. Εντωµεταξύ, έχουν µεσολαβήσει η εκλογική νίκη της Νέας ∆ηµοκρατίας και του Αντώνη Σαµαρά, ενώ ο Νίκος Καρανίκας έχει υπάρξει υποψήφιος δηµοτικός σύµβουλος µε τον συνδυασµό «Θεσσαλονίκη-Ανοιχτή Πόλη» του ΣΥΡΙΖΑ.

Ο Καρανίκας και ο συνήγορός του καταγγέλλουν «εκδικητική δίωξη», ασυνήθιστη και «προβληµατική» ενεργοποίηση της διαδικασίας του αυτοφώρου και «στοχοποίηση του ίδιου και του πολιτικού χώρου στον οποίο ανήκει». Αθωώνεται και λίγους µήνες µετά ξανασυλλαµβάνεται για να αθωωθεί και πάλι, µε την πολιτικοποίηση της υπόθεσής του να φουντώνει ένα νέο κύµα συµπαράστασης. Σε αυτήν τη δίκη ο Καρανίκας εµφανίζεται µε τη Ζωή Κωνσταντοπούλου ως συνήγορό του, τους βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ Θεσσαλονίκης στο πλάι του και τη στήριξη οργανώσεων όπως η ∆ιεθνής Αµνηστία.