Ήταν η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι και ενεργοποίησε όλες τις δυνάμεις στο σύνολο του πολιτικού φάσματος για την επαναφορά της εκλογής των ευρωβουλευτών με λίστα που καταθέτουν τα κόμματα.

Η συζήτηση δεν είναι καινούργια, παρότι οι τελευταίες εξελίξεις πυροδότησαν τις συζητήσεις και την κριτική για τις επιλογές λαμπερών προσώπων στα οποία καταφεύγουν τα κόμματα για να εντυπωσιάσουν και να κερδίσουν τις εντυπώσεις σε εκλογή ευρωβουλευτών στο σύνολο της Επικράτειας. Τα τελευταία τέσσερα χρόνια πέντε περιπτώσεις ευρωβουλευτών απασχόλησαν με αιτήματα για άρση ασυλίας, ενώ τα προβλήματα συντονισμού, επαφής με το αντικείμενο, άγνοιας βασικών κοινοβουλευτικών και πολιτικών διαδικασιών, ακόμη και η απουσία κοινωνικής δράσης, πολιτικού λόγου και πολιτικής ωριμότητας έχουν δημιουργήσει έντονες τριβές μέσα στα κόμματα αλλά και στις ελληνικές κομματικές αποστολές.

Το προοίμιο

Το θέμα άνοιξε σε ανύποπτο χρόνο ο πρωθυπουργός με συνέντευξή του στα «ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ» (φύλλο που κυκλοφόρησε τη Μ. Παρασκευή) και τον Κ. Παπαχλιμίντζο. Στην ερώτηση: «Από την ευρωομάδα που εξελέγη με τη Ν.Δ. το 2019 έχετε διαγράψει τρεις ευρωβουλευτές, αν και ο ένας επέστρεψε. Πιστεύετε ότι το σύστημα με την απευθείας εκλογή των ευρωβουλευτών έχει αποτύχει; Θα το αλλάξετε;», απάντησε με νόημα: «Θα επαναξιολογηθεί το ζήτημα εκλογής των ευρωβουλευτών μετά τις εθνικές εκλογές». Τη σκυτάλη ανέλαβε ο υπουργός Εσωτερικών, Μάκης Βορίδης, ο οποίος μόλις προχθές, μιλώντας στην ΕΡΤ1, επιβεβαίωσε ότι συζητείται παρασκηνιακά η αλλαγή. Ανέφερε συγκεκριμένα το αυτονόητο: «Το βασικό πρόβλημα είναι πως ευνοούνται άνθρωποι που έχουν υψηλή επωνυμία. Ποιος μπορεί σε ατομικό επίπεδο να κάνει εκστρατεία διεκδίκησης της ψήφου πανελλαδικά αν δεν έχει υψηλή επωνυμία;», δήλωσε χαρακτηριστικά.

Ο υπουργός Εσωτερικών, αναγνωρίζοντας το πρόβλημα, επισημαίνει ότι σε μια εκλογή στην Επικράτεια οι λύσεις είναι δύο: είτε να επιστρέψουμε στη λίστα ή η σταυροδοσία να γίνεται σε περιφερειακές ενότητες και όχι στην Επικράτεια, ώστε να μπορούν οι υποψήφιοι να επικοινωνήσουν πιο άμεσα με τους πολίτες, χωρίς να χρειάζονται να καταβάλλουν τεράστια κονδύλια προκειμένου να δημοσιοποιήσουν την παρουσία τους. «Υπάρχει το σενάριο που κάνουν κι άλλες ευρωπαϊκές χώρες, η ενδιάμεση λύση δηλαδή: εκλογή των ευρωβουλευτών με Περιφέρειες και όχι σε πανελλαδική εμβέλεια. Δεν μπορεί αυτές οι Περιφέρειες να είναι τόσο μικρές όσο οι βουλευτικές, αλλά σίγουρα πρέπει να περιοριστεί το εύρος. Ποιος μπορεί σε ατομικό επίπεδο να κάνει εκστρατεία διεκδίκησης της ψήφου πανελλαδικά αν δεν έχει υψηλή επωνυμία;», ρώτησε ρητορικά ο κ. Βορίδης, προσθέτοντας πως και ο πρωθυπουργός θεωρεί πως η εκλογή των ευρωβουλευτών είναι ένα από τα προς εξέταση ζητήματα.

Ανοικτό από το 2020

Η εξέταση του θέματος δεν είναι σημερινή, ξεκίνησε από τα μέσα του 2020, με πολλά στελέχη της Ν.Δ. να θέτουν το θέμα, αλλά πάγωσε με απόφαση του Κυριάκου Μητσοτάκη. Ο μόνος που είχε βγει δημόσια τότε και είχε αναφερθεί στο θέμα ήταν ο εκλογολόγος της Ν.Δ. Θοδωρής Λιβάνιος, που είχε ταυτιστεί με τις σημερινές απόψεις Βορίδη, σημειώνοντας ότι «η εκλογή με σταυρό ευνόησε πάρα πολύ αυτούς που είναι γνωστοί, κυρίως έχουν δηµοφιλία µέσω τηλεόρασης ή είναι γνωστοί λόγω της επαγγελματικής σταδιοδροµίας τους και ήταν σχεδόν ανυπέρβλητο εµπόδιο για ανθρώπους οι οποίοι δεν έχουν τη δυνατότητα πρόσβασης στα ΜΜΕ».

