Η κατάρρευση της Thomas Cook προκαλεί σεισμό στην παγκόσμια βιομηχανία του τουρισμού. Όχι μόνο γιατί αφήνει στον αέρα 600.000 ταξιδιώτες (μεταξύ των οποίων και 50.000 που έχουν «ξεμείνει» στην Ελλάδα), αλλά κυρίως γιατί αφανίζει από τον επιχειρηματικό χάρτη μία εταιρεία με ιστορία 178 χρόνων, που έμαθε τον τουρισμό και τις διακοπές στις μάζες των Ευρωπαίων.

 Πώς γίνεται να χρεοκοπήσει μία εταιρεία 178 χρόνων από τη μία μέρα στην άλλη; Η απάντηση είναι μάλλον σύνθετη. Η Thomas Cook έπεσε θύμα μιας αποτυχημένης συγχώνευσης, της στροφής των ταξιδιωτών στο ίντερνετ και της αβεβαιότητας του Brexit. Και την κρίσιμη στιγμή, ο Βρετανός πρωθυπουργός Μπόρις Τζόνσον αρνήθηκε να της πετάξει ένα σωσίβιο σωτηρίας.

 Η ιστορία της Thomas Cook ξεκινά το 1841, όταν ένας πρώην ιεροκήρυκας από το Ντερμπισάιρ διοργανώνει μία εκδρομή με τρένο, ώστε εκείνος και περίπου 500 ομοϊδεάτες του να λάβουν μέρος σε μία συνάντηση του δημοφιλούς την εποχή εκείνη, κινήματος της εγκράτειας. Κάπως έτσι, ο Τόμας Κουκ, που την εποχή εκείνη εργαζόταν ως επιπλοποιός, έκανε το πρώτο βήμα για να μείνει γνωστός ως ο πατέρας του σύγχρονου τουρισμού.

 Όσο για την αρχή του τέλους της τουριστικής αυτοκρατορίας που μέχρι και σήμερα έφερε το όνομά του, αυτή θα πρέπει να αναζητηθεί κάπου στο 2007. Είναι η εποχή που οι ταξιδιώτες στρέφονται όλο και περισσότερο στο ίντερνετ, αφού οι low cost αεροπορικές εταιρείες όπως η EasyJet και η Ryanair και οι πλατφόρμες βραχυπρόθεσμων μισθώσεων όπως το Aibnb αλλάζουν για πάντα τη βιομηχανία του τουρισμού. Σε μία προσπάθεια, λοιπόν, να γίνει ανταγωνιστική στη νέα εποχή, η Thomas Cook συγχωνεύεται με την MyTravel, σε ένα deal που υποτίθεται ότι θα δημιουργήσει έναν ευρωπαϊκό γίγαντα του τουρισμού.

 Αντ΄ αυτού, το deal με τη MyTravel αποδεικνύεται μοιραίο. Η Thomas Cook φορτώνεται με χρέη, αλλά συνεχίζει να ακολουθεί το ίδιο, ξεπερασμένο μοντέλο. Μέχρι και τη στιγμή της κατάρρευσής της, η εταιρεία λειτουργούσε περίπου 560 υποκαταστήματα, την ώρα που οι έρευνες δείχνουν ότι μόλις ένας στους επτά Βρετανούς επισκέπτονται ένα τουριστικό γραφείο προκειμένου να κλείσουν τις διακοπές τους.

 Στα δομικά προβλήματα της Thomas Cook ήρθε να προστεθεί η κακή συγκυρία. Οι καύσωνες που έπληξαν όλη την Ευρώπη το Μάιο του 2018 –όταν οι Βρετανοί τυπικά κλείνουν τις διακοπές τους για το καλοκαίρι- οδήγησαν σε κατακόρυφη μείωση της ζήτησης για τουριστικά πακέτα προς τους πιο ζεστούς προορισμούς της Μεσογείου. Και φέτος το καλοκαίρι, η αβεβαιότητα του Brexit οδήγησε πολλούς Βρετανούς να αναβάλουν τα σχέδιά τους για διακοπές.

 Έτσι και αλλιώς, η Thomas Cook βρισκόταν στο χείλος του γκρεμού εδώ και χρόνια.  Το 2011 είχε επιβιώσει μόνο έπειτα από μία επείγουσα ένεση ρευστού, ενώ το 2015, η πώληση ποσοστού της στην κινεζική Fosun (που ήδη είχε εξαγοράσει το Club Med και το Cirque de Soleil) παρουσιάστηκε σαν μια σωτήρια λύση.

 Φέτος τον Αύγουστο δόθηκε στη δημοσιότητα ένα σχέδιο αναδιάρθρωσης, που προέβλεπε μία νέα ένεση ρευστού ύψους 450 εκατ. στερλινών από τα η Fosun, εφόσον οι τράπεζες διέγραφαν χρέη 1,7 δισ. στερλινών και οι υπόλοιποι μέτοχοι έχαναν τα χρήματά τους. Αυτό το deal κατέρρευσε το Σαββατοκύριακο, όταν οι πιστώτριες τράπεζες ζήτησαν 200 εκατ. στερλίνες, χρήματα τα οποία η Thomas Cook δεν μπόρεσε να συγκεντρώσει. Επικαλούμενος τον λεγόμενο «ηθικό κίνδυνο», ο Βρετανός πρωθυπουργός Μπόρις Τζόνσον αρνήθηκε να παρέμβει με ένα κρατικό πρόγραμμα διάσωσης.