Αναθεώρηση του Συντάγματος: Στην τελική ευθεία οι αλλαγές - Ολοκλήρωσε το έργο της η αρμόδια επιτροπή
Του Νικήτα Φωστίνη
Η αρμόδια, υπό την προεδρία του Ευριπίδη Στυλιανίδη, Επιτροπή για τη Συνταγματική Αναθεώρηση περάτωσε το έργο της ύστερα από 78 ώρες συνεδριάσεων και 168 παρεμβάσεις. Επρόκειτο δε χθες, Παρασκευή, να τεθεί το σχετικό αποτέλεσμα σε ψηφοφορία μεταξύ των μελών της επιτροπής, ώστε μετά την ψήφιση του σχεδίου του προς αναθεώρηση Συντάγματος, να εισαχθεί αρχές ∆εκεμβρίου προς ψήφιση και από την Ολομέλεια της Βουλής.
Οι προς αναθεώρηση διατάξεις εμπεριέχουν αρκετές καινοτόμες προτάσεις, αποτέλεσμα της εμπεριστατωμένης και σε πνεύμα διακομματικής συνεννόησης εργασίας της επιτροπής.
Ειδικότερα:
Όσον αφορά στην εκλογή Προέδρου της ∆ημοκρατίας και την αποσύνδεσή της από τη διάλυση της Βουλής, ώστε αυτή να μη χρησιμοποιείται ως εργαλείο για τη διεξαγωγή πρόωρων εκλογών κατά το συμφέρον των κομμάτων που επιδιώκουν πρόωρη προσφυγή στις κάλπες, προβλέπονται τα εξής: ∆ιεξάγονται τέσσερις ψηφοφορίες, με τις δύο πρώτες να απαιτούν πλειοψηφία 200 ψήφων, ενώ για την τρίτη ψηφοφορία 180 όπως δηλαδή προβλεπόταν και στο ισχύον Σύνταγμα.
Η διαφορά είναι ότι, προκειμένου να αποφεύγεται η διάλυση της Βουλής, στην τέταρτη εκλογική διαδικασία θα απαιτούνται 151 ψήφοι. Στην περίπτωση που δεν επιτευχθεί ούτε αυτή η πλειοψηφία και το χρίσμα το διεκδικούν δύο υποψήφιοι, τότε θα απαιτείται για την ανάδειξη του νικητή στην εκλογική αυτή διαδικασία σχετική πλειοψηφία.
Για τη σπάνια περίπτωση που οι δύο υποψήφιοι ισοψηφούν, θα επιλέγεται ο πρεσβύτερος.
Βεβαίως, από ορισμένους έχει διατυπωθεί το επιχείρημα ότι ο Πρόεδρος της ∆ημοκρατίας ως ενωτικό στοιχείο του έθνους θα πρέπει να εκλέγεται με τη μεγαλύτερη δυνατή πλειοψηφία. Στο επιχείρημα αυτό ο υπουργός Επικρατείας κ. Γεραπετρίτης σε προγενέστερο χρόνο έχει διατυπώσει τη θεωρία ότι από τη στιγμή που δεν έχουμε ένα Προεδρικό Πολίτευμα και από την αναθεώρηση του Συντάγματος δεν παρέχονται αυξημένες αρμοδιότητες στον Πρόεδρο, δεν είναι άτοπο να μπορεί να εκλέγεται και με την πλειοψηφία των 151 ψήφων.
Άλλωστε στη συζήτηση για την αναθεώρηση του Συντάγματος όλοι συμφώνησαν ότι πρέπει να ακυρωθεί η αξιοποίηση της εκλογής του ανώτατου πολιτειακού άρχοντος για την ανατροπή, στην ουσία, μιας νομίμως εκλεγμένης κυβέρνησης, απλώς και μόνο για να εξυπηρετηθούν οι βλέψεις εξουσίας ενός κόμματος που βρίσκεται στην αντιπολίτευση.