Η διαγραφή Ζαγοράκη

Η συζήτηση επανήλθε μετά τη διαγραφή του παλαίμαχου ποδοσφαιριστή Θοδωρή Ζαγοράκη, όταν απείλησε ότι θα ανεξαρτητοποιηθεί αν πέσει κατηγορία στο πρωτάθληµα ο ΠΑΟΚ, ο οποίος επανήλθε τελικά στην ευρωοµάδα της Ν.Δ., και την αποπομπή του Γιώργου Κύρτσου, ο οποίος διεγράφη πριν από έναν χρόνο από τη Ν.Δ. και αποπέμφθηκε από την ευρωομάδα, έπειτα από σειρά επιθετικών αναρτήσεων που έκανε κατά της κυβέρνησης και του Κυριάκου Μητσοτάκη. Και τέλος η Μαρία Σπυράκη, η οποία έχει νομικές εκκρεμότητες με τις υπηρεσίες του Ευρωκοινοβουλίου και βρέθηκε εκτός κομματικού νυμφώνος.

Το ΠΑΣΟΚ

Κοντά στην επαναφορά της λίστας φαίνεται να είναι και το ΠΑΣΟΚ, μετά και τις χθεσινές σχετικές δηλώσεις του Χάρη Καστανίδη. Τα μεγάλα αστικά κόμματα συνομολογούν ότι η σταυροδοσία στις ευρωεκλογές, που επιβλήθηκε με συναπόφαση του πρωθυπουργού Αντώνη Σαμαρά και του αντιπροέδρου της κυβέρνησης Ευάγγελου Βενιζέλου το 2014, αποδείχθηκε αδιέξοδη, καθώς τα κόμματα δεν μπορούν στην ουσία να προωθήσουν πρόσωπα με κύρος, πολιτική και επιστημονική καταξίωση, με γνώσεις γύρω από το αντικείμενο και δεξιότητες, ώστε να μπορούν να ανταποκριθούν με επάρκεια στα καθήκοντά τους.

Το 2014 με την επέλαση του μνημονίου και την πολιτική τοξικότητα διάχυτη, Ν.Δ. και ΠΑΣΟΚ βρέθηκαν κάτω από μεγάλη πολιτική πίεση και η σταυροδοσία ήταν ένας τρόπος ενεργοποίησης των κομματικών αντανακλαστικών, αλλά και κινητοποίησης κοινωνικών ομάδων μέσα από τις ενέργειες και την εκλογική καμπάνια των υποψηφίων. Επισημαίνουν ότι τα τελευταία χρόνια η εκπροσώπηση σε σοβαρές επιτροπές ή σε θέσεις εισηγητών είναι ισχνή, λόγω και της ποιότητας των ευρωβουλευτών. Να σημειώσουμε ότι στο παρελθόν την Ευρωβουλή έχουν κοσμήσει πολλές πολιτικές προσωπικότητες, όπως για παράδειγμα ο Γιώργος Μαύρος, ο Μανώλης Γλέζος, ο Ευθύμιος Χριστοδούλου και ο Δημήτρης Τσάτσος. Όπως συνηθίζουν να λένε έμπειροι ευρωβουλευτές, για να καταλάβει κάποιος τι γίνεται στο Ευρωκοινοβούλιο χρειάζεται ενάμισης χρόνος, φανταστείτε να είναι κάποιος αδαής από πολιτικές και κοινοβουλευτικές διαδικασίες πόσος χρόνος χρειάζεται προκειμένου να προετοιμαστεί. Το πρόβλημα με τις λίστες, που προκάλεσε στο παρελθόν και σοβαρό θέμα αμφισβήτησης, είναι ότι ουσιαστικά ισχυροποιούν τον πρόεδρο του κόμματος, του οποίου, όπως και στο Επικρατείας, οι εξουσίες είναι σχεδόν ανεξέλεγκτες.

Στην Ευρώπη, όπου υπάρχει λίστα υπάρχουν σοβαρές κομματικές διαδικασίες για την ανάδειξη των υποψηφίων. Στην κυβέρνηση εκτιμούν ότι το μεγαλύτερο πολιτικό πρόβλημα για τη συγκρότηση της λίστας θα είναι στον ΣΥΡΙΖΑ, ο οποίος έχει εσωτερικές συγκρούσεις και καταστατικές διαδικασίες που προβλέπουν τον τρόπο συγκρότησης των λιστών.

Ρεπορτάζ: Παύλος Μπέης
Δημοσιεύτηκε στην ΑΠΟΓΕΥΜΑΤΙΝΗ στις 20/4