Ήταν στα μέσα του περασμένου Ιανουαρίου όταν έφτασε στα χέρια της υφυπουργού Τουρισμού, Σοφίας Ζαχαράκη, αρμόδιας για τις Ειδικές Μορφές Τουρισμού, η αποτύπωση των καλύτερων ευρωπαϊκών και διεθνών πρακτικών της γαστρονομίας και του οινοτουρισμού από το Τμήμα Σχεδιασμού Τουριστικής Πολιτικής του υπουργείου. Μέσα σε αυτές ήταν και η πρόταση υποψηφιότητας δήμων της Ελλάδας στον παγκόσμιο κατάλογο «Creative cities of gastronomy» της UNESCO.

Ενα δίκτυο που δημιουργήθηκε το 2004 και διαρθρώνεται σε επτά βασικά θεματικά πεδία: τη λογοτεχνία, τον κινηματογράφο, τη μουσική, το σχέδιο, τις χειροτεχνικές και λαϊκές τέχνες, τις τέχνες πολυμέσων και φυσικά τη γαστρονομία. H πρόκληση μεγάλη και λίγοι πίστεψαν ότι μπορεί να προχωρήσει με αξιώσεις, καθώς η κατάρτιση φακέλου είναι μια αρκετά βαριά και ανταγωνιστική διαδικασία και οι πόλεις πρέπει να πληρούν πολλά κριτήρια στον τομέα της γαστρονομίας: την ιδιαίτερη ανάπτυξη του τομέα στην περιοχή, την ύπαρξη δραστήριας γαστρονομικής κοινότητας, τη χρήση τοπικών προϊόντων, τη χρήση τοπικής τεχνογνωσίας, την ύπαρξη παραδοσιακών τοπικών αγορών, την παράδοση διοργανώσεων γαστρονομικών φεστιβάλ, διαγωνισμών και εκδηλώσεων. Πρέπει, λοιπόν, μια πόλη να είναι ένας πολύ ελκυστικός προορισμός για όσους αναζητούν αυθεντικές και ποιοτικές γαστρονομικές εμπειρίες.

Το παρασκήνιο πίσω από το εγχείρημα

Η δυσκολία του εγχειρήματος μάλλον δεν πτόησε την κ. Ζαχαράκη και την ομάδα συνεργατών και υπηρεσιακών στελεχών του υπουργείου Τουρισμού. Η σχετική επιστολή προς τους δήμους εστάλη τον Φεβρουάριο και αμέσως μετά ξεκίνησε ένας αγώνας δρόμου συντονισμού, καθοδήγησης μέσω τηλεδιασκέψεων πολλών ωρών με δήμους που δήλωσαν ενδιαφέρον, αλλά και συνεννόησης με την εθνική επιτροπή της UNESCO, καθώς οι δήμοι είχαν μόνο δύο μήνες για να καταρτίσουν τον φάκελο.

Θεσσαλονίκη και Ηράκλειο πέρασαν στην επόμενη φάση, με την πρώτη να προκρίνεται τελικά ως η πόλη που εστάλη από την εθνική επιτροπή UNESCO για την τελική επιλογή. Ο Δήμος Θεσσαλονίκης, άλλωστε, μαθαίνουμε ότι έδειξε πολύ έντονο ενδιαφέρον από την πρώτη στιγμή, ορίζοντας ειδική «task force» για την κατάρτιση φακέλου, με την προσωπική επίβλεψη και το ενδιαφέρον του δημάρχου, Κωνσταντίνου Ζέρβα, και της αντιδημάρχου Τουρισμού, Μαρίας Καραγιάννη.

Ένας άρτιος φάκελος με πολλά στοιχεία, αλλά και πολύ μεράκι, κατατέθηκε στην UNESCO, αλλά η υπόθεση δεν αφέθηκε στην τύχη της. Μάλλον τα δύσκολα τότε ξεκίνησαν.

Οι ευχαριστήριες αναρτήσεις των δύο βασικών πρωταγωνιστών της υπόθεσης, της υφυπουργού Σοφίας Ζαχαράκη και του δημάρχου Κωνσταντίνου Ζέρβα, ήταν αποκαλυπτικές και η ομάδα υποστήριξης της υποψηφιότητας ήταν απ’ ό,τι φαίνεται μεγάλη: η Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Κατερίνα Σακελλαροπούλου, ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης (μαθαίνουμε ότι ήταν από τα θέματα που έθεσε στην πρόσφατη συνάντησή του με τη γενική διευθύντρια της UNESCO στο Παρίσι), και η πρέσβειρα στην UNESCO κ. Μαριάννα Β. Βαρδινογιάννη.

Ο ρόλος του Κ. Μητσοτάκη και της Κ. Σακελλαροπούλου και η μοναδική ευκαιρία για τη διεθνή ανάδειξη της πόλης

Κάπως έτσι, το όνειρο έγινε πραγματικότητα. Η Θεσσαλονίκη έγινε η πρώτη ελληνική πόλη που θα φιγουράρει στον παγκόσμιο κατάλογο των «Δημιουργικών πόλεων γαστρονομίας». H ανακοίνωση έγινε στις 9 Νοεμβρίου και η Θεσσαλονίκη ήταν η μοναδική ελληνική από τις 49 νέες πόλεις που περιλαμβάνονται πλέον στο δίκτυο σε όλες τις θεματικές και μία από τις 12 πόλεις που επελέγησαν για τον τομέα της γαστρονομίας.

Στο ερώτημα σε τι ωφελείται η περιοχή, την απάντηση την ανακαλύψαμε στον επίσημο ιστότοπο της UNESCO: Ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών, διοργάνωση κοινών εκδηλώσεων και συνεδρίων και, βέβαια, η μοναδική ευκαιρία για την παγκόσμια προβολή της πόλης (και) ως γαστρονομικού προορισμού. Στο χέρι, λοιπόν, της πόλης είναι να αξιοποιήσει με τον καλύτερο τρόπο αυτήν τη μοναδική ευκαιρία που της δίνεται. Πληροφορίες μάλιστα προϊδεάζουν ότι σύντομα έρχεται κι άλλο ένα καλό νέο για πρωτεύουσα της Μακεδονίας.