Μη χάσετε αυτό το Σάββατο 16.04 με τα Παραπολιτικά το 2ο βιβλίο της τριλογίας του αξέχαστου δασκάλου Σαράντου Καργάκου, που ανατρέπει τα ιστορικά ψεύδη για τις διαχρονικές σχέσεις Ελλάδας - Τουρκίας.

Μια αποκαλυπτική Ιστορική και Γεωπολιτική μελέτη - τομή για το παρελθόν, το παρόν και τις προοπτικές του κοινού μεσογειακού μέλλοντός μας. Μια ακόμη μοναδική προσφορά εθνικής αυτογνωσίας για όλους τους Έλληνες με την υπογραφή του σπουδαίου ιστορικού, Σαράντου Καργάκου, αυτήν την εβδομάδα αποκλειστικα με τα Παραπολιτικά.

Όπως αναφέρει ο ίδιος ο αείμνηστος δάσκαλος στον πρόλογο του βιβλίου:

«Οι θαλασσινοί λένε πως, για να τα πας καλά με τη θάλασσα, πρέπει “να πας με τα νερά της”. Κανείς, όσο εμείς, δεν γνωρίζει τόσο καλά τα νερά της Μεσογείου. Άρα οφείλουμε όχι μόνο εμείς “να πηγαίνουμε με τα νερά της”, αλλά αυτό που ξέρουμε οφείλουμε να το διδάξουμε και στους άλλους. Αλλιώς η Μεσόγειος θα μας πνίξει. Ήδη αρχίζει να αφρίζει. Αλλά οι πολλοί “δεν ακούουν την βοήν των πλησιαζόντων γεγονότων”, όπως λέει ένας μεγάλος μεσογειακός ποιητής, ο Αλεξανδρινός Κωνσταντίνος Καβάφης».


Περιεκτική είναι και η εισαγωγή του βιβλίου, με τίτλο «Άπό τον Λεβιάθαν στον Άρμαγεδδώνα»:

Όλο καί πιο συχνά τά τελευταία χρόνια έρχεται στην άκρη τής γλώσσας και τής γραφίδας μας (έξαιρούνται όσοι έγραφαν με γραφομηχανή καί τώρα «γράφουν» μέ ήλεκτρονική συσκευή) ή λέξη Άρμαγεδδών, που για πρώτη φορά απαντάται στήν «Αποκάλυψη» του Ίωάννου (ΙΣΤ', 14-16). Έχουν δοθεί γι’ αυτή πολλές έρμηνείες. Μία άπό αύτές παράγει τή λέξη άπο τό εβραϊκό «άρ» (= όρος) καί μιας πόλης κτισμένης στους πρόποδες του Καρμήλου όρους, τής Μαγγεδώ, που συχνότατα είχε γίνει πεδίο μεγάλων μαχών. Στήν «Αποκάλυψη» ό όρος έχει μιά εύρεία σημασιολογική-συμβολική διάσταση. Δηλώνει τό απέραντο πεδίο, εις τό όποιο θά δοθεί ή μεγάλη καί ύστάτη μάχη των ενωμένων δυνάμεων του Κακού εναντίον του Θεού, που εκπροσωπεί τή δύναμη του Καλού. Ό όρος Άρμαγεδδών χρησιμοποιήθηκε συχνά προς ύποδήλωση τής μεγάλης άνθρωποσφαγής του Α' Παγκοσμίου πολέμου. Δυστυχώς, χρησιμοποιήθηκε καί γιά τον Β' Παγκόσμιο πόλεμο, καθώς καί γιά αναρίθμητους άλλους που ξέσπασαν μετά άπό αυτόν καί ξεπερνούν μέχρι σήμερα τούς χιλίους. Όσο θερμαίνεται ή άτμόσφαιρα στή Μ. Ανατολή, όπου ύπάρχει τό πιο εκρηκτικό ορυκτό καί άνθρώπινο ύλικό, τόσο ή λέξη Άρμαγεδδών θά κυκλείται στά χείλη τών καλλιεργημένων ανθρώπων. ’Άς εύχηθούμε καί ας άγωνισθούμε, ώστε να μένει απλή λέξη καί να μή σαρκωθεί σε πραγματικότητα, διότι τότε όλες οί έσχατολογικές θεωρίες καί προφητείες θα μοιάζουν μέ έλαφρό μυθιστόρημα.

