Υψηλές προσδοκίες διαμορφώνονται για την αξία των πιθανών κοιτασμάτων υδρογονανθράκων που κρύβονται στην ελληνική επικράτεια, καθώς η αξιοποίησή τους θα θωρακίσει την ενεργειακή ασφάλεια και θα αναβαθμίσει τον γεωπολιτικό ρόλο της χώρας στην Ευρώπη.

Η επιτάχυνση των ερευνών στην Ελλάδα ξεκίνησε πριν από τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, καθώς αποτελούσε διακηρυγμένο στόχο της κυβέρνησης Μητσοτάκη ότι οι έρευνες θα πρέπει να φτάσουν μέχρι το τέλος και δεν πρέπει χαθεί η ευκαιρία να αξιοποιηθεί ο πλούτος που φαίνεται να κρύβεται στις υπό έρευνα περιοχές.

Πιεστική ανάγκη

Η πρωτοφανής διεθνής ενεργειακή κρίση που κλιμακώθηκε μετά την έναρξη του πολέμου Ρωσίας - Ουκρανίας έφερε στην πρώτη γραμμή την ανάγκη να διασφαλιστεί η απρόσκοπτη τροφοδοσία της χώρας με φυσικό αέριο -και μάλιστα σε ανταγωνιστικές τιμές. Η αυξανόμενη διείσδυση των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας τα επόμενα χρόνια θα καλύπτει ολοένα και μεγαλύτερο τμήμα της εγχώριας παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος, ωστόσο το φυσικό αέριο θα συνεχίσει να έχει κομβικό ρόλο (ως καύσιμο μετάβασης στην «πράσινη» οικονομία), καθώς δεν επηρεάζεται από τις καιρικές συνθήκες, διασφαλίζει την αδιάλειπτη ηλεκτροδότηση της χώρας και είναι πιο φιλικό προς το περιβάλλον σε σύγκριση με τον λιγνίτη.

Οι ενθαρρυντικές ενδείξεις για τον πλούτο που κρύβουν κυρίως οι ελληνικές θάλασσες έχουν κινητοποιήσει το ισχυρό επενδυτικό ενδιαφέρον του αμερικανικού πολυεθνικού κολοσσού ExxonMobil, ο οποίος σε συνεργασία με την Helleniq Energy (πρώην Ελληνικά Πετρέλαια) έχει πάρει θέση στα πολλά υποσχόμενα θαλάσσια οικόπεδα δυτικά και νοτιοδυτικά της Κρήτης.

«Θωράκιση»

Η παρουσία της ExxonMobil έχει ευρύτερη γεωπολιτική σημασία, καθώς θωρακίζει τα κυριαρχικά δικαιώματα της χώρας σε μια περιοχή την οποία επιχειρεί να διεκδικήσει η Τουρκία μέσω του παράνομου τουρκολιβυκού μνημονίου. Το πρόγραμμα των ερευνών στην Κρήτη είναι αναβαθμισμένο και αναμένεται να δώσει μια πρώτη εικόνα του υπεδάφους εντός της φετινής χρονιάς. Εφόσον ληφθεί απόφαση για δοκιμαστική γεώτρηση, αυτή θα πραγματοποιηθεί έως τα τέλη του 2025 και, αν είναι επιτυχής, η πρώτη παραγωγή θα είναι έτοιμη μέσα στη διετία 2027-2028. Οι προσδοκίες για τα κοιτάσματα φυσικού αερίου στην Κρήτη είναι ιδιαίτερα αισιόδοξες και ορισμένες προβλέψεις κάνουν λόγο ακόμα και για 300 δισ. κυβικά μέτρα (bcm). 

Τα δυνητικά έσοδα

Με βάση μια υποθετική τιμή φυσικού αερίου 100 ευρώ/μεγαβατώρα, τα δυνητικά έσοδα προσεγγίζουν τα 300 δισ. ευρώ, εκ των οποίων τουλάχιστον τα 2 δισ. ευρώ θα κατευθύνονται κάθε χρόνο στα κρατικά ταμεία. Τα 300 bcm μπορούν να καλύψουν τις εγχώριες ανάγκες φυσικού αερίου για περισσότερα από 30 χρόνια. Το 2022 η συνολική εγχώρια ζήτηση φυσικού αερίου ήταν 7,5 bcm περίπου, εκ των οποίων τα δύο τρίτα κατευθύνθηκαν στην ελληνική αγορά και το υπόλοιπο ένα τρίτο στο εξωτερικό.

Στην υπόλοιπη Ελλάδα

Παράλληλα αξίζει να σημειωθεί ότι:
  • Στα Ιωάννινα και συγκεκριμένα στην περιοχή της Ζίτσας, η Energean, που ελέγχει το 100% της παραχώρησης, αναμένεται να πραγματοποιήσει φέτος ερευνητική γεώτρηση, την πρώτη που γίνεται στην Ελλάδα έπειτα από 20 χρόνια.
  • Στην περιοχή 2 του Ιονίου, στα δυτικά της Κέρκυρας (ελέγχει το 75% η Energean και το 25% η Helleniq Energy), ολοκληρώθηκαν οι τρισδιάστατες έρευνες το περασμένο φθινόπωρο και έχει ξεκινήσει η επεξεργασία των δεδομένων, με βάση τα οποία θα ληφθεί η απόφαση εντός του 2024 για τη δοκιμαστική γεώτρηση.
  • Στις άλλες παραχωρήσεις, η Helleniq Energy ελέγχει το 100% στο μπλοκ Ιόνιο, νότια της Κέρκυρας, όπως το 100% στο μπλοκ 10, ανατολικά της Πελοποννήσου.
  • Για το μπλοκ 10 αναμένεται η απόφαση της εταιρείας για το αν θα προχωρήσει σε τρισδιάστατες σεισμικές έρευνες.
  • Η Energean ελέγχει το 100% στην περιοχή του Κατάκολου και βεβαίως εδώ και δεκαετίες δραστηριοποιείται στον Πρίνο, ανοικτά της Καβάλας, περιοχή η οποία μέχρι σήμερα είναι η μοναδική στην Ελλάδα όπου πραγματοποιείται παραγωγή υδρογονανθράκων.
*Το ρεπορτάζ του Γιώργου Κωστούλα δημοσιεύτηκε στην Απογευματινή της Κυριακής (12/02/2023).