Τα σενάρια περαιτέρω στήριξης των νοικοκυριών και οι δυνατότητες της οικονομίας το 2023 - Τι αναφέρουν κυβερνητικά στελέχη

Η κατάρτιση του Προϋπολογισμού του 2023, με πρωτογενές πλεόνασμα 1% του ΑΕΠ, θα αποτελέσει τη μεγάλη πρόκληση για το οικονομικό επιτελείο και την κυβέρνηση. Και αυτό καθώς το Πρόγραμμα Σταθερότητας του Απριλίου, που απεστάλη στις Βρυξέλλες, δεν περιλαμβάνει μέτρα για την ενεργειακή κρίση, που σίγουρα θα χρειαστούν για τη στήριξη νοικοκυριών και επιχειρήσεων, αλλά ούτε τα προαναγγελθέντα μέτρα για την κατάργηση της εισφοράς αλληλεγγύης για τους δημόσιους υπαλλήλους και τους συνταξιούχους.

Κυβερνητικά στελέχη αναφέρουν ότι ακόμα και τα υπερέσοδα, που υπολογίζονται σε 1,5 δισ. ευρώ για το 2023, δεν επαρκούν για τη στήριξη των νοικοκυριών, σημειώνοντας ότι ο Προϋπολογισμός θα συνταχθεί ενδεχομένως σε αχαρτογράφητα νερά, εφόσον δεν ληφθούν ουσιαστικές αποφάσεις σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ενωσης για την ενέργεια. Το σημαντικό, όπως σημειώνουν, είναι να μπει πλαφόν στην τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος, λύση που αναμένεται να δώσει ανάσες στις κυβερνήσεις και κατ' επέκταση στα νοικοκυριά. Σε διαφορετική περίπτωση, οι αποφάσεις θα είναι τελείως διαφορετικές σε σύγκριση με το 2022. Μία από τις λύσεις που έχουν πέσει στο τραπέζι είναι η μείωση της επιδότησης στο ηλεκτρικό ρεύμα. Ενδεχομένως να αλλάξει και ολόκληρη η διαδικασία, με στόχο να στηριχθούν σε πρώτη φάση τα ευάλωτα νοικοκυριά. Δηλαδή, να τεθούν εισοδηματικά κριτήρια.

Διαφορετικά, η κάλυψη, που σήμερα φθάνει στο 94% των λογαριασμών ηλεκτρικού ρεύματος, να περιοριστεί στο 70%-80%.
Ακόμη μία λύση, η οποία ωστόσο δεν συγκεντρώνει, τουλάχιστον αυτή τη στιγμή, πολλές πιθανότητες, είναι το πρωτογενές πλεόνασμα 1% να περιοριστεί στο 0,5%. Η μείωση αυτή θα δώσει μεν επιπλέον 1 δισ. ευρώ (που επίσης δεν επαρκεί) στην κυβέρνηση για τη στήριξη των νοικοκυριών, αλλά ελλοχεύει ο κίνδυνος να χαθεί η επενδυτική βαθμίδα.

Η μεγάλη πρόκληση, λοιπόν, είναι η διατήρηση της συνετής δημοσιονομικής πολιτικής μέσα στον ορυμαγδό των κρίσεων, το τέλος των οποίων δεν διαφαίνεται στον ορίζοντα. Αυτό που αναφέρουν από το οικονομικό επιτελείο είναι ότι μετά την έξοδο από την ενισχυμένη εποπτεία δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να σταλεί μήνυμα δημοσιονομικού εκτροχιασμού τόσο στις αγορές όσο και στην Ε.Ε.

700 εκατ. ευρώ το κόστος από την κατάργηση της εισφοράς αλληλεγγύης στον ιδιωτικό τομέα

Και αν για το 2022 τα πράγματα φαίνεται να κυλούν θετικά, με υψηλότερη της εκτιμώμενης ανάπτυξη, για το 2023 σε κάθε περίπτωση θα ζορίσουν, καθώς το τοπίο δείχνει αβέβαιο και δύσκολο.

