Oι Ελληνες και οι Κύπριοι θα πρέπει να ζήσουν µε την ένταση και την αστάθεια µέχρι τις εκλογές στην Τουρκία. Αυτή είναι η εκτίµηση του Στίβεν Κουκ, ενός από τους πιο γνωστούς αναλυτές και συγγραφείς παγκοσµίως σε θέµατα αραβικής και τουρκικής πολιτικής.

Ο Κουκ, που θα συµµετάσχει στο 10ο Athens Democracy Forum, το οποίο θα πραγµατοποιηθεί 28-30 Σεπτεµβρίου στην Αθήνα, σε συνεργασία µε τους «New York Times», µιλά στα «Π» για τις εξελίξεις στα Ελληνοτουρκικά και τη στάση που τηρεί ο Ερντογάν έναντι της Αθήνας, αλλά και της Μόσχας.

Η συνέντευξη

-Η Τουρκία, ένα κράτος-µέλος του ΝΑΤΟ, δεν συµµετέχει στις κυρώσεις της ∆ύσης ενάντια στη Ρωσία. Βοηθάει η Αγκυρα τη Μόσχα; Πώς πρέπει να αντιδράσουν η Ε.Ε. και οι ΗΠΑ;

-Φαίνεται πως η Τουρκία βοηθάει τη Ρωσία, παρόλο που Τούρκοι αξιωµατούχοι επιµένουν ότι δεν υπάρχει συµφωνία µε τη Μόσχα και ότι δεν θα παρακάµψουν τις κυρώσεις στη Ρωσία. Οι Τούρκοι, ωστόσο, δεν έχουν συµπορευτεί µε τους συµµάχους τους στο ΝΑΤΟ στις κυρώσεις κατά της Ρωσίας και πρόσφατα ανακοίνωσαν ότι το σύστηµα πληρωµών Mir της Ρωσίας θα µπορούσε να χρησιµοποιηθεί στην Τουρκία. Η τουρκική κυβέρνηση υποστηρίζει ότι η επιβολή
Είναι ξεκάθαρο πως η τουρκική κυβέρνηση θέλει να παίζει σε «διπλό ταµπλό».
κυρώσεων στη Ρωσία θα έχει καταστροφικές συνέπειες για την οικονοµία της χώρας και ότι ο τουρισµός από τη Ρωσία -εξ ου και η συµφωνία για το Mir- είναι πολύτιµος για τον ξενοδοχειακό κλάδο της Τουρκίας. Υποστηρίζει επίσης ότι µε το να µην επιβάλει κυρώσεις στη Ρωσία η Αγκυρα είναι σε θέση να διαπραγµατευτεί συµφωνίες, όπως αυτή που τώρα επιτρέπει στα ουκρανικά αγροτικά προϊόντα να φεύγουν από τα λιµάνια της Μαύρης Θάλασσας. Είναι ξεκάθαρο πως η τουρκική κυβέρνηση θέλει να παίζει σε «διπλό ταµπλό». Αναζητά αναγνώριση για τον ρόλο που διαδραµατίζει στην υποστήριξη της Ουκρανίας, ενώ επιµένει στην ελευθερία των κινήσεών της στις συµφωνίες µε τη Ρωσία. Αυτό έχει προκαλέσει σηµαντική σύγχυση και αναταραχή στην Ουάσινγκτον, ιδίως στο Καπιτώλιο (σ.σ.: Εδρα του Κογκρέσου).



-Πώς κρίνετε τη συµπεριφορά του Ταγίπ Ερντογάν στην περιοχή µας, ιδίως απέναντι στην Ελλάδα και την Κύπρο;

-Ο πρόεδρος Ερντογάν βρίσκεται στην πιο αδύναµη πολιτική θέση από τότε που ανήλθε στην εξουσία. Ως αποτέλεσµα, πατάει κάθε κουµπί και γυρνάει κάθε µοχλό που µπορεί, για να διασφαλίσει την εκλογική του νίκη το 2023. Η Ελλάδα και η Κύπρος είναι προφανείς στόχοι για τον πρόεδρο Ερντογάν ώστε να
Η τουρκική κυβέρνηση έχει δηµιουργήσει ένα περιβάλλον που θα µπορούσε να οδηγήσει σε ένα ατύχηµα ή σε έναν λανθασµένο υπολογισµό, που θα ξεκινήσει εχθροπραξίες
ενθαρρύνει την εθνικιστική έξαρση. Υπάρχουν ενδείξεις, ωστόσο, ότι οι Τούρκοι αρνούνται να τσιµπήσουν το δόλωµα. Σε πρόσφατη δηµοσκόπηση, η πλειοψηφία των ερωτηθέντων απάντησε ότι η πολιτική για τις εκλογές οδηγεί την ένταση µε την Ελλάδα. Φοβάµαι ότι οι Ελληνες και οι Κύπριοι θα πρέπει να ζήσουν µε αυτή την ένταση και την αστάθεια µέχρι τις εκλογές στην Τουρκία. Η κατάσταση στο Αιγαίο είναι αρκετά επικίνδυνη, ωστόσο. Η τουρκική κυβέρνηση έχει δηµιουργήσει ένα περιβάλλον που θα µπορούσε να οδηγήσει σε ένα ατύχηµα ή σε έναν λανθασµένο υπολογισµό, που θα ξεκινήσει εχθροπραξίες. Ελπίζω ότι οι πιο ψύχραιµοι θα επικρατήσουν.

-Η Ελλάδα έχει συµφωνήσει µε την Αίγυπτο και τη Σαουδική Αραβία για την κατασκευή υποθαλάσσιων καλωδίων µεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας και δεδοµένων, αντίστοιχα. Πώς βλέπετε την ενίσχυση της συνεργασίας µεταξύ της Ελλάδας και ορισµένων σηµαντικών αραβικών κρατών, ιδίως σε θέµατα ενέργειας, εµπορίου και άµυνας;

-Είναι καθαρό ότι η Αίγυπτος, η Ελλάδα, η Σαουδική Αραβία και το Ισραήλ (που βρίσκεται σε διαδικασία οµαλοποίησης των σχέσεών του µε την Αγκυρα) εξακολουθούν να αντιµετωπίζουν την Τουρκία ως απειλή για την περιοχή. Γι’ αυτό και υπάρχει ενισχυµένη συνεργασία σε αυτούς τους τοµείς. Ακόµα και τα
Οι ηγέτες στο Αµπου Ντάµπι θεωρούν ότι οι οικονοµικές τους δυνατότητες συνιστούν έναν καλύτερο τρόπο να επηρεάσουν τον πρόεδρο Ερντογάν
Ηνωµένα Αραβικά Εµιράτα, που αγοράζουν µη επανδρωµένα αεροσκάφη από την Τουρκία και έχουν συµφωνήσει σε ανταλλαγή συναλλάγµατος µε την Αγκυρα, συνεχίζουν να βλέπουν την τουρκική κυβέρνηση µε επιφύλαξη. Οι ηγέτες στο Αµπου Ντάµπι θεωρούν ότι οι οικονοµικές τους δυνατότητες συνιστούν έναν καλύτερο τρόπο να επηρεάσουν τον πρόεδρο Ερντογάν από το να υποστηρίξουν τον Χαλίφα Χαφτάρ στο πεδίο µάχης στη Λιβύη.

*Δημοσιεύτηκε στα Παραπολιτικά στις 24 Σεπτεμβρίου 2022.