Το «μικρό θαύμα» στο Ν.Α.Τ., άρθρο του Κωνσταντίνου Τσαγκαρόπουλου
Ο Κωνσταντίνος Τσαγκαρόπουλος είναι Δικηγόρος παρ΄ Αρείω Πάγω και Διοικητής του Ναυτικού Απομαχικού Ταμείου
Το Ναυτικό Απομαχικό Ταμείο αποτελεί τον πιο ιστορικό φορέα της Ελληνικής Ναυτοσύνης. Ιδρύθηκε το 1861 ως ο πρώτος ασφαλιστικός φορέας της Ευρώπης και ο δεύτερος σε παγκόσμια κλίμακα.
Η ιστορικότητα του αλλά και η σημασία που έχει για το σύνολο των Ελλήνων Ναυτικών ίσως να είναι και ο λόγος, που απέτρεψαν την ενσωμάτωση του ΝΑΤ στον ΕΦΚΑ, όπως αυτή έγινε για όλους τους υπόλοιπους φορείς πριν από 7 χρόνια με το νόμο 4387/2016, ευρύτερα γνωστό, ως νόμο Κατρούγκαλου. Δεν συνέβη όμως το ίδιο και για τις ασφαλιστικές αρμοδιότητες του ΝΑΤ, που αφαιρέθηκαν μαζί με την περιουσία του και μεταφέρθηκαν στον ΕΦΚΑ χωρίς να έχει ληφθεί κάποια ειδική πρόνοια για τον τρόπο, που θα εφαρμοζόταν ο επανυπολογισμός αλλά και η διαδικασία έκδοσης των κύριων και επικουρικών συντάξεων και εφάπαξ των ναυτικών.
Η κατάσταση αυτή μαζί με την αδυναμία συντονισμού των δύο φορέων, ΕΦΚΑ και ΝΑΤ, γιγάντωσαν σύντομα το πρόβλημα. Χιλιάδες εκκρεμότητες σωρεύτηκαν και έπλητταν όχι μόνο τους ναυτικούς και τις οικογένειες τους, που περίμεναν ακόμα και πάνω από πέντε έτη τη σύνταξη τους αλλά κυρίως την εμπιστοσύνη των ασφαλισμένων και το κύρος και την αξιοπιστία του ασφαλιστικού μας συστήματος. Παρά τις όποιες προσπάθειες όλων των πλευρών, το πρόβλημα παρέμενε άλυτο, καθώς ακόμα και αυτός ο όγκος των εκκρεμοτήτων παρέμενε αδύνατο να χαρτογραφηθεί. Μόλις, πριν δύο χρόνια ξεκίνησε μια προσπάθεια συντονισμού και κυρίως συνεννόησης των υπηρεσιών του ΝΑΤ με τον e-ΕΦΚΑ.
Έπρεπε πρώτα να αποτυπωθεί με σαφήνεια το μέγεθος του προβλήματος και κυρίως να συμφωνηθεί το ύψος των εκκρεμοτήτων και στη συνέχεια να γίνει ο σχεδιασμός και η άμεση εφαρμογή των αναγκαίων μέτρων. Τα ευρήματα ήταν αποκαρδιωτικά, όπως και ο ρυθμός απονομής που έδειχνε ότι θα απαιτούνταν περισσότερα από 8 χρόνια για να αντιμετωπιστεί αυτή η κατάσταση. Κι όμως, μόλις 2 χρόνια μετά, στο ΝΑΤ μπορούμε να είμαστε υπερήφανοι για την καθολική και άμεση επεξεργασία και διεκπεραίωση όλων των συνταξιοφοτικών φακελών, τον μηδενισμό των χιλιάδων εκκρεμοτήτων στην απονομή επικουρικών συντάξεων και εφάπαξ, ενώ άμεσα ακολουθεί και η εκκαθάριση των φακέλων που παρουσιάζουν νομικές επιπλοκές. Πλέον οι ασφαλισμένοι με αμιγή ναυτική υπηρεσία λαμβάνουν την κύρια, την επικουρική και το εφάπαξ, ΌΛΑ ΜΑΖΙ μέσα σε λίγους μήνες. Για να γίνουν όλα αυτά χρειάστηκε να απλοποιηθούν διαδικασίες, να επιλυθούν προβλήματα που οφείλονται άλλοτε στο πολύπλοκο νομικό πλαίσιο άλλοτε στην γραφειοκρατία και σχεδόν πάντοτε στην αντίληψη ότι τίποτα δεν μπορεί να αλλάξει. Κι όμως άλλαξε, όπως άλλαξε και συνολικά η εικόνα του Ν.Α.Τ.