Άπό την εβραϊκή θρησκευτική παράδοση μάς έρχεται κι ένας άλλος πολύχρηστος όρος, ό Λεβιάθαν. Λέξη σύνθετη άπό τό λεβιάθ καί θαννέμ που σημαίνει σύνολο δρακόντων καί μεταφορικά, τό θηριώδες, τό κολοσσιαίο, τό τερατώδες. ’Άς θυμηθούμε κάποια περιστατικά. Στο βιβλίο του Ίώβ ό Λεβιάθαν παρουσιάζεται ώς κροκόδειλος· ό Ήσαΐας τον παρουσιάζει ώς φίδι, όφιν («σκολιόν δράκοντα»), γενικά ώς τέρας πού τρέπει σέ φυγή όσους τό άντικρύσουν. Στή «Καββάλα», τό απόκρυφο ιουδαϊκό βιβλίο, ό Λεβιάθαν είναι ένα άπό τα τέσσερα σημεία τού ορίζοντα καί κυβερνά τή θάλασσα στο κράτος τού Βεελζεβούλ. ’Άς κρατήσουμε τό «θάλασσα» καί ας περάσουμε στον Βεελζεβούλ ή Βελζεβούλη, όπως τον λέει ό λαός μας. Πολυσήμαντη λέξη, άπό τή φοινικική σύνθεση Βάαλ καί Ζεβούδ, πού σημαίνει «άρχοντας των μυιών». ’Άν τό σκεφθούμε «θρησκευτικά» καί συμβολοποιήσουμε τις μύγες μέ τ’ αεροπλάνα, τότε μπορούμε να κάνουμε πολλές -«τραβηγμένες» ίσως- σκέψεις, για το ποιος μπορεί να είναι σήμερα ό νέος Βεελζεβούλ. Δέν λείπει καί ή αναγωγή στον ήμέτερο Δία, τον «Μύαγρον» των αρχαίων Ελλήνων. Στήν Καινή Διαθήκη, πάντως, ό Βεελζεβούλ είναι ό άρχοντας τών δαιμόνων, δηλαδή ό Σατανάς. Στο Ταλμούδ (ιουδαϊκή βίβλος) τό Βεελζεβούλ σημαίνει «άρχων του κόπρου» ή «κοπρόθεος».

’Άς έπανέλθουμε στον Λεβιάθαν. Τό 1651 κυκλοφορήθηκε στήν Αγγλία ένα σύγγραμμα, πού έπρόκειτο να «γράψει ιστορία». Τό έργο είχε τίτλο «Λεβιάθαν» καί συγγραφέας του ήταν ό διαπρεπής φιλόσοφος Τόμας Χόμπς ή Χόμπες (1588-1679). Άπό τήν αρχή ό Χόμπς ξεκαθαρίζει ότι «ή αλήθεια καί τό ψεύδος δεν είναι προσδιοριστικά των πραγμάτων άλλα τού λόγου». Πραγματικά, ποιος μπορεί να διατυπώσει «αληθινή» αλήθεια για τα συμβαίνοντα σήμερα στο θολό τοπίο τής Μ. Ανατολής; Ωστόσο, αύτό πού με ένδιαφέρει περισσότερο άπό τις άπόψεις τού Χόμπς είναι ή θεωρία περί κράτους καί πολιτών. Ό Άγγλος φιλόσοφος δεν πιστεύει στον αριστοτελικό ορισμό ότι ό άνθρωπος είναι φύσει «ζώον πολιτικόν». Ζώον είναι καί μάλιστα λύκος, πού συμπεριφέρεται στον άλλον άνθρωπο σαν λύκος, άλλα πάντως «πολιτικόν ζώον» δεν είναι. Για να μήν επικρατεί στήν κοινωνία των ανθρώπων ό συνεχής άλληλοσπαραγμός, δημιουργήθηκε «διά τής πυγμής» ισχυρών ομάδων ή ισχυρών άνδρών, τό κράτος. Κατά τον Χόμπς, «κράτος είναι ενιαίο πρόσωπο· ή θέληση τούς ενός, πού σχηματοποιείται άπό τη σύμβαση (συναίνεση) περισσοτέρων ανθρώπων, ή όποια σύμβαση δέον να θεωρείται ώς βούληση πάντων, ώστε τό κράτος να μπορεί να συνενώνει σε μια συνισταμένη τις δυνάμεις καί τις ικανότητες τών επί μέρους πολιτών του, μέ σκοπό τήν έδραίωση τής ειρήνης καί τήν κοινή όλων ύπεράσπιση».

