Η γενικευμένη κλιματική κρίση, με το πολύ μεγαλύτερο -για την εποχή- θερμικό φορτίο, απειλεί την Ελλάδα. Ο Ιούλιος δεν τέλειωσε και ο Αύγουστος ξεκινά με τους πλέον άσχημους οιωνούς καθώς ο καύσωνας και οι αιφνίδιοι στροβιλισμοί των ισχυρών ανέμων, που πρωτοεμφανίστηκαν στις 13 Ιουλίου, προβλέπεται να διαρκέσουν τουλάχιστον έως το τέλος της επόμενης εβδομάδας. «Οι μέρες που έρχονται θα είναι πολύ δύσκολες και οι πυρομετεωρολογικές συνθήκες θα χειροτερέψουν», αναφέρεται σε όλα τα δελτία της ΕΜΥ και της Πυροσβεστικής.

67
Σύμφωνα με τα στοιχεία του Σώματος, το προηγούμενο δεκαήμερο άναβαν 50 φωτιές ημερησίως και δεκάδες νέες εστίες επί των υφιστάμενων. Οι κυριότερες εκδηλώθηκαν την περασμένη Δευτέρα, 17 Ιουλίου, νωρίς το μεσημέρι στον Νέο Κουβαρά, τη Σαρωνίδα, την Ανάβυσσο, το Λαγονήσι και προς το απόγευμα σε Λουτράκι και Δερβενοχώρια, δημιουργώντας ένα μέτωπο τουλάχιστον 30 χιλιομέτρων, το οποίο επί 4 εικοσιτετράωρα αναζωπυρωνόταν σε όλη του την έκταση έως τη Νέα Πέραμο και τα Μέγαρα. Οι ζημιές, υπολογισμένες σε καμένες εκτάσεις, σπίτια και επιχειρήσεις, αποτιμώνται σε 90-100 χιλιάδες στρέμματα συνολικά στην Αττική, τη Βοιωτία και την Κορινθία. Οι αποζημιώσεις στους 80-100 πληγέντες θα καταβληθούν άμεσα, όπως συμβαίνει από την πρώτη περίοδο διακυβέρνησης της Ν.Δ. Ομως η περιβαλλοντική πληγή είναι ανυπολόγιστη. Ιδίως στην Αττική ο δασικός ιστός έχει πληγεί ανεπανόρθωτα εξαιτίας των πυρκαγιών και των αυθαιρέτων, με αποτέλεσμα όταν ξεκινά μια φωτιά να σταματά: α) στη θάλασσα, β) σε ήδη καμένες εκτάσεις, γ) σε έρημες κορυφές μικρών βουνών, δ) πάνω σε σπίτια. «Και άλλες χρονιές Ιούλιο μήνα είχαμε τόσες πυρκαγιές, χάσαμε όμως τόσο πράσινο, που δεν πρόλαβε να αντικατασταθεί», υποστηρίζει ο καθηγητής Γεωλογίας Ευθ. Λέκκας.

Από το τριήμερο ρεπορτάζ των «Παραπολιτικών» στις κατεστραμμένες περιοχές προκύπτει ξεκάθαρα ότι δεν υπάρχει κάτι που θα μπορούσε να συγκρατήσει την εξάπλωση της φωτιάς. Τα εναέρια μέσα την ανακόπτουν όταν η ατμόσφαιρα το επιτρέπει, τα επίγεια εφορμούν για να την οριοθετήσουν, ωστόσο αρκεί μια καυτή ριπή ανέμου μέσα από τις χαράδρες, ένα εκούσιο ή ακούσιο άναμμα σπίθας, ένα ξεχασμένο ασημόχαρτο ή πυρωμένο αλουμίνιο κι όλα γίνονται ξανά στάχτη.

Με ταχύτητα

Στη Νέα Ζωή της Μάνδρας ή στην Αγία Σωτήρα, η πυρκαγιά, ερχόμενη από τα Δερβενοχώρια, ανεβοκατέβαινε με ταχύτητα στις βουνοκορφές, σερνόταν με την ίδια ορμή στα ακαθάριστα οικόπεδα και χωράφια και περνούσε τους δρόμους πάνω στα κουκουνάρια και τις πευκοβελόνες. Στον Κουβαρά άναβε στη μία πλευρά της ΜαρκοπούλουΛαυρίου, στις βάσεις των πυλώνων της ΔΕΗ, και εξαπλωνόταν ψηλά, υποστηριζόμενη από τις εκρήξεις του ηλεκτρικού δικτύου. Στο πίσω μέρος, στο Ανω Λαγονήσι, τον Πύργο Μελισσουργού και την Ανάβυσσο το ένα «καντηλάκι» έβαζε φωτιά στο επόμενο σε απόσταση λίγων εκατοντάδων μέτρων.

