Η συνάντηση Πάιατ - Στάσση και τα εξαιρετικά θετικά σχόλια του Aμερικανού υφυπουργού Εξωτερικών για τον στρατηγικό σχεδιασμό της Επιχείρησης στην περιοχή και τη μετατροπή της σε περιφερειακό ενεργειακό παίκτη.

Ως ένα παράδειγμα διεθνούς συνεργασίας στη Νοτιοανατολική Ευρώπη, σε μια ταραχώδη περίοδο λόγω της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία, ως έναν πρωτοπόρο στη στροφή μιας οικονομίας προς την πράσινη ενέργεια και ως ένα μοντέλο μετασχηματισμού μιας κρατικής επιχείρησης βλέπουν οι ΗΠΑ τη ΔΕΗ. Το επισήμανε ο υφυπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, υπεύθυνος για την ενέργεια, Τζέφρι Πάιατ, στην παρέμβασή του στο 5ο Συνέδριο Southeast Europe & East Med, στην Ουάσινγκτον, την εβδομάδα που πέρασε. Ο κ. Πάιατ, πρώην πρέσβης των ΗΠΑ στην Ελλάδα, συναντήθηκε, στο περιθώριο του συνεδρίου, με τον πρόεδρο και διευθύνοντα σύμβουλο της ΔΕΗ, Γιώργο Στάσση.

Από την ομιλία του Αμερικανού διπλωμάτη την επόμενη ημέρα προκύπτει ανάγλυφα πως οι ΗΠΑ παρακολουθούν τις πρωτοβουλίες της διοίκησης της ΔΕΗ για επέκταση στην ευρύτερη περιοχή. Πρώτη κίνηση του Γ. Στάσση ήταν η εξαγορά της Enel Romania, που δημιούργησε έναν από τους ισχυρότερους ενεργειακούς ομίλους στη Νοτιοανατολική Ευρώπη. Τώρα σχεδιάζει νέες κινήσεις στην αγορά πράσινης ενέργειας (ΑΠΕ) στη Βουλγαρία και σε άλλες γειτονικές χώρες, όπως ανακοίνωσε στα τέλη Ιανουαρίου κατά την παρουσίαση του νέου στρατηγικού σχεδίου της ΔΕΗ.

Οι ΗΠΑ βλέπουν αυτό που έχουν επισημάνει τους τελευταίους μήνες και οι χρηματιστηριακοί αναλυτές. Οτι η διοίκηση Στάσση επενδύει στις γειτονικές αγορές, προκειμένου να εξασφαλίσει σημαντικό ρόλο στους νέους κάθετους ενεργειακούς άξονες που δημιουργούνται στη Νοτιοανατολική Ευρώπη ως ανάχωμα στη ρωσική επιθετικότητα και ως μηχανισμός απεξάρτησης της Ευρωπαϊκή Ενωσης από το φυσικό αέριο της Ρωσίας.

Οπως είπε κατά την ομιλία του ο Τζ. Πάιατ,«η Ελλάδα διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στη συνεργασία μεταξύ των κρατών της περιοχής», ενώ τόνισε τις ευκαιρίες που δημιουργούνται για ενεργειακή συνεργασία όχι μόνο με άμεσους γείτονες, όπως η Βόρεια Μακεδονία (λόγω και της Συμφωνίας των Πρεσπών, όπως είπε), αλλά και με τη Σερβία, τη Βουλγαρία, καθώς και με τη Ρουμανία, τη Μολδαβία και την Ουκρανία. «Εχουμε δουλειά να κάνουμε εμείς, οι διπλωμάτες, αλλά ταυτόχρονα και οι επιχειρήσεις, που προωθούν την καινοτομία και τις επενδύσεις, και αυτό είναι άλλο ένα επίπεδο συνεργασίας ΗΠΑ και Ελλάδας», εξήγησε.

Οι πρωτοβουλίες της ΔΕΗ για την αξιοποίηση αυτού του κάθετου ενεργειακού άξονα εξελίσσονται παράλληλα με τις κινήσεις της Ελλάδας για διεύρυνση του ρόλου της ως κόμβου για τη μεταφορά ενέργειας και προϊόντων προς την Ευρώπη. Ηδη βρίσκονται σε εξέλιξη διαπραγματεύσεις με τη Βουλγαρία για συνεργασία στην ανάπτυξη/αναβάθμιση οδικών και σιδηροδρομικών αξόνων για τη μεταφορά πετρελαίου προς το μοναδικό διυλιστήριο της γειτονικής χώρας στο Μπουργκάς, για αναβάθμιση του διασυνδετήριου αγωγού φυσικού αερίου (IGB) κ.ά. Παράλληλα, προωθείται ο αγωγός φυσικού αερίου Ελλάδας - Βόρειας Μακεδονίας, ενώ στις αρχές της εβδομάδας ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης και περίπου 50 επιχειρηματίες βρέθηκαν στο Βελιγράδι.

