Αρχίζει και τυπικά σήμερα το εμπορικό γεγονός της χρονιάς, με τη «Μαύρη Παρασκευή» (Black Friday) να σηματοδοτεί την έναρξη ενός τριημέρου μεγάλων προσφορών, όπως υπόσχονται οι εταιρείες του λιανεμπορίου, οι οποίες ωστόσο πιάστηκαν «αδιάβαστες» αν κρίνει κανείς από τα δεκάδες ερωτήματα που τέθηκαν χθες για το νέο πλαίσιο της ορθής επικοινωνίας στον καταναλωτή της μειωμένης τιμής, αυτό δηλαδή που ξέραμε ως έκπτωση και προσφορά.

Με επίσημη ανακοίνωσή του ο ΣΕΛΠΕ γνωστοποίησε ότι τα εμπορικά καταστήματα θα είναι ανοιχτά την Κυριακή σε όλη τη χώρα από τις 11 το πρωί μέχρι τις 8 το βράδυ.

Όπως αναφέρουν χαρακτηριστικά στην ανακοίνωση: «Την Παρασκευή 24 Νοεμβρίου (Black Friday) και τη Δευτέρα 27 Νοεμβρίου (Cyber Monday) οι λιανεμπορικές επιχειρήσεις θα έχουν μεγάλες προσφορές σε ποικιλία προϊόντων, με την αρτιότερη δυνατή εξυπηρέτηση και σεβασμό στο καταναλωτικό κοινό».

Διαβάστε ακόμα: Black Friday: Αυτά τα προϊόντα αναζητούν με μανία καταναλωτές

Χρήσιμες συμβουλές για τις αγορές κατά την Black Friday

  • Εάν είναι εφικτό, κάντε μία έρευνα αγοράς για να έχετε εικόνα όχι μόνο για την τιμή (την αρχική αλλά και τη νέα) αλλά να έχετε εικόνα και για την ποιότητα των προϊόντων. Μην παραλείψετε να αναζητήσετε στο διαδίκτυο την τιμή του προϊόντος που πρόκειται να επιλέξετε βάσει κωδικού ή αριθμού μοντέλου, ώστε να είστε βέβαιοι ότι η τιμή που έχετε εντοπίσει είναι η πιο συμφέρουσα.
  • Βάλτε όριο στις πραγματικές ανάγκες σας, καταγράφοντάς τες σε λίστα, ώστε να κάνετε τις αγορές που θα συμβαδίζουν με τον προσωπικό ή οικογενειακό σας προϋπολογισμό, αποφεύγοντας με αυτόν τον τρόπο τις αλόγιστες δαπάνες.
  • Ενημερωθείτε για τις λεπτομέρειες και τους όρους της συναλλαγής σας όταν αγοράζετε προϊόντα με δόσεις. Ιδίως για αγορές με πιστωτική κάρτα, να είστε πάντα ενημερωμένοι για τους όρους και τις προϋποθέσεις της συγκεκριμένης αγοράς.
  • Θα πρέπει να γνωρίζετε ότι τα προϊόντα πρέπει να φέρουν την αρχική τιμή και την τιμή προσφοράς (όχι το ποσοστό της έκπτωσης). Στις προσφορές, συχνά αναγράφεται ότι δεν γίνονται αλλαγές, γι’ αυτό εάν μετανιώσετε, δεν θα έχετε τη δυνατότητα αλλαγής.

Διαβάστε ακόμα: Cyber Monday: 13 συμβουλές για ασφαλείς ηλεκτρονικές συναλλαγές

Ο δεκάλογος από τον Συνήγορο του Καταναλωτή

  • Ο Σύνηγορος του Καταναλωτή και το Ευρωπαϊκό Κέντρο Καταναλωτή Ελλάδας δίνουν συμβουλές προς τους πολίτες αναφορικά με το τι πρέπει να προσέξουν στις αγορές τους στην Black Friday (24 Νοεμβρίου 2023) και τη Cyber Monday (27 Νοεμβρίου 2023).  Στόχος όλων των καταναλωτών δεν θα πρέπει να είναι μόνο οι οικονομικά συμφέρουσες, αλλά ταυτόχρονα οι έξυπνες και ασφαλείς αγορές.