Όσον αφορά την ψήφο των αποδήμων, αναγνωρίζεται, υπό τις προϋποθέσεις που έχουν θεσπισθεί, η καθολικότητά της. Αυτό σημαίνει ότι οι ψήφοι των αποδήμων θα προσμετρώνται στις ψήφους που τα κόμμα-τα έχουν λάβει σε όλη την επικράτεια και θα λαμβάνοται υπ’ όψιν στο τελικό εκλογικό αποτέλεσμα που έφερε ένα κόμμα.
Από την άλλη πλευρά, προβλέπεται η αύξηση -όπως έχει ήδη γραφεί- των θέσεων των βουλευτών Επικρατείας σε 15, έτσι ώστε οι πρόσθετες τρεις θέσεις να καλύπτονται από εκπροσώπους της ομογένειας που θα έχει το δικαίωμα ψήφου.
Οι προς αναθεώρηση διατάξεις εμπεριέχουν αρκετές καινοτόμες προτάσεις, αποτέλεσμα της εμπεριστατωμένης και σε πνεύμα διακομματικής συνεννόησης εργασίας της επιτροπής.
Ειδικότερα:
- καθιερώνεται και θεμελιώνεται και συνταγματικώς το ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα, που αποτελεί μία σημαντική κοινωνική προσφορά του νέου Συντάγματος,
- παρέχεται η δυνατότητα ακόμη και στα μικρά κόμματα να προτείνουν τη σύσταση Εξεταστικών Επιτροπών. Η δυνατότητα αυτή αποτελεί μία νέα δημοκρατική κατάκτηση, στο πλαίσιο της οποίας δέκα βουλευτές θα μπορούν να προτείνουν τη συγκρότηση των παραπάνω αναφερθεισών επιτροπών,
- καθιερώνεται η πλειοψηφία των 3/5 αντί των 4/5 για την εξασφάλιση της ομοφωνίας στο πλαίσιο της λειτουργίας των ανεξάρτητων Αρχών. Έτσι διευκολύνεται η λήψη αποφάσεων που πολλές φορές κωλυόταν από τα αυξημένα ποσοστά ομοφωνίας που απαιτούντο,
- σημαντική καινοτομία, που αποτελούσε και απαίτηση της κοινής γνώμης, είναι η προβλεπόμενη κατάργηση της αποσβεστικής προθεσμίας όσον αφορά στον νόμο περί ευθύνης υπουργών, έτσι ώστε να μην παραγράφονται αδικήματα τα οποία ενδεχομένως διέπραξε ένας υπουργός κατά τη διάρκεια της θητείας του (και όχι επ’ ευκαιρία των καθηκόντων του). Αυτό στην πράξη σημαίνει ότι ο πρώην υπουργός θα αντιμετωπίζεται ως κοινός πολίτης,
- ως προς την ασυλία των βουλευτών θεσμοθετείται ότι αυτή είναι εξασφαλισμένη μόνο κατά την άσκηση των βουλευτικών τους καθηκόντων,
- προβλέπεται η εξίσωση των δικαστικών και των συναδέλφων τους της στρατιωτικής ∆ικαιοσύνης.
Η ΕΚΛΟΓΗ ΠΡΟΕΔΡΟΥ
Όσον αφορά στην εκλογή Προέδρου της ∆ημοκρατίας και την αποσύνδεσή της από τη διάλυση της Βουλής, ώστε αυτή να μη χρησιμοποιείται ως εργαλείο για τη διεξαγωγή πρόωρων εκλογών κατά το συμφέρον των κομμάτων που επιδιώκουν πρόωρη προσφυγή στις κάλπες, προβλέπονται τα εξής: ∆ιεξάγονται τέσσερις ψηφοφορίες, με τις δύο πρώτες να απαιτούν πλειοψηφία 200 ψήφων, ενώ για την τρίτη ψηφοφορία 180 όπως δηλαδή προβλεπόταν και στο ισχύον Σύνταγμα.