Από την άλλη πλευρά, η ελληνική κυβέρνηση θα στηριχθεί στα υπερέσοδα ύψους 1,5 δισ. ευρώ και φυσικά στην ταχύτερη ανάπτυξη της οικονομίας σε σύγκριση με την ευρωζώνη.

Εισφορά αλληλεγγύης

Σημειώνεται ότι, εκτός από τα μέτρα στήριξης νοικοκυριών και επιχειρήσεων, η κυβέρνηση έχει προαναγγείλει και την κατάργηση της εισφοράς αλληλεγγύης. Το κόστος για τον ιδιωτικό τομέα ανέρχεται στα 700 εκατ. ευρώ και έχει υπολογιστεί ήδη στο Πρόγραμμα Σταθερότητας, ενώ το κόστος για τους δημοσίους υπαλλήλους και τους συνταξιούχους φθάνει τα 470 εκατ. ευρώ. Επίσης, έχουν προϋπολογιστεί οι μειωμένες εισφορές για το 2023, που επίσης κοστίζουν στον Προϋπολογισμό περί τα 700 εκατ. ευρώ, καθώς και οι αυξήσεις στους συνταξιούχους.

800 εκατ. ευρώ είναι το κόστος για τον Προϋπολογισμό από τις επιδοτήσεις των τιμολογίων τον Σεπτέμβριο

Πέραν των ανωτέρω, δεν υπάρχει κανένα περιθώριο για επιπλέον μέτρα το 2023, αναφέρουν από το οικονομικό επιτελείο, επισημαίνοντας ωστόσο ότι στο νέο κυβερνητικό πρόγραμμα για την επόμενη τετραετία θα συμπεριληφθούν η κατάργηση του τέλους επιτηδεύματος, αλλαγές στον ΦΠΑ και νέα μείωση της φορολογίας των επιχειρήσεων από το 22% στο 20%.

Για το 2022

Τα ίδια κυβερνητικά στελέχη αναφέρουν ότι τα μέτρα στήριξης για το ηλεκτρικό ρεύμα θα συνεχιστούν κανονικά μέχρι το τέλος του έτους και στο ίδιο ποσοστό επιδότησης. Σημειώνουν επίσης ότι μόνο τον Σεπτέμβριο το κόστος για τον Προϋπολογισμό από τις επιδοτήσεις των τιμολογίων υπολογίζεται ότι θα φτάσει τα 700-800 εκατ. ευρώ, έναντι 250 εκατ. ευρώ του Αυγούστου, ενώ για το σύνολο του έτους υπολογίζεται στα 2 δισ. ευρώ. Η καλύτερη πορεία της οικονομίας σε συνδυασμό με τα αυξημένα έσοδα, που προέρχονται από τον τουρισμό και τις αυξήσεις των τιμών στην αγορά (οδηγούν σε αυξημένες εισπράξεις ΦΠΑ), θα δημιουργήσουν πρόσθετο δημοσιονομικό χώρο, που μπορεί να φθάσει από τα 400 έως τα 600 εκατ. ευρώ. Αυτό θα εξαρτηθεί από το ΑΕΠ (τα αποτελέσματα του β’ τριμήνου θα ανακοινωθούν στις 7 Σεπτεμβρίου), τα τουριστικά έσοδα και την πορεία των φορολογικών εσόδων.

Παράλληλα, οι αυξήσεις αλλά και οι μειώσεις των τιμών στο φυσικό αέριο και τον ηλεκτρισμό μεταβάλλουν σε καθημερινή βάση το ποσό που θα χρειαστεί η κυβέρνηση για να στηρίξει τα νοικοκυριά. Αυτό που υπολογίζουν από την κυβέρνηση είναι ότι θα υπάρχει πρόσθετος χώρος για τη χορήγηση επιταγής ακρίβειας, την επιδότηση του φυσικού αερίου, καθώς και αυξημένο κονδύλι για το επίδομα θέρμανσης και πιθανόν για ένα «fuel pass 3».