  • Προσέχουμε τη διαθεσιμότητα των προϊόντων: Κάποιες φορές, πίσω από μία πολύ χαμηλή τιμή κρύβεται ένας αρκετά μεγάλος χρόνος αναμονής για την παράδοση, που μπορεί να μην ικανοποιεί πάντοτε τις άμεσες ανάγκες μας.
  • Επιβεβαιώνουμε την ορθότητα και εντιμότητα της προσφερόμενης εκπτωτικής τιμής: Ενίοτε, συμβαίνει οι εκπτώσεις να είναι πλασματικές και να μας ξεγελούν. Εντοπίζουμε και συμβουλευόμαστε εργαλεία που είναι διαθέσιμα online και μας δείχνουν σε βάθος χρόνου την εξέλιξη των τιμών των προϊόντων που μας ενδιαφέρουν. Επίσης, σημειώνουμε τις τιμές των προϊόντων πριν και μετά την εφαρμογή τυχόν εκπτώσεων, ώστε να μπορούμε εύκολα να τις συγκρίνουμε εκ των υστέρων και να γνωρίζουμε έτσι εάν πράγματι υφίσταται και ποιο είναι το αληθινό οικονομικό μας όφελος.
  • Προτιμούμε τη διεκπεραίωση της πληρωμής με αντικαταβολή ή ηλεκτρονικά μέσα, που μας δίνουν την εκ των υστέρων δυνατότητα αμφισβήτησης μιας ηλεκτρονικής συναλλαγής, εάν προκύψει προβληματική. Αποφεύγουμε την ολοσχερή εξόφληση των προϊόντων μέσω τραπεζικής κατάθεσης πριν από την παράδοσή τους, εκτός εάν εμπιστευόμαστε απόλυτα το κύρος και την εμπορική φήμη του πωλητή.
  • Όταν αγοράζουμε εξ αποστάσεως, βεβαιωνόμαστε ότι στην ιστοσελίδα του εμπόρου αναγράφονται όλα τα κατά νόμο στοιχεία ταυτότητας (π.χ. η εμπορική επωνυμία του) και επικοινωνίας (πλήρης ταχυδρομική διεύθυνση εγκατάστασης). Για ακόμα μεγαλύτερη εξασφάλιση, αναζητούμε εάν παρέχονται επιπλέον ταυτοποιητικά στοιχεία, όπως αριθμός καταχώρησης στο Γενικό Εμπορικό Μητρώο και ΑΦΜ.
  • Στην τελική τιμή αγοράς των προϊόντων συνυπολογίζουμε τυχόν έμμεσα έξοδα (π.χ. κόστος αντικαταβολής, μεταφοράς, ασφάλισης, κ.λπ.), ώστε να έχουμε πλήρη εικόνα της πραγματικής οικονομικής μας επιβάρυνσης.
  • Υποβάλλουμε το συντομότερο μετά την παραλαβή ενός προϊόντος και, πάντως, εντός της νόμιμης προθεσμίας των 3 ημερών προς την ταχυδρομική επιχείρηση που πραγματοποίησε την επίδοση τις επιφυλάξεις μας για τυχόν εμφανείς φθορές, δεδομένου ότι μπορεί να προκλήθηκαν κατά τη μεταφορά και να δικαιούμαστε αποζημίωση. Επικοινωνούμε, οπωσδήποτε, και με το κατάστημα πώλησης το συντομότερο, προκειμένου να διερευνήσουμε την πιθανότητα ένα προϊόν να έφερε εξ αρχής (πριν από τη μεταφορά) φθορές ή ζημιές.
  • Ενημερωνόμαστε για την πολιτική ακύρωσης συναλλαγών και επιστροφών προϊόντων που εφαρμόζουν τα καταστήματα, με τα οποία συναλλασσόμαστε. Γνωρίζουμε καλά ότι τα δικαιώματα της υπαναχώρησης στις εξ αποστάσεως αγορές, καθώς επίσης της δωρεάν διόρθωσης ή αντικατάστασης ελαττωματικών προϊόντων αποτελούν θεσπισμένα δικαιώματα των καταναλωτών, που εξασφαλίζονται από τον νόμο, και δεν παρασυρόμαστε από εσφαλμένους και παραπλανητικούς ισχυρισμούς των πωλητών ότι δήθεν αποτελούν προνομιακές -μοναδικές και πρόσθετες- παροχές.
  • Προβληματιζόμαστε έντονα με τιμές που είναι υπερβολικά χαμηλές, ιδίως όταν το εύρος τους βρίσκεται αρκετά μακριά από τον συνήθη ανταγωνισμό για τα αντίστοιχα προϊόντα ή όταν πρόκειται για διαφημιστικές καταχωρήσεις προϊόντων αποκλειστικά σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης, καθώς ελλοχεύει σοβαρός κίνδυνος εξαπάτησης.
  • Εάν αγοράζουμε διαδικτυακά από τρίτες (εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης) χώρες, δεδομένου ότι η Black Friday είναι ένα διεθνές εκπτωτικό γεγονός, γνωρίζουμε καλά από πριν ότι τα εισαγόμενα προϊόντα επισείουν έξοδα εκτελωνισμού, τα οποία ενδέχεται να είναι πολλαπλάσια της αρχικής τιμής και να την επιβαρύνουν σημαντικά.
  • Δείχνουμε ιδιαίτερη προτίμηση σε καταστήματα που αναλαμβάνουν οικειοθελώς δέσμευση να επιλύσουν φιλικά μία καταναλωτική διαφορά μέσω του θεσμού της εξωδικαστικής επίλυσης (π.χ. μέσω του Συνηγόρου του Καταναλωτή), καθώς με αυτόν τον τρόπο τα δικαιώματα των καταναλωτών αποκτούν μεγαλύτερη αξία και εξασφαλίζονται ακόμα περισσότερο.

