Στην Πρόεδρο της Δημοκρατίας, Κατερίνα Σακελλαροπούλου, στο Προεδρικό Μέγαρο μετέβη στις 12:30 ο Πρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας Κυριάκος Μητσοτάκης. Όπως προτάσσει το Σύνταγμα, του ανέθεσε την διερευνητική εντολή σχηματισμού κυβέρνησης μετά τη νίκη της ΝΔ στις κάλπες της Κυριακής 21/5. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης, δήλωσε ότι το απόγευμα θα επιστρέψει την διερευνητική εντολή, καθώς όπως είπε δεν υπάρχουν προϋποθέσεις για τον σχηματισμό κυβέρνησης.

«Κύριε πρόεδρε προ ολίγου, ο κ. Τασούλας μου έδωσε τα αποτελέσματα των εκλογών, συναντηθήκαμε ώστε να σας παράσχω την διερευνητική εντολή σχηματισμού κυβέρνησης», δήλωσε η Πρόεδρος της Δημοκρατίας.

«Θεωρώ ότι οι εκλογές ήταν ένα προωθητικό βήμα ωριμότητας. Το μήνυμα της κάλπης ήταν σαφές, θεωρώ ότι δεν υπάρχει καμία προϋπόθεση σχηματισμού κυβέρνησης από την παρούσα Βουλή. Θεωρώ χρέος μου να συμβάλω ώστε να ξεπεράσουμε πιο γρήγορα αυτό το εμπόδιο της απλής αναλογικής. Προτίθεμαι να σας επιστρέψω τη διερευνητική εντολή σήμερα το απόγευμα και να οδηγηθούμε σε νέες εκλογές ενδεχομένως και στις 25 Ιουνίου», είπε ο Κυριάκος Μητσοτάκης στην Κατερίνα Σακελλαροπούλου.

Ο πρωθυπουργός υπογράμμισε ότι η χώρα χρειάζεται όσο το δυνατόν συντομότερα ισχυρή κυβέρνηση με ορίζοντα τετραετίας και επέμενε ότι «το καλύτερο για τη χώρα είναι να συζητήσουμε για τα πραγματικά προβλήματα, πώς θα αυξήσουμε τους μισθούς και πώς θα στηρίξουμε το κοινωνικό κράτος, αλλά και να μιλήσουμε για τις προκλήσεις και τα θέματα που αφορούν στη νέα γενιά».

Τι θα γίνει μετά την παράδοση της διερευνητικής εντολής

Αμέσως μετά και εντός της ημέρας, ο πρωθυπουργός αναμένεται να τηλεφωνήσει στους πολιτικούς αρχηγούς για να τους ενημερώσει για την πρόθεση του να προχωρήσει τις διαδικασίες. Οι πρώτοι που θα λάβουν τηλεφωνήματα είναι ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ Αλέξης Τσίπρας και ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ Νίκος Ανδρουλάκης, ενώ μένει να φανεί, αν ο πρωθυπουργός θα τηλεφωνήσει και στον ΓΓ του ΚΚΕ Δημήτρη Κουτσούμπα και τον πρόεδρο της Ελληνικής Λύσης Κυριάκο Βελόπουλο.
Ο σχεδιασμός του Μεγάρου Μαξίμου είναι σαφής πάντως: ως το τέλος της εβδομάδας, το πολύ ως την αρχή της επόμενης, ο κ. Μητσοτάκης δύναται να παραδώσει τα ηνία σε υπηρεσιακή κυβέρνηση υπό τον πρόεδρο του Ελεγκτικού Συνεδρίου Γιάννη Σαρμά, θα ακολουθήσουν οι δύο συνεδριάσεις της Βουλής για την εκλογή Προέδρου και την ορκωμοσία των βουλευτών, η οποία θα διαλυθεί αμέσως λόγω της αδυναμίας παροχής ψήφου εμπιστοσύνης σε κάποια κυβέρνηση.


