Ο πόλεμος στην Ουκρανία έχει προκαλέσει πανικό στους Έλληνες καταναλωτές που ανησυχούν ότι θα υπάρξει μεγάλη έλλειψη βασικών προϊόντων στα ράφια των σούπερ μάρκετ. Την ίδια ώρα υπάρχουν ενδείξεις για φαινόμενο αισχροκέρδειας, στα οποία η κυβέρνηση σκοπεύει να βάλει φρένο καθιστώντας υποχρεωτική την απογραφή αποθεμάτων σε επτά κατηγορίες αγροτικών ειδών και τροφίμων, μεταξύ των οποίων το ηλιέλαιο και τα άλευρα.

Αρκετά ηλεκτρονικά σούπερ μάρκετ έχουν επιβάλει πλαφόν στον αριθμό των τεμαχίων που μπορούν να αγοράσουν οι καταναλωτές, ενώ μια μεγάλη αλυσίδα έχει επεκτείνει το μέτρο στα φυσικά της καταστήματα μόνο για το ηλιέλαιο, επιτρέποντας στους πελάτες της να προμηθευτούν έως τέσσερα τεμάχια σε συσκευασία τους ενός ή των δύο λίτρων και ένα τεμάχιο στην πεντάλιτρη συσκευασία.

Έκτακτα μέτρα

Αν και τόσο οι επιχειρήσεις όσο και κυβερνητικά στελέχη εμφανίζονται καθησυχαστικά για την επάρκεια των προϊόντων, η κυβέρνηση με τροπολογία που κατέθεσε αργά το βράδυ της Τρίτης και ψηφίστηκε χθες στη Βουλή, προβλέπει έκτακτα μέτρα για την εξασφάλιση της επάρκειας γεωργικών προϊόντων και τροφίμων για την επισιτιστική ασφάλεια και την αποφυγή αθέμιτων εμπορικών πρακτικών.

Καταγραφή αποθεμάτων

Έτσι, οι επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στην αλυσίδα παραγωγής, εισαγωγής, εμπορίας, πώλησης, μεσιτείας διακίνησης, διανομής και αποθήκευσης γεωργικών προϊόντων και τροφίμων στην ελληνική επικράτεια έχουν την υποχρέωση να υποβάλουν εντός προθεσμίας δύο ημερών τα στοιχεία αποθεμάτων σε επτά κατηγορίες προϊόντων. Σε διαφορετική περίπτωση προβλέπονται «τσουχτερά» πρόστιμα που μπορεί να αγγίξουν μέχρι και τα 100.000 ευρώ.

Τα προϊόντα

Η υποχρέωση δήλωσης των αποθεμάτων αφορά στα παρακάτω προϊόντα:

  • πρώτες ύλες για την παραγωγή λιπασμάτων,
  • λιπάσματα,
  • ζωοτροφές,
  • ωμά δημητριακά παντός είδους και ιδίως σιτάρι ή σμιγάδι, σίκαλη, κριθάρι, βρώμη, καλαμπόκι, εδώδιμο φαγόπυρο,
  • άλευρα και ιδίως αλεύρια σιταριού ή σμιγαδιού και αλεύρια δημητριακών,
  • ηλίανθος,
  • φυτικά έλαια, εκτός από το ελαιόλαδο, και ιδίως ηλιέλαιο (έλαιο ηλιοτροπίου), φοινικέλαιο και αραβοσιτέλαιο.

Τι δηλώνουν οι επιχειρήσεις

Σύμφωνα με τη ρύθμιση, η οποία ψηφίστηκε χθες στη Βουλή, οι επιχειρήσεις θα πρέπει να υποδηλώνουν κατ' ελάχιστο τα εξής στοιχεία:

  • την ποσότητα των αποθεμάτων, σε κιλά για τα στερεά, σε λίτρα για τα υγρά και σε τεμάχια όπου ενδείκνυται,
  • τη χώρα προέλευσης των προϊόντων,
  • την τοποθεσία αποθήκευσης των αποθεμάτων και, ιδίως, τη διεύθυνση και τον ταχυδρομικό κώδικα,
  • τα στοιχεία επικοινωνίας της επιχείρησης και, ιδίως, την επωνυμία και τον διακριτικό τίτλο, την έδρα, τον αριθμό τηλεφώνου, τη διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, καθώς και τα ειδικότερα στοιχεία επικοινωνίας του νόμιμου εκπροσώπου της.
Η δήλωση θα υποβάλλεται ηλεκτρονικά μέσω ειδικού συνδέσμου που βρίσκεται στον κεντρικό ιστότοπο του Υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων, ο οποίος είναι προσβάσιμος μέσω της Ενιαίας Ψηφιακής Πύλης του Δημοσίου, gov.gr. Η πρόσβαση γίνεται μέσω των κωδικών πρόσβασης του Γενικού Εμπορικού Μητρώου των υπόχρεων επιχειρήσεων ή, εφόσον αυτοί δεν υπάρχουν, μέσω των κωδικών πρόσβασης στο «TAXIS».

«Τσουχτερά» πρόστιμα

Σε κάθε περίπτωση, η μη υποβολή ή η υποβολή ανακριβούς δήλωσης, επισύρει την αθροιστική επιβολή κυρώσεων, όπως κατάσχεση των αναφερόμενων ειδών, στο μέτρο που δεν έχουν δηλωθεί ή έχουν δηλωθεί ανακριβώς, και διοικητικό πρόστιμο ύψους από 1.000-100.000 ευρώ, ανάλογα με τη βαρύτητα της παράβασης.
Σημειώνεται ότι η δήλωση πρέπει να υποβληθεί εντός 2 ημερών από τη δημοσίευση της κοινής απόφασης που προβλέπεται στην ψηφισθείσα τροπολογία. Μάλιστα, λόγω της έκτακτης κατάστασης εκτιμάται πως η υπουργική απόφαση θα δημοσιευτεί άμεσα, πράγμα που σημαίνει ότι οι δηλώσεις των αποθεμάτων θα «τρέξει» εκτός απροόπτου την ερχόμενη εβδομάδα.
Η υποχρέωση δήλωσης των αποθεμάτων ισχύει για χρονικό διάστημα 3 μηνών, ωστόσο με απόφαση του υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης, Γιώργου Γεωργαντά μπορεί να παρατείνεται κάθε φορά για επιπλέον 3 μήνες, ανάλογα με την εξέλιξη της κατάστασης στο μέτωπο της Ουκρανίας και την διεθνή επισιτιστική κρίση.