Πάνω απ' όλα, τονίζει ο Συνήγορος του Καταναλωτή, δεν οδηγούμαστε σε βεβιασμένες ή παρορμητικές αποφάσεις μόνο και μόνο επειδή αυτή την περίοδο οι τιμές είναι χαμηλές, αγνοώντας τις πραγματικές μας ανάγκες και οικονομικές δυνατότητες. Με καλό ψάξιμο, αληθινές ευκαιρίες και χαμηλές τιμές υπάρχουν και μπορούν να εντοπιστούν σε διάφορα προϊόντα όλο τον χρόνο.

Οδηγός για την εύρυθμη λειτουργία της αγοράς

Στην ενημερωτική συζήτηση που συνδιοργάνωσαν το υπουργείο Ανάπτυξης, ο Σύνδεσμος Ελληνικών Βιομηχανιών (ΣΕΒ), το Εμπορικό Βιομηχανικό Επιμελητήριο της Αθήνας (ΕΒΕΑ) και ο Εμπορικός Σύλλογος Αθηνών (ΕΣΑ) παρουσιάστηκε ο οδηγός για την εύρυθμη λειτουργία της αγοράς, ενόψει της Black Friday, της Cyber Monday, αλλά και της εορταστικής περιόδου των Χριστουγέννων και των χειμερινών εκπτώσεων που θα ακολουθήσουν.

Η διοργάνωση ανέδειξε ένα σημαντικό κενό στην ενημέρωση των ανθρώπων της αγοράς την ώρα που εισέρχεται στην πιο κρίσιμη περίοδο των εκπτώσεων καθώς κλιμακώνονται οι εμπορικές κινήσεις για τη Black Friday, από μεγάλες αλυσίδες ηλεκτρικών και ειδών τεχνολογίας και αλυσίδες ένδυσης μέχρι τα ανώνυμα καταστήματα, ακόμη και τα σούπερ μάρκετ.