Η συνάντηση Σακελλαροπούλου-Τασούλα

Προηγήθηκε η συνάντηση που είχε η Πρόεδρος της Δημοκρατίας Κατερίνα Σακελλαροπούλου με τον πρόεδρο της Βουλής Κωνσταντίνο Τασούλα, ο οποίος την ενημέρωσε για τη δύναμη των κομμάτων στη Βουλή που προέκυψε τις εκλογές της 21ης Μαΐου. Τον πίνακα με τα επίσημα εκλογικά αποτελέσματα της 21ης Μαΐου, επέδωσε νωρίτερα στον Πρόεδρο της Βουλής, Κων. Τασούλα, η υπηρεσιακή υπουργός Εσωτερικών, Καλλιόπη Σπανού. 

Η Κατερίνα Σακελλαρόπουλου από την πλευρά της δήλωσε κατά την παραλαβή των αποτελεσμάτων των εκλογών: «Η προεκλογική περίοδος κύλησε ομαλά με τις συνήθειες ενός δημοκρατικού διαλόγου. Πάντα υπάρχουν εντάσεις αλλά δεν νομίζω ότι ξεπεράστηκαν τα όρια. Οι εκλογές και η προετοιμασία και η μέρα η χθεσινή κύλισαν με απόλυτη ομαλότητα και χάρη στην πρόοδο της τεχνολογίας είχαμε τη δυνατότητα να έχουμε από αρκετά νωρίς τα αποτελέσματα». 

Η ίδια εξήγησε: «το Σύνταγμα έχει με αρκετά μεγάλη σαφήνεια προδιαγράψει την πορεία των πραγμάτων, θα ακολουθηθεί αυτή η διαδικασία». Όλα θα πάνε κατ’ ευχήν, σχολίασε ο κ. Τασούλας.

Τι ακολουθεί  

Σύμφωνα με το άρθρο 37 του Συντάγματος, «η Πρόεδρος της Δημοκρατίας αφού εκ των τελικών αποτελεσμάτων διαπιστώσει ότι ο αρχηγός του πρώτου κόμματος δεν διαθέτει την απόλυτη πλειοψηφία (151) των εδρών στην νέας Βουλή» θα εκκινήσει τη διαδικασία των διερευνητικών εντολών. 

Η Πρόεδρος της Δημοκρατίας θα καλέσει τον αρχηγό του πρώτου κόμματος σε κοινοβουλευτική δύναμη, που διαθέτει τη σχετική πλειοψηφία, για να διακριβωθεί η δυνατότητα σχηματισμού Κυβέρνησης που να απολαμβάνει την εμπιστοσύνη της Bουλής. Εάν αυτή η προσπάθεια αποδειχθεί άκαρπη, η κυρία Σακελλαροπούλου θα παρέχει την διερευνητική εντολή στον αρχηγό του δεύτερου σε κοινοβουλευτική δύναμη κόμματος και εάν δεν τελεσφορήσει και αυτή, η Πρόεδρος της Δημοκρατίας θα δώσει την διερευνητική εντολή στον αρχηγό του τρίτου σε κοινοβουλευτική δύναμη κόμματος.

Κάθε πολιτικός αρχηγός των τριών πρώτων κομμάτων, έχει την δυνατότητα έως τρείς ημέρες να κρατήσει την διερευνητική εντολή προκειμένου να ολοκληρώσει τις σχετικές διαβουλεύσεις με τα υπόλοιπα κοινοβουλευτικά κόμματα για τον σχηματισμό κυβέρνησης συνεργασίας. Η εξάντληση του τριημέρου, βεβαίως, δεν είναι υποχρεωτική.

Εάν ένας εκ των τριών πολιτικών αρχηγών, θέλει, μπορεί να αρνηθεί την δυνατότητα άσκησης των διερευνητικών εντολών και να την παραδώσει αμέσως με την επίδοσή της από την Πρόεδρο της Δημοκρατίας ή σε οποιαδήποτε στιγμή εντός του τριημέρου. 