Η διαφορά είναι ότι, προκειμένου να αποφεύγεται η διάλυση της Βουλής, στην τέταρτη εκλογική διαδικασία θα απαιτούνται 151 ψήφοι. Στην περίπτωση που δεν επιτευχθεί ούτε αυτή η πλειοψηφία και το χρίσμα το διεκδικούν δύο υποψήφιοι, τότε θα απαιτείται για την ανάδειξη του νικητή στην εκλογική αυτή διαδικασία σχετική πλειοψηφία.
Για τη σπάνια περίπτωση που οι δύο υποψήφιοι ισοψηφούν, θα επιλέγεται ο πρεσβύτερος.
Βεβαίως, από ορισμένους έχει διατυπωθεί το επιχείρημα ότι ο Πρόεδρος της ∆ημοκρατίας ως ενωτικό στοιχείο του έθνους θα πρέπει να εκλέγεται με τη μεγαλύτερη δυνατή πλειοψηφία. Στο επιχείρημα αυτό ο υπουργός Επικρατείας κ. Γεραπετρίτης σε προγενέστερο χρόνο έχει διατυπώσει τη θεωρία ότι από τη στιγμή που δεν έχουμε ένα Προεδρικό Πολίτευμα και από την αναθεώρηση του Συντάγματος δεν παρέχονται αυξημένες αρμοδιότητες στον Πρόεδρο, δεν είναι άτοπο να μπορεί να εκλέγεται και με την πλειοψηφία των 151 ψήφων.
Άλλωστε στη συζήτηση για την αναθεώρηση του Συντάγματος όλοι συμφώνησαν ότι πρέπει να ακυρωθεί η αξιοποίηση της εκλογής του ανώτατου πολιτειακού άρχοντος για την ανατροπή, στην ουσία, μιας νομίμως εκλεγμένης κυβέρνησης, απλώς και μόνο για να εξυπηρετηθούν οι βλέψεις εξουσίας ενός κόμματος που βρίσκεται στην αντιπολίτευση.
Η ΨΗΦΟΣ ΤΩΝ ΑΠΟΔΗΜΩΝ
Όσον αφορά την ψήφο των αποδήμων, αναγνωρίζεται, υπό τις προϋποθέσεις που έχουν θεσπισθεί, η καθολικότητά της. Αυτό σημαίνει ότι οι ψήφοι των αποδήμων θα προσμετρώνται στις ψήφους που τα κόμμα-τα έχουν λάβει σε όλη την επικράτεια και θα λαμβάνοται υπ’ όψιν στο τελικό εκλογικό αποτέλεσμα που έφερε ένα κόμμα.
Από την άλλη πλευρά, προβλέπεται η αύξηση -όπως έχει ήδη γραφεί- των θέσεων των βουλευτών Επικρατείας σε 15, έτσι ώστε οι πρόσθετες τρεις θέσεις να καλύπτονται από εκπροσώπους της ομογένειας που θα έχει το δικαίωμα ψήφου.
ΟΙ ΒΑΣΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΠΟΥ ΑΝΑΜΕΝΕΤΑΙ ΝΑ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΘΟΥΝ
- Δυνατότητα και στα μικρά κόμματα να προτείνουν τη σύσταση Εξεταστικών Επιτροπών.
- Καθιερώνεται η πλειοψηφία των 3/5 αντί των 4/5 για την εξασφάλιση της ομοφωνίας στο πλαίσιο της λειτουργίας των ανεξάρτητων Αρχών.
- Κατάργηση της αποσβεστικής προθεσμίας όσον αφορά στον νόμο περί ευθύνης υπουργών.
- Η ασυλία των βουλευτών θεσμοθετείται ότι αυτή είναι εξασφαλισμένη μόνο κατά την άσκηση των βουλευτικών τους καθηκόντων.Εξίσωση των δικαστικών και των συναδέλφων τους της στρατιωτικής Δικαιοσύνης.
- Αποσύνδεση της εκλογής Προέδρου της Δημοκρατίας από τη διάλυση της Βουλής.
- Αναγνωρίζεται, υπό προϋποθέσεις, η καθολικότητα της ψήφου των αποδήμων.
