Την ανάγκη να μειωθεί ο μέσος χρόνος μεταβίβασης ενός ακινήτου επισημαίνουν φορείς της αγοράς, προκειμένου η χώρα να καταστεί ανταγωνιστικότερη και να προσελκύσει περισσότερες επενδύσεις.

Σήμερα, αρκετές συναλλαγές με ξένους αγοραστές έχουν ακυρωθεί ή κινδύνευσαν να ακυρωθούν εξαιτίας του απρόσμενα μεγάλου χρονικού διαστήματος που απαιτείται σε ορισμένες περιπτώσεις ακινήτων. «Οταν κάποιοι αγοραστές, όπως π.χ. οι Τούρκοι, όπου το σύστημα είναι ένα από τα ταχύτερα διεθνώς, έρχονται να αγοράσουν στην Ελλάδα, που διαθέτει το δεύτερο πιο αργό σύστημα μεταβίβασης στην Ευρώπη, δημιουργούνται προβλήματα», σημείωσε ο κ. Κωνσταντίνος Αρσλάνογλου, πρόεδρος της εταιρείας Invest Greece Solomon United Realtors. Η τελευταία δραστηριοποιείται στον τομέα της επενδυτικής μετανάστευσης, έχοντας εξειδίκευση στην αγορά της Τουρκίας.

Ο κ. Αρσλάνογλου ήταν εκ των ομιλητών στο συνέδριο ακινήτων Premium Real Estate Forum, το οποίο πραγματοποιήθηκε στο MEC Παιανίας, στο πλαίσιο της ομώνυμης έκθεσης ακινήτων. Σύμφωνα με τον κ. Γιώργο Ρούσκα, πρόεδρο της Ενωσης Συμβολαιογράφων Ελλάδος, που έχει θητεύσει και στη θέση του προέδρου της Ευρωπαϊκής Ενωσης Συμβολαιογράφων, «σήμερα ο μέσος χρόνος μεταβίβασης, αν πρόκειται για ένα διαμέρισμα με οριζόντια ιδιοκτησία, κυμαίνεται στους 2,5 μήνες, αλλά φτάνει έως και τους 8 σε ορισμένες περιπτώσεις. Αυτό μας κατατάσσει στην προτελευταία θέση της Ευρώπης, πάνω μόνο από τη Σλοβακία, σύμφωνα με τα στοιχεία που έχει συλλέξει ο σύλλογός μας»

Ενημερότητα

Κατά τον κ. Ρούσκα, παρότι τα τελευταία χρόνια παρατηρείται βελτίωση, ιδίως λόγω της ψηφιοποίησης πολλών διαδικασιών, τα προβλήματα δεν έχουν ακόμη επιλυθεί. «Μια πολύ σημαντική κίνηση, για την οποία χρειάστηκαν 18 μήνες συζητήσεων, προκειμένου να βρεθεί λύση με τις υπηρεσίες του ΕΦΚΑ, αφορά στη δυνατότητα ηλεκτρονικής έκδοσης της ασφαλιστικής ενημερότητας, κάτι που απαιτεί πλέον λίγα λεπτά. Πριν να παρασχεθεί αυτή η δυνατότητα, χρειαζόταν να επισκεφθεί κανείς το ΙΚΑ της περιοχής όπου έμενε, στη συνέχεια το ΙΚΑ όπου υπαγόταν το προς πώληση ακίνητο, ενώ αν ο πωλητής είχε και επιχειρηματική δραστηριότητα, έπρεπε να πάει και σε άλλο υποκατάστημα». Ωστόσο, τα προβλήματα παραμένουν. Για παράδειγμα, η χορήγηση βεβαίωσης καταβολής ΤΑΠ (Τέλος Ακίνητης Περιουσίας) από τους κατά τόπους δήμους παραμένει προβληματική.