Ο επικεφαλής της ΔΕΗ, Γ. Στάσσης, δεν έχει κρύψει κατά τις τελευταίες παρουσιάσεις στους αναλυτές πως η Επιχείρηση επιδιώκει να αξιοποιήσει αυτό το θετικό περιβάλλον για ενεργειακή (και όχι μόνο) συνεργασία στην περιοχή. Μέσα από την εξαγορά της ENEL Romania και τις νέες κινήσεις στη Βουλγαρία και άλλες γειτονικές αγορές επιδιώκει να αποκτήσει παρουσία στη μεγάλη αγορά της Νοτιοανατολικής Ευρώπης, που τώρα αρχίζει να κινείται προς την πράσινη ενέργεια, και να αξιοποιήσει τις ηλεκτρικές διασυνδέσεις και τις επενδύσεις σε μονάδες Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) για διασυνοριακές συναλλαγές στην ευρύτερη περιοχή.

Σε κάθε περίπτωση, οι αναλυτές επισημαίνουν ότι η απόφαση των κυβερνήσεων της Ελλάδας, της Ρουμανίας και των άλλων γειτονικών χωρών να διευκολύνουν την ανάπτυξη των ΑΠΕ με βάση την ατζέντα μετάβασης στην πράσινη ενέργεια (που υποστηρίζεται γενναία και από κονδύλια του Ταμείου Ανάκαμψης, που έχει ημερομηνία λήξης) θα λειτουργήσει ως επιταχυντής για πολλές επενδύσεις.

Όπως επισημαινόταν και στην τελευταία έκθεση της επενδυτικής εταιρείας Axia για τη μετοχή της ΔΕΗ, απώτερο σκοπό του προέδρου και διευθύνοντος συμβούλου, Γεωργίου Στάσση, αποτελεί η μετατροπή της ΔΕΗ από εθνική επιχείρηση ηλεκτρισμού σε περιφερειακό ενεργειακό όμιλο. Πρόκειται για σχέδιο που, κατά τους αναλυτές της Axia, εί[1]ναι εφικτό και υποβοηθούμενο από τη θέση της ΔΕΗ στις αγορές στις οποίες δραστηριοποιείται, τον υγιή ισολογισμό της και το ολοκληρωμένο μοντέλο που προωθεί.

Αυτά ακριβώς τα πλεονεκτήματα είναι εκείνα που επιτρέπουν στον Ομιλο ΔΕΗ να εξετάσει τυχόν περιφερειακές ευκαιρίες που ενδέχεται να προκύψουν μεσοπρόθεσμα ή μακροπρόθεσμα.

Οι επενδύσεις στις ΑΠΕ

Το επικαιροποιημένο επιχειρησιακό σχέδιο που ανακοινώθηκε τον Ιανουάριο του τρέχοντος έτους και διατηρεί την εστίασή του στη στρατηγική προτεραιότητα για επενδύσεις σε ΑΠΕ, ψηφιοποίηση και δίκτυα δια[1]νομής αγγίζει τα 9 δισ. ευρώ για την επόμενη τριετία (2024-2026) και είναι αυξημένο κατά 130% έναντι της περιόδου 2021-2023. Η γεωγραφική εμβέλεια έχει διευρυνθεί, αφού στο κάδρο έχουν βρεθεί και η Ρουμανία και η Βουλγαρία ή άλλες γειτονικές αγορές, όπως προαναφέρθηκε.

Το μεγάλο στοίχημα της διοίκησης είναι μέσα σε τρία χρόνια οι ΑΠΕ να αποτελούν το 68% του συνόλου της εγκατεστημένης ισχύος του Ομίλου ΔΕΗ, μέσα από επενδύσεις και συνεργασίες σε Ελλάδα και Ρουμανία, αλλά και σε άλλες περιοχές στη Νοτιοανατολική Ευρώπη.

Η συνολική εγκατεστημένη ισχύς του Ομί[1]λου ΔΕΗ θα αυξηθεί το 2026 στα 13,1 GW (υδροηλεκτρικά, μονάδες ΑΠΕ), από 10,7 GW σήμερα, παρά τη σταδιακή απόσυρση μονάδων με καύσιμο τον λιγνίτη, το φυσικό αέριο και το πετρέλαιο, συνολικής ισχύος 2,8 GW. Παράλληλα με τη διεθνή επέκταση, η στρατηγική απόφαση για απολιγνιτοποίηση προχωρεί δυναμικά και μέχρι το τέλος του 2026 θα έχουν αποσυρθεί όλες οι μονάδες λιγνίτη.