Μέ βάση τό αξίωμα αυτό όλα τά μέλη μιας κοινότητας έκχωρούν ένα μέρος τών δικαιωμάτων τους σ’ έναν άρχοντα, πού έκφράζει τό κράτος, για να μπορεί αυτός να προστατεύει τά λοιπά δικαιώματα μέ ομόνοια καί δικαιοσύνη. Έτσι ό Χόμπς έγινε θεωρητικός τής άπολυταρχίας, του απολυταρχικού κράτους, διότι μόνο σ’ ένα τέτοιον πολιτικό σχηματισμό θά μπορούσαν νά προστατευθούν τά ατομικά δικαιώματα καί νά θεραπευθούν (υπηρετηθούν) ό πολιτισμός, ό ανθρωπισμός, ή ευμάρεια, κυρίως ή ειρήνη. Οί αλλεπάλληλοι πόλεμοι δεν μείωσαν τον ένθουσιασμό τών άνομολογήτων οπαδών τού Χόμπς. Θεώρησαν μάλιστα τό κράτος καί τον κύριο πυρήνα του, τό έθνος καί τη θρησκεία, ώς κύρια αιτία τών άναριθμήτων πολέμων. Έτσι περάσαμε στο ύπερ- κράτος είτε υπό τη μορφή τής Σοβιετικής Ένώσεως, είτε προσφάτως ύπό τη μορφή τής Ενωμένης Ευρώπης. Άλλ’ επειδή οί εύρύτερες αύτές συσσωματώσεις δεν παρέχουν εγγυήσεις προόδου στο μέλλον, παράλληλα με τή διεύρυνση τής Ενωμένης Εύρώπης, άρχισε νά εξαπλώνεται ό όρος «παγκοσμιοποίηση», πού εκφράζει στήν αθώα μορφή του τή μετατροπή τού κόσμου σε μιά ενιαία οικονομική, πολιτική και πολιτιστική έπικράτεια. Σέ λιγώτερο άθώα μορφή ή παγκοσμιοποίηση είναι ή άπόλυτη κυριαρχία τών Ηνωμένων Πολιτειών τής Αμερικής σέ όλα τά ανθρώπινα πεδία. Αλλά τήν πρώτη αισιοδοξία, πού κορυφώθηκε εκεί γύρω στο 1990, όταν σάν χάρτινοι πύργοι κατέρρεαν τά κομμουνιστικά καθεστώτα τής Εύρώπης, άρχισε νά τήν διαδέχεται ό σκεπτικισμός καί κατά τά τελευταία χρόνια ό φόβος ότι ό κερδισμένος στή made in USA ρουλέττα τής παγκοσμιοποίησης θά είναι ή Κίνα. Μελλοντικά βέβαια θά είναι ό ενεργειακός καί έδαφικός κολοσσός που τώρα εμφανίζεται με τό παλαιό όνομά του: Ρωσία. Χωρίς αυτό νά σημαίνει ότι παραβλέπουμε τό ρόλο τής Ινδίας καί τής Βραζιλίας.

Πάντως, γιά νά έπανέλθουμε στά βιβλικά, τό «πεδίον τιμών», στο όποιο θά κριθεί ή παγκόσμια κυριαρχία, είναι ή γή του πετρελαίου. Θυμίζουμε πώς ό Λεβιάθαν, κατά την καββαλιστική παράδοση, είναι ό αρχών τής θάλασσας στο Κράτος του Βεελζεβούλ. ’Άν ώς θάλασσα ορίσουμε τη Μεσόγειο, τότε μπορούμε, σκεπτόμενοι κατά τον τρόπο των Άνατολιτών, νά κάνουμε πολλές εικασίες γιά τό ποιος μπορεί νά είναι ό Βεελζεβούλ καί τά «Βελζεβουλάκια» του, καί ποιος μπορεί νά είναι αύριο ό Άρμαγεδδών. Δεν πρέπει, όμως, νά είμαστε βιαστικοί στις εικασίες μας. Ό Άρμαγεδδών μπορεί νά μεταφερθεί καί στά σπίτια μας. Μιά γεύση ήδη έχουν πάρει οί Αμερικανοί, οί Άγγλοι καί οί Ισπανοί. Εύχομαι νά μην έπεται συνέχεια. Καί αύτό μπορεί νά γίνει, αν ή Μεσόγειος από mare nostrum (του κάθε ισχυρού) μεταβληθεί σέ θάλασσα ειρήνης. Χρειάζεται, όμως, νά την γνωρίσουμε αύτή τη θάλασσά μας. Καί στη γνωριμία σκοπεί τούτη ή μικρή συγγραφή.

ΤΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ ΣΕ ΤΙΤΛΟΥΣ:

ΠΡΟΛΟΓΟΣ

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Από τον Λεβιάθαν στον Αρμαγεδδώνα

Οι γεωπολιτικές έννοιες και η Μεσόγειος

Το πρώτο "ινστιτούτο" Γεωπολιτικής

Το όνομα Μεσόγειος ως γεωπολιτικός όρος

Ο Homo Mediterraneus

Η Μεσόγειος ως γεωγραφικός χώρος

Η μελέτη της Μεσογείου από γεωπολιτική άποψη

Το Βυζάντιο, οι Άραβες και η Μεσόγειος

Ce vieux cocu (ο γέρο απατημένος)

Ο Ναπολέων και η Μεσόγειος

Οι Τούρκοι και η θάλασσα

"Το πορτραίτο μιας θάλασσας"

Το "Μεσογειακό Τετράπλευρο"

Η Μεσογειακή πολιτική της Ρωσίας

Φονταμενταλισμός και πετρέλαιο

"Τις πταίει;"

Μεσόγειος: μια βιώσιμη ενότητα

Για έναν έντιμο διακανονισμό

Η Ελλάς και η μεσογειακή πρόκληση

"Ταλέντο ανθρώπου"

Επίλογος

ΕΠΙΜΕΤΡΟ

Από την πολιτική της Μεγάλης Ιδέας σε μια "ρομαντική" realpolitik

Βιογραφικό του συγγραφέα

Ο Σαράντος Ι. Καργάκος (1937-2019) γεννήθηκε στο Γύθειο το 1937. Στη διάρκεια του Εμφυλίου εγκαθίσταται στην Αθήνα. Σπούδασε κλασική φιλολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Πρωταγωνίστησε στο αμφισβητικό κίνημα των ετών 1961-1967 και υπήρξε ο εισηγητής του 15% για την παιδεία. Εργάσθηκε επί τριάντα πέντε έτη στα μεγαλύτερα ιδιωτικά εκπαιδευτήρια των Αθηνών και στους μεγαλύτερους φροντιστηριακούς οργανισμούς, στους οποίους πάντα υπήρξε ιδρυτικό μέλος. Συνεργάσθηκε με τα περιοδικά Οικονομικός Ταχυδρόμος, Κοινωνικές Τομές, Ιχνευτής. Ελλοπία, Άρδην, Ευθύνη και 4 Τροχοί. Επί τετραετία (1997-2001) ήταν αρθρογράφος, επιφυλλιδογράφος και κριτικός των εφημερίδων Ελεύθερος Τύπος και Τύπος της Κυριακής. Έγραψε πάνω από εξήντα βιβλία. Από αυτά ξεχωρίζουν οι γλωσσικές μελέτες "Αλαλία" και "Αλεξία", η ιστορική μελέτη "Από το μακεδονικό ζήτημα στην εμπλοκή των Σκοπίων", οι συλλογές δοκιμίων "Προβληματισμοί: 'Ένας διάλογος με τους νέους" (6 τόμοι) και "Κινούμενη άμμος", το δίτομο ιστορικό έργο "Ιστορία του ελληνικού κόσμου και του μείζονος χώρου", η επίσης ιστορική μελέτη "Αλβανοί - Αρβανίτες - Έλληνες", η ογκώδης μονογραφία "Αλεξανδρούπολη, μια νέα πόλη με παλιά ιστορία", η πολιτική μελέτη: "Παγκοσμιοποίηση: Προς ένα παγκόσμιο ολοκληρωτικό σύστημα εξουσίας". Έφυγε από τη ζωή στις 14 Ιανουαρίου 2019, σε ηλικία 82 ετών.