Να σημειώσουμε ότι το συνταγματικό όριο για τον σχηματισμό κυβέρνησης, βάσει του άρθρου 84 του Συντάγματος, είναι η δυνατότητα να λάβει ψήφο εμπιστοσύνη από την Βουλή των Ελλήνων, δηλαδή είτε 151 θετικές ψήφους είτε από την απόλυτη πλειοψηφία των παρόντων βουλευτών που δεν επιτρέπεται να είναι κατώτερη από τα 2/5 του συνολικού αριθμού των βουλευτών, δηλαδή 120 ψήφων, αρκεί βέβαια να είναι περισσότεροι εκείνων που θα την καταψηφίσουν.  

Στην περίπτωση όμως που οι διερευνητικές εντολές δεν τελεσφορήσουν και δεν διαφαίνεται ότι μπορεί να προκύψει κυβέρνηση, η Πρόεδρος της Δημοκρατίας θα καλέσει στο Προεδρικό Μέγαρο τους αρχηγούς όλων των κοινοβουλευτικών κομμάτων που έχουν προκύψει από τις εκλογές, για τη διερεύνηση του σχηματισμού Κυβέρνησης που να έχει την εμπιστοσύνη της Bουλής. Εάν και αυτή η προσπάθεια αποδειχθεί άκαρπη, τότε η κυρία Σακελλαροπούλου θα επιδιώξει το σχηματισμό υπηρεσιακής Κυβέρνησης ευρύτερης αποδοχής από όλα τα κόμματα της Bουλής για τη διενέργεια νέων εκλογών.

Τα καθήκοντα του Πρωθυπουργού θα ανατεθούν στον Πρόεδρο του Eλεγκτικού Συνεδρίου Ιωάννη Σαρμά, ο οποίος είναι ο αρχαιότερος εκ των τριών προέδρων των τριών Ανώτατων Δικαστηρίων της χώρας. 

Ορκωμοσία νέας Βουλής 

Ασχέτως του αποτελέσματος σχηματισμού Κυβέρνησης (μονοκομματικής, συνεργασίας, ανοχής ή υπηρεσιακής για την διενέργεια νέων εκλογών), η Βουλή που έχει προκύψει από τις κάλπες θα συνέλθει στις 11:00 το πρωί της Πέμπτης 1ης Ιουνίου 2023 για την ορκωμοσία της.

Την επόμενη ημέρα, η Ολομέλεια της ΙΘ΄ Κοινοβουλευτικής Περιόδου θα συνέλθει για την εκλογή του Προέδρου της Βουλής των Ελλήνων. Και την επόμενη ημέρα θα πραγματοποιηθεί η εκλογή των Αντιπροέδρων της Βουλής (αναλογικά από όλα τα κοινοβουλευτικά κόμματα), των Γραμματέων και Κοσμητόρων της Βουλής των Ελλήνων.  

Σε περίπτωση, που οι διερευνητικές εντολές και ο σχηματισμός Κυβέρνησης που να λάβει ψήφο εμπιστοσύνης από την Βουλή έχουν αποβεί άκαρπες και έχει σχηματιστεί Υπηρεσιακή Κυβέρνηση για την διενέργεια νέων εκλογών, η Πρόεδρος της Δημοκρατίας θα εκδώσει νέο Προεδρικό Διάταγμα διάλυσης της ΙΘ’ Κοινοβουλευτικής Περιόδου, προκήρυξης εκλογών και την ημέρα και ώρα σύγκλισης της Κ’ Κοινοβουλευτικής Περιόδου. 

Οι επόμενες εθνικές εκλογές, θα διεξαχθούν με το εκλογικό σύστημα της ενισχυμένης αναλογικής (όπου το πρώτο κόμμα λαμβάνει «μπόνους» 40 εδρών) και οι βουλευτές θα προκύψουν όχι με σταυρό προτίμησης από τους ψηφοφόρους, αλλά με βάση την λίστα των υποψηφίων που θα έχουν καταρτίσει τα κόμματα.

Η νέα προεκλογική περίοδος, μπορεί να είναι από 22 ημέρες έως ένα μήνα. Τα κόμματα και οι συνδυασμοί κομμάτων θα πρέπει να παρακαταθέσουν στον Άρειο Πάγο την σχετική αίτηση συμμετοχής στις εθνικές εκλογές.