Το εμπορικό γεγονός, που για μεγάλη μερίδα της αγοράς άρχισε πριν από μερικές εβδομάδες, συνεχίζεται το Σαββατοκύριακο δεδομένου ότι την Κυριακή τα καταστήματα είναι ανοιχτά ενώ θα ολοκληρωθεί τη Δευτέρα, Cyber Monday, που έχει καθιερωθεί ως η Black Friday για τα καταστήματα στο ψηφιακό κανάλι.

Επειδή όμως η εμπιστοσύνη των καταναλωτών δοκιμάζεται εν μέσω εκπτώσεων, όπως ανέφερε η Σοφία Κουνενάκη Εφραίμογλου, Πρόεδρος ΕΒΕΑ, που φιλοξένησε την εκδήλωση, ο ΣΕΒ σε συνεργασία με το Υπουργείο Ανάπτυξης, επέλεξαν αυτή τη συγκυρία για να διοργανώσουν συζήτηση για τη σωστή επικοινωνία των ανακοινώσεων μείωσης τιμής. Σχεδιάζει δε περαιτέρω επικαιροποίηση του Οδηγού με απαντήσεις στα νέα ερωτήματα που τέθηκαν από τους επαγγελματίες. Το νέο πλαίσιο αποτελεί εφαρμογή ευρωπαϊκής οδηγίας και ακολουθεί την φιλοσοφία των μέτρων που στοχεύουν στην ενίσχυση του υγιούς ανταγωνισμού και στην προστασία του καταναλωτή, όπως επισήμανε ο υπουργός Ανάπτυξης, Κώστα Σκρέκας, που τόνισε ότι βούληση της κυβέρνησης είναι οι πραγματικές εκπτώσεις που δεν παραπλανούν τον καταναλωτή αλλά του δίνουν δυνατότητες να αποκτήσει προϊόντα σε πολύ χαμηλές τιμές. Μάλιστα, όπως σημείωσε, ειδικά για την Black Friday έχει γίνει ήδη τιμοληψία και οι ελεγκτικοί μηχανισμοί θα συγκρίνουν από σήμερα τις τιμές κι αν προκύψουν φαινόμενα παραπλανητικών εκπτώσεων θα επιβληθούν πρόστιμα και ανακοινώσεις αν αυτά τα πρόστιμα υπερβαίνουν τα 50.000 ευρώ.

Τα μέτρα που αποφέρουν καρπούς

Όπως είπε ο κ. Σκρέκας παρά την ισχυρή ανάπτυξη η οικονομία αντιμετωπίσει την πρόκληση του πληθωρισμού και ειδικά του πληθωρισμού των τροφίμων που επιμένει, με τα στοιχεία να δείχνουν ότι σε επίπεδο διετίας (24 μηνών), ο πληθωρισμός των τροφίμων στην Ελλάδα είναι λίγο χαμηλότερος από αυτόν στην Ισπανία και γύρω στον μ.ο. της ευρωζώνης. «Δεν μας ικανοποιεί», τόνισε ο κ. Σκρέκας μιλώντας για τα μέτρα που έχει λάβει το υπουργείο και τα οποία, σύμφωνα με τον ίδιο, αποφέρουν καρπούς με μειώσεις των τιμών στα ράφια σε πολλές κατηγορίες. Αναφέρθηκε ειδικότερα στο «καλάθι του νοικοκυριού», που έχει οδηγήσει σε 60% με 70% καλύτερες προσφορές και στη «Μόνιμη Μείωση Τιμής», όπου μέχρι χθες είχαν ενταχθεί 924 προϊόντα, που συνεισφέρει σε αύξηση τζίρου 15-20% των εταιρειών για τα προϊόντα που εντάσσονται στο μέτρο. Ο κ. Σκρέκας αναφέρθηκε επίσης στα εργαλεία που έχουν αναπτυχθεί όπως το e-katanalotis και η εφαρμογή e-kataggelies αλλά και στους ελέγχους στην αγορά για την τήρηση του κανονισμού για το περιθώριο κέρδους κάτω από τα επίπεδα του Δεκεμβρίου του 2021. Τόνισε ότι οι επιχειρήσεις σεβόμενες το πλαίσιο δεν αναδεικνύουν μόνο την κοινωνική τους ευθύνη απέναντι στα νοικοκυριά αλλά διασφαλίζουν και τη δική τους τη βιωσιμότητα και τους όγκους πωλήσεων των προϊόντων που εμπορεύονται, καθώς εάν χαθεί η εμπιστοσύνη των καταναλωτών θα επηρεαστούν οι πωλήσεις των εταιρειών.

