Σε δημόσια διαβούλευση το νομοσχέδιο Πλεύρη για την ανακουφιστική φροντίδας
Ποιες νέες δομές προβλέπει να δημιουργηθούν
Βασιλης Βενιζελος
Η δημιουργία και η οργάνωση εντός αυτοτελούς συστήματος Υγείας, το οποίο θα παρέχει υπηρεσίες ανακουφιστικής φροντίδας, αποτελεί τον βασικό στόχο του νομοσχεδίου του υπουργού Υγείας, Θάνου Πλεύρη, το οποίο ετέθη αργά χθες το βράδυ στη διαδικασία της δημόσιας διαβούλευσης.
Η ανακουφιστική φροντίδα είναι μια προσέγγιση με σκοπό τη διασφάλιση της ποιότητας ζωής των ασθενών που πάσχουν από απειλητικές για τη ζωή ασθένειες, μέσω της πρόληψης και της ανακούφισης του πόνου και άλλων σωματικών, ψυχοκοινωνικών και πνευματικών προβλημάτων.
Η ανακουφιστική φροντίδα δεν αφορά μόνο το τελικό στάδιο της νόσου, αλλά έχει να κάνει επίσης με τη φροντίδα που παρέχεται καθ' όλη τη διάρκεια εξέλιξης της ασθένειας. Επίσης, διασφαλίζει την υποστήριξη της οικογένειας και των λοιπών οικείων προσώπων των ασθενών, τόσο κατά τη διάρκεια της νόσου όσο και κατά την περίοδο του πένθους.
Υπολογίζεται ότι 120.000 έως 135.000 ασθενείς και οι οικογένειές τους χρειάζονται υπηρεσίες ανακουφιστικής φροντίδας ετησίως στη χώρα μας. Η συντριπτική πλειονότητα των ασθενών αυτών, δηλαδή σε ποσοστό άνω του 95%, θα μπορούσαν να λαμβάνουν ανακουφιστική φροντίδα στο περιβάλλον του σπιτιού τους και μόνο το 3,5% χρήζει νοσηλείας ανά πάσα στιγμή.
Αντιθέτως, σήμερα στη χώρα μας λειτουργούν τρία προγράμματα Εξειδικευμένης Ανακουφιστικής Φροντίδας, τα οποία εξυπηρετούν ετησίως περί τους 600 ασθενείς. Επιπλέον, υπάρχουν 40 ογκολογικές κλινικές και 57 ιατρεία πόνου σε δημόσια νοσοκομεία, ορισμένα εκ των οποίων παρέχουν υπηρεσίες Γενικής Ανακουφιστικής Φροντίδας. Τέλος, υπάρχει και ένα πρόγραμμα Εξειδικευμένης κατ’ οίκον Ανακουφιστικής Φροντίδας υπό ανάπτυξη.
Το νομοσχέδιο Πλεύρη προβλέπει, λοιπόν, τη συγκρότηση διεπιστημονικών ομάδων, αποτελούμενες από επαγγελματίες Υγείας διαφόρων ειδικοτήτων, για την παροχή εξειδικευμένης ανακουφιστικής φροντίδας, καθώς και τη δυνατότητα επιμόρφωσης των επαγγελματιών υγείας, οι οποίοι θα παρέχουν τις υπηρεσίες της ανακουφιστικής φροντίδας.
Επίσης, με το ίδιο νομοσχέδιο προβλέπεται η σύσταση εθνικού μητρώου ασθενών ανακουφιστικής φροντίδας υγείας, καθώς και η σύσταση και η οριοθέτηση των αρμοδιοτήτων της Εθνικής Επιτροπής για την Ανάπτυξη της Ανακουφιστικής Φροντίδας, ως διεπιστημονικού συμβουλευτικού οργάνου, το οποίο θα συνδράμει το Κεντρικό Συμβούλιο Υγείας (ΚΕΣΥ) και το υπουργείο Υγείας στη χάραξη της κεντρικής εθνικής πολιτικής για την ανάπτυξη της Ανακουφιστικής Φροντίδας.