Κάποιοι δήμοι, όπως εκείνος της Αθήνας, έχουν επιταχύνει τη διαδικασία, ώστε να απαιτούνται λίγα λεπτά. Στην πράξη, εκδίδεται άμεσα η βεβαίωση και στη συνέχεια γίνεται ο έλεγχος από τον συμβολαιογράφο (ότι δηλαδή ο ιδιοκτήτης είναι συνεπής προς τις υποχρεώσεις του), ώστε να μη χάνεται χρόνος. Υπενθυμίζεται ότι το ΤΑΠ εισπράττεται μέσω των λογαριασμών της ΔΕΗ. Αλλοι δήμοι όμως ζητούν έως και 15 διαφορετικά έγγραφα και βεβαιώσεις, από το Ε9 μέχρι και το αν υπάρχουν τυχόν οφειλές από κλήσεις της Δημοτικής Αστυνομίας. Αυτή η ανομοιομορφία επιχειρείται σήμερα να επιλυθεί, καθώς πραγματοποιούνται «ζυμώσεις» μεταξύ των ΟΤΑ και άλλων φορέων ώστε η έκδοση της βεβαίωσης ΤΑΠ να γίνεται με ενιαίο τρόπο.

Οι αντιδράσεις

Ασφαλώς, στόχος της νέας κυβέρνησης θα είναι η περαιτέρω ψηφιοποίηση της όλης διαδικασίας, ώστε να μειωθεί κι άλλο ο απαιτούμενος χρόνος. Σύμφωνα με τον κ. Ρούσκα, «ορθώς το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης προωθεί τη δημιουργία μιας ψηφιακής δεξαμενής, στην οποία θα συγκεντρώνεται ό,τι έγγραφο απαιτείται για να ολοκληρωθεί μια μεταβίβαση ακινήτου. Αυτή όμως η δεξαμενή ενδέχεται να χρειάζεται να τροφοδοτείται με έως και 45 διαφορετικά έγγραφα, ανάλογα με την περίπτωση. Σε πρώτη φάση, θα έχει τα 6-7 βασικά έγγραφα, όπως η βεβαίωση κτηματογράφησης του ακινήτου, η ασφαλιστική και φορολογική ενημερότητα του πωλητή και ενδεχομένως και η βεβαίωση πληρωμής ΤΑΠ, όπως και η βεβαίωση πληρωμής ΕΝΦΙΑ».

Στον αντίποδα, δεν θα περιλαμβάνει πιο ειδικές περιπτώσεις βεβαιώσεων, για ακίνητα που χρειάζονται π.χ. βεβαιώσεις από δασαρχείο ή από το υπουργείο Πολιτισμού για περιπτώσεις διατηρητέων ή ακόμα και για τις περιπτώσεις που στον χώρο του ακινήτου βρίσκεται πηγάδι. Σε αυτή τη δεξαμενή θα ανατρέχει ο συμβολαιογράφος για να πραγματοποιεί τον έλεγχο όλων αυτών των εγγράφων. Ενδεχομένως όμως να συνδράμουν την όλη διαδικασία και άλλοι επαγγελματίες που εμπλέκονται στις μεταβιβάσεις, π.χ. οι λογιστές, οι δικηγόροι (παρότι η παρουσία τους δεν είναι πλέον υποχρεωτική), αλλά και οι μεσίτες.

Σύμφωνα με τον κ. Ρούσκα, «έχουμε ζητήσει να χορηγούν οι δύο πλευρές, δηλαδή ο πωλητής και ο αγοραστής, εξουσιοδότηση στον συμβολαιογράφο και αυτός να προχωρά στη συλλογή των εγγράφων. Συναντούμε όμως αντιδράσεις, π.χ. από την ΑΑΔΕ, η οποία δρομολογεί τη δημιουργία δικής της εφαρμογής για τον έλεγχο των εγγράφων, που στη συνέχεια θα περνούν σε αυτή την ψηφιακή δεξαμενή».

Δημιουργείται, στην ουσία, επιπρόσθετη ψηφιακή γραφειοκρατία, κι αυτό γιατί, όπως σημειώνει ο κ. Ρούσκας, «κατά κανόνα οι δημόσιες υπηρεσίες αντιστέκονται στην παραχώρηση αρμοδιοτήτων».

Δημοσιεύτηκε στο MoneyPro των ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΩΝ στις 1/7