Φωτιά έχουν πάρει οι παρασκηνιακές διεργασίες από την πλευρά των συµµάχων και των εταίρων, ώστε να µην υπάρξει ένταση στο Αιγαίο µέσα στην άνοιξη, οπότε και θα γίνουν εκλογές στην Ελλάδα και την Τουρκία.

Οι δυνάµεις που πρωταγωνιστούν σε αυτή την προσπάθεια είναι οι Ηνωµένες Πολιτείες, η Γαλλία και η Γερµανία, ακολουθώντας η καθεµία τη δική της λογική για τα πράγµατα και τις ισορροπίες που θέλει να κρατήσει κυρίως µε τους γείτονές µας. Βασική επιδίωξη όλων είναι το δίµηνο Απριλίου - Μαΐου (οπότε όλα δείχνουν ότι θα στηθούν ταυτόχρονα οι κάλπες και στις δύο χώρες) να υπάρξει «ελεγχόµενη ένταση στο Αιγαίο».

Ελληνικό λόμπι

Σηµαντικό ρόλο σε αυτή την προσπάθεια διαδραµατίζει το ελληνικό λόµπι στις ΗΠΑ, το οποίο έχει κινητοποιηθεί, προκειµένου οι γείτονές µας να συναινέσουν, ώστε οι δύο χώρες να φτάσουν όσο πιο οµαλά γίνεται στις κάλπες. Η αµερικανική κυβέρνηση αλλά και το Κογκρέσο έχουν διαµηνύσει σε όλους τους τόνους ότι η Τουρκία θα πρέπει να περιορίσει την επιθετική ρητορική της απέναντι στη χώρα µας και προφανώς να σταµατήσει τις συνεχείς παραβιάσεις και προκλήσεις, οι οποίες θα µπορούσαν να οδηγήσουν ανά πάσα στιγµή σε «ατύχηµα», µε απρόβλεπτες προεκτάσεις.

∆εν είναι άλλωστε τυχαίο το γεγονός ότι ο υπουργός Εξωτερικών, Νίκος ∆ένδιας, ενισχύοντας την άποψη που κυριαρχεί στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού, απέστειλε επιστολή στους οµολόγους του, επισηµαίνοντας την «κινητικότητα» που υπάρχει στο Αιγαίο από την πλευρά των Τούρκων και η οποία µπορεί να οδηγήσει σε επικίνδυνες εξελίξεις.

Παράλληλα, το Σάββατο 8 Ιανουαρίου ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, είχε τηλεφωνική επικοινωνία µε τον Γάλλο πρόεδρο, Εµανουέλ Μακρόν. Σύµφωνα µε πληροφορίες, κατά τη διάρκεια της επικοινωνίας συζητήθηκαν οι τελευταίες εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο, όπου η Τουρκία όχι απλώς επανέφερε το casus belli εναντίον της χώρας µας, αλλά για πρώτη φορά έδωσε στην απειλή πολέµου ακόµα πιο επιθετική διάσταση, εντάσσοντας σε αυτήν και την ευρύτερη περιοχή της Κρήτης σε περίπτωση χρήσης του νόµιµου δικαιώµατος της Αθήνας να επεκτείνει τα χωρικά ύδατα στα 12 ναυτικά µίλια.

Ανοικτοί δίαυλοι

Οι ίδιες πηγές επισήµαιναν ακόµα ότι ο Κυριάκος Μητσοτάκης και ο Εµανουέλ Μακρόν διατηρούν ανοικτούς τους διαύλους επικοινωνίας, σε µια περίοδο κατά την οποία η Τουρκία εµµένει στη ρητορική του αναθεωρητισµού και των προκλήσεων, κλιµακώνοντας την επιθετικότητά της. Σηµείωναν µάλιστα µε νόηµα ότι Ελλάδα και Γαλλία έχουν κάνει κατ’ επανάληψη στρατιωτικές ασκήσεις στο Αιγαίο όπου συµµετείχε και το αεροπλανοφόρο «Σαρλ ντε Γκωλ».

Πρωτοβουλία

Η τρίτη και επίσης ιδιαίτερα σηµαντική κίνηση είναι αυτή που έγινε µε πρωτοβουλία των Γερµανών, µε τη σιωπηρή συναίνεση, σύµφωνα µε πληροφορίες, του αµερικανικού παράγοντα στις Βρυξέλλες. Λίγο πριν από τα Χριστούγεννα υπήρξε νέα συνάντηση στη βελγική πρωτεύουσα µεταξύ της διευθύντριας του διπλωµατικού γραφείου του Ελληνα πρωθυπουργού, ΑνναςΜαρίας Μπούρα, του εκπροσώπου της τουρκικής προεδρίας και συµβούλου του Τούρκου προέδρου, Ιµπραχίµ Καλίν, και του διπλωµατικού συµβούλου του Γερµανού καγκελάριου, Γενς Πλέτνερ, ο οποίος στο παρελθόν είχε διατελέσει πρεσβευτής της Γερµανίας στην Ελλάδα.