Μάλιστα, στους βασικούς στόχους του νομοσχεδίου είναι η υιοθέτηση μίας ασθενοκεντρικής προσέγγισης, κατά την παροχή υπηρεσιών ανακουφιστικής φροντίδας, από τη διεπιστημονική ομάδα των επαγγελματιών Υγείας, με ιδιαίτερη έμφαση στον προσδιορισμό των αναγκών των ασθενών και στη διεύρυνση των θεραπευτικών επιλογών τους, ως προς τον τρόπο και τον τόπο υπαγωγής τους στην αναγκαία θεραπεία. Στόχος του νομοσχεδίου είναι επίσης η βελτίωση των όρων της πρόσβασης στη θεραπεία και στη νοσηλεία των ασθενών οι οποίοι χρήζουν ανακουφιστικής φροντίδας, προκειμένου να διασφαλίζεται η δυνατότητα παροχής φροντίδας υγείας στην κατοικία τους ή σε κατάλληλες για αυτούς δομές ή μονάδες.
Δομές
Για την παροχή των υπηρεσιών ανακουφιστικής φροντίδας συστήνονται, αναπτύσσονται και οργανώνονται Δομές Ανακουφιστικής Φροντίδας Ασθενών, οι λεγόμενες ΔΑΦΑ. Πρόκειται για δομές ή μονάδες παροχής υπηρεσιών Υγείας, με αντικείμενο την ολιστική και διεπιστημονική ανακουφιστική φροντίδα των ασθενών και τη στήριξη των οικογενειών τους, οι οποίες θα λειτουργούν σε όλα τα επίπεδα του συστήματος Υγείας, αναλόγως των αναγκών του πληθυσμού, στον οποίον απευθύνονται.
Οι Δ.Α.Φ.Α διακρίνονται στις εξής κατηγορίες:
α) Μονάδες παροχής υπηρεσιών κατ’ οίκον εξειδικευμένης ανακουφιστικής φροντίδας σε εξωτερικούς ασθενείς, οι οποίες λειτουργούν σε επίπεδο πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας,
β) Ειδικά εξωτερικά ιατρεία ή Κέντρα Ημερήσιας Ανακουφιστικής Φροντίδας Ασθενών (ΚΗΑΦΑ), τα οποία λειτουργούν σε επίπεδο πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας,
γ) Ξενώνες Ανακουφιστικής Φροντίδας Ασθενών (ΞΑΦΑ), ως φορείς δευτεροβάθμιας φροντίδας υγείας και
δ) Μονάδες Ανακουφιστικής Φροντίδας Ασθενών (ΜΑΦΑ), στο πλαίσιο της λειτουργίας των νοσοκομείων ή ιδιωτικών κλινικών, επίσης ως φορείς δευτεροβάθμιας φροντίδας υγείας.
Η ανακουφιστική φροντίδα είναι μια προσέγγιση με σκοπό τη διασφάλιση της ποιότητας ζωής των ασθενών που πάσχουν από απειλητικές για τη ζωή ασθένειες, μέσω της πρόληψης και της ανακούφισης του πόνου και άλλων σωματικών, ψυχοκοινωνικών και πνευματικών προβλημάτων.
Η ανακουφιστική φροντίδα δεν αφορά μόνο το τελικό στάδιο της νόσου, αλλά έχει να κάνει επίσης με τη φροντίδα που παρέχεται καθ' όλη τη διάρκεια εξέλιξης της ασθένειας. Επίσης, διασφαλίζει την υποστήριξη της οικογένειας και των λοιπών οικείων προσώπων των ασθενών, τόσο κατά τη διάρκεια της νόσου όσο και κατά την περίοδο του πένθους.
Υπολογίζεται ότι 120.000 έως 135.000 ασθενείς και οι οικογένειές τους χρειάζονται υπηρεσίες ανακουφιστικής φροντίδας ετησίως στη χώρα μας. Η συντριπτική πλειονότητα των ασθενών αυτών, δηλαδή σε ποσοστό άνω του 95%, θα μπορούσαν να λαμβάνουν ανακουφιστική φροντίδα στο περιβάλλον του σπιτιού τους και μόνο το 3,5% χρήζει νοσηλείας ανά πάσα στιγμή.
Αντιθέτως, σήμερα στη χώρα μας λειτουργούν τρία προγράμματα Εξειδικευμένης Ανακουφιστικής Φροντίδας, τα οποία εξυπηρετούν ετησίως περί τους 600 ασθενείς. Επιπλέον, υπάρχουν 40 ογκολογικές κλινικές και 57 ιατρεία πόνου σε δημόσια νοσοκομεία, ορισμένα εκ των οποίων παρέχουν υπηρεσίες Γενικής Ανακουφιστικής Φροντίδας. Τέλος, υπάρχει και ένα πρόγραμμα Εξειδικευμένης κατ’ οίκον Ανακουφιστικής Φροντίδας υπό ανάπτυξη.