Στην πολυκρίση που βιώνουμε που αναδύει προκλήσεις για καταναλωτές και επιχειρήσεις εστίασε από την πλευρά του ο Γιάννης Γιώτης, Αντιπρόεδρος ΣΕΒ, Πρόεδρος ΣΕΒΤ, Επικεφαλής Ομάδας Εργασίας Καταναλωτή, ΣΕΒ. Τόνισε ότι οι επιχειρήσεις απορροφούν το μεγαλύτερο μέρος της επιβάρυνσης στηρίζοντας τους καταναλωτές, που όπως είπε, είναι η σημαντικότερη περιουσία μιας επιχείρησης.

Συνοψίζοντας τις προκλήσεις για τις εμπορικές επιχειρήσεις ο Σταύρος Καφούνης, Πρόεδρος ΕΣΑ, B’ Αντιπρόεδρος ΕΒΕΑ, μίλησε για το σύνθετο κανονιστικό πλαίσιο, και μετέφερε τα μηνύματα των επιχειρήσεων μελών του ΕΣΑ, που προβαίνουν σε λάθη που συχνά οφείλονται σε παρανόηση. Γι’ αυτό ζήτησε απλοποίηση των διαδικασιών, ξεκάθαρους ορισμούς και κίνητρα.


Πώς θα ανακοινώνονται σωστά οι μειώσεις τιμών

Στο δια ταύτα, πώς δηλαδή πρέπει να γίνονται σωστά οι ανακοινώσεις μείωσης τιμής, όπως αναφέρει το ρεπορτάζ του powergame.gr, ο νόμος προβλέπει αναγραφή της τρέχουσας τιμής πώλησης και της χαμηλότερης τιμής των τελευταίων 30 ημερών, που είναι και η τιμή αναφοράς. Για να απαντηθούν τα ερωτήματα των επιχειρηματιών συνεργάστηκαν στην χθεσινή εκδήλωση, στο πλαίσιο συζήτησης πάνελ οι: Σωτήριος Αναγνωστόπουλος, Γενικός Γραμματέας Εμπορίου, Υπουργείο Ανάπτυξης, Γεώργιος Διονυσόπουλος, Νομικός Σύμβουλος- Διευθυντής Γραφείου Γενικού, Γραμματέας Εμπορίου, Υπουργείο Ανάπτυξης, Μιχάλης Καλαντζόπουλος, Νομικός Σύμβουλος, Εμπορικός Σύλλογος Αθηνών και Αθηνά Βουνάτσου, Senior Advisor, Τομέας Επιχειρηματικού Περιβάλλοντος και Ρυθμιστικών Πολιτικών, ΣΕΒ αλλά και ο Μιχάλης Μητσόπουλος, Διευθυντής, Τομέας Επιχειρηματικού Περιβάλλοντος και Ρυθμιστικών Πολιτικών, ΣΕΒ.