68

Στα Δερβενοχώρια η πυρκαγιά ξεκίνησε μέσα στο δάσος, 15 μέτρα μακριά από αγροτοδασικό δρόμο, νότια του χωριού Πάνακτος Βοιωτίας. Κατέκαψε πρώτα πουρνάρια και προχώρησε γρήγορα σε συμπαγές, παρθένο δάσος χαλεπίου πεύκης. Ακολούθως πέρασε σε σημεία που δεν είχαν καθαριστεί και ξέφυγε. Μπήκε στην Αττική, έφθασε μέχρι τη Μάνδρα και έτσι συνέχισε το καταστροφικό της έργο. Η προηγούμενη μεγάλη φωτιά είχε εκδηλωθεί το 2016. Τότε, οι εναλλαγές στις διευθύνσεις των ανέμων, το ανάγλυφο του εδάφους και το περιορισμένο οδικό δίκτυο διεύρυναν την περίμετρό της. Εκαιγε για 72 ώρες και έσβησε μόλις ξέσπασε μια σφοδρή καλοκαιρινή καταιγίδα. Το ανεπανόρθωτο πλήγμα είχε επέλθει πιο πίσω, τον Ιούνιο του 2007, όταν από πολυήμερο καύσωνα η πύρινη λαίλαπα διένυσε 15 χιλιόμετρα στον εθνικό δρυμό, κατέκαψε 48.740 στρέμματα και έσβησε οκτώ μέρες μετά! Μεταξύ άλλων, κάηκε το 62% του περίφημου ελατοδάσους της Πάρνηθας (21.800 στρ.) και οι απώλειες στην πανίδα της περιοχής ήταν επίσης φοβερές, καθώς αρκετά ζώα, όπως χελώνες, διάφορα είδη θηλαστικών, πτηνά και ερπετά, πέθαναν.

69

Ο επιχειρησιακός σχεδιασμός

Ο επιχειρησιακός σχεδιασμός φέτος ξεκίνησε νωρίτερα από κάθε άλλη χρονιά. Ηδη από τον Ιανουάριο υλοποιείται το πρόγραμμα ANTINERO II για τον καθαρισμό 65.000 στρεμμάτων. Πέρυσι και φέτος, σύμφωνα με την κυβερνητική ενημέρωση, έχουν διατεθεί 150 εκατομμύρια ευρώ από πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης και του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων για καθαρισμούς και αντιπυρικές ζώνες έκτασης δεκάδων χιλιάδων στρεμμάτων.

Τα εναέρια μέσα από 61 το 2019 σήμερα είναι 89, η συνολική δύναμη δασοπυρόσβεσης είναι 16.080 άτομα συν τους δασοκομάντος που προσελήφθησαν πέρσι, οι εθελοντές πυροσβέστες έχουν διπλασιαστεί από 2.000 σε 4.000 και ο συνολικός στόλος των οχημάτων, που περιλαμβάνει πυροσβεστικά οχήματα, ειδικού σκοπού και βοηθητικά, φτάνει τα 3.654 σε σχέση με τα 3.400 που είχε πέρσι.

Το ενδιαφέρον όλων επικεντρώνεται στην προστασία της ανθρώπινης ζωής και έως τώρα δεν έχει κινδυνεύσει κανείς, ενώ έγιναν περίπου 300 απεγκλωβισμοί.

70

13 μέτρα στήριξης των πυρόπληκτων πολιτών

Επισπεύδονται οι διαδικασίες για την υλοποίηση των 13 µέτρων στήριξης των πολιτών, επιχειρήσεων και δήµων που επλήγησαν από τις πρόσφατες φωτιές σε όλη την Ελλάδα. Στα µέτρα που ανακοινώθηκαν από το υπουργείο Πολιτικής Προστασίας περιλαµβάνονται η πρώτη αρωγή για στεγαστική συνδροµή, που µπορεί να φτάσει έως και τα 10.000 ευρώ, η επιδότηση ενοικίου έως τα 500 ευρώ, το πλαίσιο για την επισκευή κατοικιών και επιχειρήσεων, επιχορήγηση για ζηµιές σε µηχανολογικό εξοπλισµό, πρώτες ύλες, εµπορεύµατα και κατεστραµµένα οχήµατα σε επιχειρήσεις και αγρότες, αποζηµίωση έως 6.000 ευρώ για οικοσυσκευές που καταστράφηκαν, τριετής αναστολή στον ΕΝΦΙΑ κ.ά.

Στο πλαίσιο αυτό, θα ενεργοποιηθεί η πλατφόρµα arogi.gov.gr, ώστε οι πυρόπληκτοι να υποβάλουν αίτηση για την πρώτη αρωγή έναντι στεγαστικής συνδροµής, η οποία θα καταβάλλεται µετά τις απαραίτητες διασταυρώσεις και ελέγχους. ∆ικαιούχοι της ενίσχυσης είναι ιδιοκτήτες, κατά πλήρη ή ψιλή κυριότητα, κτιρίων που υπέστησαν βλάβες από τις πυρκαγιές και χαρακτηρίζονται από τις αρµόδιες υπηρεσίες ως επικίνδυνα για χρήση («κόκκινα») ή προσωρινά ακατάλληλα για χρήση («κίτρινα»), µε το ποσό της πρώτης αρωγής να ανέρχεται σε 10.000 ευρώ ή σε 5.000 ευρώ, αντίστοιχα. Παράλληλα, από την πρώτη στιγµή τα στελέχη των υπηρεσιών της Γενικής Γραµµατείας Αποκατάστασης Φυσικών Καταστροφών βρίσκονται στο πεδίο των πληγεισών περιοχών για αυτοψίες και καταγραφές, ενώ αποστέλλονται άµεσα τα σχετικά έγγραφα στους Οργανισµούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης για ενηµέρωσή τους σχετικά µε τις απαιτούµενες ενέργειες και διαδικασίες.

*Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «Παραπολιτικά» στις 22/7