Το νομοσχέδιο Πλεύρη προβλέπει, λοιπόν, τη συγκρότηση διεπιστημονικών ομάδων, αποτελούμενες από επαγγελματίες Υγείας διαφόρων ειδικοτήτων, για την παροχή εξειδικευμένης ανακουφιστικής φροντίδας, καθώς και τη δυνατότητα επιμόρφωσης των επαγγελματιών υγείας, οι οποίοι θα παρέχουν τις υπηρεσίες της ανακουφιστικής φροντίδας.
Επίσης, με το ίδιο νομοσχέδιο προβλέπεται η σύσταση εθνικού μητρώου ασθενών ανακουφιστικής φροντίδας υγείας, καθώς και η σύσταση και η οριοθέτηση των αρμοδιοτήτων της Εθνικής Επιτροπής για την Ανάπτυξη της Ανακουφιστικής Φροντίδας, ως διεπιστημονικού συμβουλευτικού οργάνου, το οποίο θα συνδράμει το Κεντρικό Συμβούλιο Υγείας (ΚΕΣΥ) και το υπουργείο Υγείας στη χάραξη της κεντρικής εθνικής πολιτικής για την ανάπτυξη της Ανακουφιστικής Φροντίδας.
Μάλιστα, στους βασικούς στόχους του νομοσχεδίου είναι η υιοθέτηση μίας ασθενοκεντρικής προσέγγισης, κατά την παροχή υπηρεσιών ανακουφιστικής φροντίδας, από τη διεπιστημονική ομάδα των επαγγελματιών Υγείας, με ιδιαίτερη έμφαση στον προσδιορισμό των αναγκών των ασθενών και στη διεύρυνση των θεραπευτικών επιλογών τους, ως προς τον τρόπο και τον τόπο υπαγωγής τους στην αναγκαία θεραπεία. Στόχος του νομοσχεδίου είναι επίσης η βελτίωση των όρων της πρόσβασης στη θεραπεία και στη νοσηλεία των ασθενών οι οποίοι χρήζουν ανακουφιστικής φροντίδας, προκειμένου να διασφαλίζεται η δυνατότητα παροχής φροντίδας υγείας στην κατοικία τους ή σε κατάλληλες για αυτούς δομές ή μονάδες.
Δομές
Για την παροχή των υπηρεσιών ανακουφιστικής φροντίδας συστήνονται, αναπτύσσονται και οργανώνονται Δομές Ανακουφιστικής Φροντίδας Ασθενών, οι λεγόμενες ΔΑΦΑ. Πρόκειται για δομές ή μονάδες παροχής υπηρεσιών Υγείας, με αντικείμενο την ολιστική και διεπιστημονική ανακουφιστική φροντίδα των ασθενών και τη στήριξη των οικογενειών τους, οι οποίες θα λειτουργούν σε όλα τα επίπεδα του συστήματος Υγείας, αναλόγως των αναγκών του πληθυσμού, στον οποίον απευθύνονται.Οι Δ.Α.Φ.Α διακρίνονται στις εξής κατηγορίες:
α) Μονάδες παροχής υπηρεσιών κατ’ οίκον εξειδικευμένης ανακουφιστικής φροντίδας σε εξωτερικούς ασθενείς, οι οποίες λειτουργούν σε επίπεδο πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας,
β) Ειδικά εξωτερικά ιατρεία ή Κέντρα Ημερήσιας Ανακουφιστικής Φροντίδας Ασθενών (ΚΗΑΦΑ), τα οποία λειτουργούν σε επίπεδο πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας,
γ) Ξενώνες Ανακουφιστικής Φροντίδας Ασθενών (ΞΑΦΑ), ως φορείς δευτεροβάθμιας φροντίδας υγείας και
δ) Μονάδες Ανακουφιστικής Φροντίδας Ασθενών (ΜΑΦΑ), στο πλαίσιο της λειτουργίας των νοσοκομείων ή ιδιωτικών κλινικών, επίσης ως φορείς δευτεροβάθμιας φροντίδας υγείας.