Αναζήτηση λύσεων

Την ίδια ώρα, η Αθήνα εµφανίζεται να αναζητά λύσεις προκειµένου η χώρα να µην αντιµετωπίσει πρόβληµα ανάµεσα στην πρώτη κάλπη µε την απλή αναλογική και στη δεύτερη µε την ενισχυµένη. Μιλάµε ουσιαστικά για ένα διάστηµα 40 έως 60 ηµερών, κατά τη διάρκεια των οποίων η χώρα θα διοικείται από µια υπηρεσιακή κυβέρνηση µε πρωθυπουργό ανώτατο δικαστικό. Με αυτά τα δεδοµένα, έχει ανοίξει εντός της κυβέρνησης η συζήτηση να παραµείνουν στις θέσεις τους οι υπουργοί Εξωτερικών και Αµυνας λόγω των ειδικών συνθηκών που έχουν δηµιουργηθεί. Στην αξιωµατική αντιπολίτευση «ακούνε» µε προσοχή τα σενάρια αυτά, επισηµαίνουν ωστόσο ότι µέχρι στιγµής δεν υπάρχει καµία συγκεκριµένη πρόταση γύρω από το θέµα.

Διχασμένοι

Στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ τα οποία εκλήθησαν να σχολιάσουν για τα «Π» την πιθανότητα αυτή εµφανίζονται διχασµένα. Οι πιο µετριοπαθείς λένε ότι θα µπορούσε να γίνει µια συζήτηση που να καταλήξει κάπου -ακόµα και σε πρόσωπα κοινής αποδοχής-, ενώ άλλοι εµφανίζονται εκ προοιµίου αρνητικοί.

Αυτό που επισηµαίνουν πάντως όλα τα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ είναι ότι σηµασία έχει η στιγµή που θα γίνει η πρόταση από την κυβέρνηση, καθώς στην περίπτωση που υπάρχει ένταση στην περιοχή, τότε θα επικρατήσουν άλλες σκέψεις και προφανώς θα υπάρξουν άλλες αποφάσεις. Πάντως, και στην Κουµουνδούρου δεν παραβλέπουν το ανθελληνικό κλίµα που έχει καλλιεργηθεί συστηµατικά στην Τουρκία µε τη συµµετοχή και των υπόλοιπων πολιτικών δυνάµεων και τη συνδροµή του Τύπου και των ακαδηµαϊκών κύκλων και αναγνωρίζουν ότι, µέχρι να στηθούν οι κάλπες, τα πράγµατα θα είναι ιδιαίτερα δύσκολα.

Κρίσιμος μήνας

Ο κρίσιµος µήνας για να γίνουν εκλογές στην Τουρκία είναι ο Μάιος, και πιο συγκεκριµένα η 14η Μαΐου, που έχει ισχυρό συµβολισµό για τον Ταγίπ Ερντογάν, καθώς αυτή την ηµεροµηνία, το 1950, είχε αναδειχθεί πρωθυπουργός ο Αντνάν Μεντερές, προς τον οποίο τρέφει ιδιαίτερο θαυµασµό ο πρόεδρος Ερντογάν. Πολιτικοί αναλυτές θεωρούν δεδοµένο ότι ο Ταγίπ Ερντογάν δεν θα φτάσει στη λήξη της θητείας του, για δύο κυρίως λόγους: Κατ’ αρχάς οι εισαγωγικές εξετάσεις στα πανεπιστήµια της Τουρκίας θα γίνουν στις 17-18 Ιουνίου, ενώ το Μπαϊράµι πέφτει στις 29 Ιουνίου. Αρα ο Ιούνιος αποκλείεται εκ των πραγµάτων.

Ο νόμος

Ο δεύτερος ωστόσο, και σοβαρότερος, είναι ότι, εάν οι τουρκικές κάλπες στηθούν στις 30 Απριλίου ή στις 14 Μαΐου, τότε δεν θα υπάρχει πρόβληµα και µε τον νόµο, ο οποίος λέει ότι ο πρόεδρος δεν µπορεί να εκλεγεί τρίτη φορά, εκτός αν οι εκλογές είναι πρόωρες. ∆εν είναι πάντως λίγοι εκείνοι που ισχυρίζονται ότι τα σοβαρά και τα σπουδαία θα συµβούν µε την Τουρκία µετά τις εκλογές, εφόσον ο Τ. Ερντογάν έχει λάβει νωπή εκλογική εντολή.

Άλλωστε, και ο ίδιος ο Τούρκος πρόεδρος σε δηλώσεις του ανέφερε: «Το τι θα προκύψει αύριο είναι διαφορετικό θέµα. Αλλά βέβαια η Ελλάδα δεν κάθεται φρόνιµα. Συνέχεια µιλάει εναντίον µας και µας επιτίθεται. Επίσης, αυτοί κάνουν διάφορες καµπάνιες µέσα στην Ε.Ε. Μετά τις εκλογές θα ανοίξει µια νέα περίοδος».

*Δημοσιεύτηκε στα Παραπολιτικά στις 14 Ιανουαρίου 2023.