Πρακτικές και προβληματισμοί

Όπως αναφέρθηκε μεταξύ άλλων, αθέμιτες εμπορικές πρακτικές θεωρούνται για παράδειγμα οι περιπτώσεις που η επιχείρηση διαφημίζει προϊόντα/υπηρεσίες σε συγκεκριμένη τιμή χωρίς να διαθέτει εύλογο στοκ, περιγράφει ένα προϊόν ως δωρεάν όταν χρεώνεται με έξοδα παραλαβής, διαφημίζει ένα προϊόν σε ελκυστική τιμή για να προσελκύσει καταναλωτικό ενδιαφέρον το οποίο μετά αποθαρρύνει για να μετατοπίσει το αγοραστικό ενδιαφέρον σε κάτι άλλο κ.α..

Υπάρχουν επίσης σημεία που προβληματίζουν και τις ελεγκτικές αρχές όπως π.χ. οι διαδοχικές εκπτώσεις, όπου προωθείται διεύρυνση του διαστήματος αναφοράς από 30 ημέρες σήμερα σε 60 ημέρες. Επίσης προβληματισμός υπάρχει στο θέμα της κυκλοφορίας προϊόντος με στίκερ έκπτωσης από τον παραγωγό/κατασκευαστή και όχι από τον λιανέμπορο. Εάν αυτή η έκπτωση χρησιμοποιηθεί στο πλαίσιο μιας προοδευτικής μείωσης τιμών δεν υπάρχει πρόβλημα αλλά εάν παρέλθουν 30 ημέρες και συνεχίζει να επικαλείται ο προμηθευτής τη μείωση, υπάρχει αθέμιτη εμπορική πρακτική που συνιστά παράβαση της νομοθεσίας.

Σχετικά με τα εποχικά προϊόντα, σημειώνεται ότι το εμπόρευμα θεωρείται νέο από τη στιγμή που έχει αποσυρθεί και επανέρχεται μετά από ένα χρόνο, π.χ. την περίοδο των Χριστουγέννων.

Κακές πρακτικές διαπιστώνονται σε πολλές περιπτώσεις προσφορών «1+1 δώρο». Όταν κάτι πωλείται μεμονωμένο με έκπτωση 50% και μετά πωλείται με «+1 δώρο» θεωρείται παραπλάνηση και θέλει προσοχή, οπότε πρέπει να συνυπολογίζεται η προηγούμενη έκπτωση σε μια επόμενη.

Προσοχή απαιτείται και στις προσωποποιημένες εκπτώσεις π.χ. μέσω εκπτωτικού κουπονιού σε περιορισμένο αριθμό πελατών, καθώς πρέπει να μπορεί να πιστοποιηθεί. Για παράδειγμα η διανομή κουπονιών έξω από το κατάστημα εμπίπτει στους κανόνες και ανιχνεύεται ως αθέμιτη πρακτική.


Σε αδιέξοδο οι μικρές επιχειρήσεις

Από τις ερωτήσεις των επαγγελματιών και τις απαντήσεις των αρμοδίων αρχών διαπιστώνεται ότι οι επιχειρηματίες και κυρίως οι ιδιοκτήτες μικρών εμπορικών επιχειρήσεων ειδικά όσων δραστηριοποιούνται με έδρα στην περιφέρεια δεν έχουν κατανοήσει την υπουργική απόφαση 35935/2023 που αφορά τον Κώδικα Δεοντολογίας περί ανακοινώσεων μείωσης τιμής σε περιπτώσεις προσφορών, εκπτώσεων και προωθητικών ενεργειών. Ως αποτέλεσμα, κινδυνεύουν με πρόστιμα εάν δεν αξιοποιήσουν ψηφιακά εργαλεία για να παρακολουθούν την εξέλιξη τιμών στο κωδικολόγιό τους. Από την άλλη μεριά, ιδιοκτήτες μικρών επιχειρήσεων σημειώνουν ότι ένα σύστημα λογισμικού ERP απαιτεί επένδυση 20-22 χιλ. ευρώ, που αποτελεί υπολογίσιμο κόστος. Επιπλέον θεωρούν δυσβάστακτα τα πρόστιμα, ελάχιστου ύψους 20.000 ευρώ.

Πηγή: powergame.gr