Το 2026 ο Ομιλος ΔΕΗ θα έχει 75% χαμηλότερες εκπομπές CO2 σε σχέση με το 2019. Ως συνέπεια των παραπάνω επεν[1]δύσεων σε ΑΠΕ, η παραγωγή ενέργειας το 2026 θα γίνει πιο «πράσινη», με το 54% της ενέργειας να προέρχεται από ΑΠΕ. Ο Ομι[1]λος ΔΕΗ στοχεύει να έχει 8,9 GW εγκατεστημένη ισχύ από ΑΠΕ το 2026, από 4,5 GW που έχει σήμερα.

Ο μετασχηματισμός

Οι επενδύσεις για την επέκταση στη Νοτιοανατολική Ευρώπη είναι μόνο ένας από τους άξονες του σχεδίου μεταμόρφωσης της ΔΕΗ. Η διοίκηση Γ. Στάσση προχώρησε πρόσφατα στην εξαγορά της «Κωτσόβολος», ενώ συνεχίζει τις επενδύσεις για την ανάπτυξη δικτύου οπτικών ινών, ώστε να αποκτήσει σοβαρή παρουσία στις τηλεπικοινωνίες. Οι αναλυτές εξηγούν πως η ΔΕΗ θα επικεντρωθεί και θα αναπτύξει λύσεις προστιθέμενης αξίας γύρω από τα βασικά προϊόντα της, ενώ έχει και την ευκαιρία να εκμεταλλευτεί επιπλέον συνέργειες σε τομείς όπως η εξοικονόμηση ενέργειας, το μηδενικό αποτύπωμα, η αυτοπαραγωγή και έξυπνες λύσεις που κάνουν τη ζωή ευκολότερη.

Απώτερος σκοπός είναι να οικοδομηθεί μια μακροχρόνια σχέση με τους πελάτες της μέσω ενός υφιστάμενου και ισχυρού δικτύου καταστημάτων και logistics, αξιοποιώντας παράλληλα ένα κορυφαίο brand για προϊόντα γύρω από το σπίτι. Για τη διοίκηση της ΔΕΗ, η εξαγορά της «Κωτσόβολος» (που θα ολοκληρωθεί το 1ο τρίμηνο του ‹24) είναι στρατηγικής σημασίας, λέει η Axia. Δεδομένου του εκτεταμένου δικτύου και της αναγνώρισης του λιανεμπόρου από την αγορά, θα υποστηριχθεί η εμπορική πολιτική της ΔΕΗ, επιτρέποντας στην εταιρεία όχι μόνο να διατηρήσει την πιο κερδοφόρα πελατειακή της βάση, αλλά και να επεκτείνει την προσφορά της στα νοικοκυριά (συμπεριλαμβανομένης της ηλεκτροκίνησης).

Οσον αφορά, τέλος, τις τηλεπικοινωνίες η διοίκηση επιθυμεί να καταστεί ο κορυφαίος ελληνικός πάροχος χονδρικής μέσω μιας πανελλαδικής πλατφόρμας υποδομής οπτικών ινών. Η ΔΕΗ σχεδιάζει να επενδύσει περίπου 680 εκατ. ευρώ κατά την περίοδο 2023-26 και πρόσθετα ποσά τα επόμενα χρόνια, με στόχο 1 εκατ. πελάτες έως το 2030, έσοδα περίπου 120 εκατ. ευρώ και επαναλαμβανόμενο EBITDA περίπου 100 εκατ. ευρώ. Οι αναλυτές σημειώνουν πως είναι εύλογο το μοναδικό ανταγωνιστικό πλεονέκτημα της ΔΕΗ για την ανάπτυξη οπτικών ινών μέσω της υπάρχουσας υποδομής της και αυτό θα μπορούσε να αποδειχθεί πολύτιμο άνοιγμα για την εταιρεία.

Ισχυρή κερδοφορία

Η ΔΕΗ αναμένεται τώρα να φτάσει επαναλαμβανόμενη λειτουργική κερδοφορία (EBITDA) περίπου 2,3 δισ. ευρώ (53% υψηλότερα από τα pro-forma επίπεδα του 2023) μέχρι το 2026, ενώ είναι σημαντικό ότι εκτιμάται πως περίπου το 37% των EBITDA θα προέρχεται άμεσα από την παραγωγή ΑΠΕ. Το μέρισμα επαναφέρεται από φέτος (διανομή κερδών χρήσης 2023), με εκτιμώμενη καταβολή 35%, η οποία θα αυξηθεί σταδιακά στο 55% τα επόμενα χρόνια. Στόχος της διοίκησης είναι λειτουρ[1]γική κερδοφορία (EBITDA) περίπου 3 δισ. ευρώ έως το 2030 ή μέση ετήσια αύξηση EBITDA 2024-30 περίπου 9,5%.

* Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Παραπολιτικά