Αφήσαμε πίσω τους υπολογιστές, που δούλευαν με λογισμικό προηγούμενου αιώνα ή ακόμα χειρότερα με μη γνήσιο λογισμικό και πλέον όλοι οι εργαζόμενοι μας εργάζονται με σύγχρονα ψηφιακά εργαλεία και εφαρμογές business intelligence. Αξιοποιήσαμε κάθε διαθέσιμο πρόγραμμα ενίσχυσης προσωπικού όπως το πρόγραμμα 55-67 της ΔΥΠΑ, με το οποίο στελεχώθηκαν οι κρίσιμες υπηρεσίες απονομών με επιπλέον 30 εργαζόμενους.
Ταυτόχρονα, ξεφύγαμε από στερεότυπα και παλιές αντιλήψεις και κυρίως συνεργαστήκαμε. Συνεργαστήκαμε σαν φορέας με όλους τους συναρμόδιους φορείς και υπουργεία, με τα οποία μπορέσαμε με τη βοήθεια της ψηφιακής τεχνολογίας να διασυνδεθούμε και να διαλειτουργήσουμε. Πάνω από όλα όμως συνεργαστήκαμε διοίκηση και εργαζόμενοι με ένα τρόπο, που απελευθέρωσε το 100% των δυνατοτήτων μας και επέτρεψε να προσφέρουμε στους ναυτικούς μας, ασφαλισμένους και συνταξιούχους αυτό που δικαιούνταν, το αυτονόητο. Γιατί στο τέλος-τέλος όλα αυτά που έγιναν στο ΝΑΤ τα προηγούμενα δύο χρόνια δεν είναι τίποτε άλλο από τη νίκη του αυτονόητου!
Η ιστορικότητα του αλλά και η σημασία που έχει για το σύνολο των Ελλήνων Ναυτικών ίσως να είναι και ο λόγος, που απέτρεψαν την ενσωμάτωση του ΝΑΤ στον ΕΦΚΑ, όπως αυτή έγινε για όλους τους υπόλοιπους φορείς πριν από 7 χρόνια με το νόμο 4387/2016, ευρύτερα γνωστό, ως νόμο Κατρούγκαλου. Δεν συνέβη όμως το ίδιο και για τις ασφαλιστικές αρμοδιότητες του ΝΑΤ, που αφαιρέθηκαν μαζί με την περιουσία του και μεταφέρθηκαν στον ΕΦΚΑ χωρίς να έχει ληφθεί κάποια ειδική πρόνοια για τον τρόπο, που θα εφαρμοζόταν ο επανυπολογισμός αλλά και η διαδικασία έκδοσης των κύριων και επικουρικών συντάξεων και εφάπαξ των ναυτικών.
Η κατάσταση αυτή μαζί με την αδυναμία συντονισμού των δύο φορέων, ΕΦΚΑ και ΝΑΤ, γιγάντωσαν σύντομα το πρόβλημα. Χιλιάδες εκκρεμότητες σωρεύτηκαν και έπλητταν όχι μόνο τους ναυτικούς και τις οικογένειες τους, που περίμεναν ακόμα και πάνω από πέντε έτη τη σύνταξη τους αλλά κυρίως την εμπιστοσύνη των ασφαλισμένων και το κύρος και την αξιοπιστία του ασφαλιστικού μας συστήματος. Παρά τις όποιες προσπάθειες όλων των πλευρών, το πρόβλημα παρέμενε άλυτο, καθώς ακόμα και αυτός ο όγκος των εκκρεμοτήτων παρέμενε αδύνατο να χαρτογραφηθεί. Μόλις, πριν δύο χρόνια ξεκίνησε μια προσπάθεια συντονισμού και κυρίως συνεννόησης των υπηρεσιών του ΝΑΤ με τον e-ΕΦΚΑ.
Έπρεπε πρώτα να αποτυπωθεί με σαφήνεια το μέγεθος του προβλήματος και κυρίως να συμφωνηθεί το ύψος των εκκρεμοτήτων και στη συνέχεια να γίνει ο σχεδιασμός και η άμεση εφαρμογή των αναγκαίων μέτρων. Τα ευρήματα ήταν αποκαρδιωτικά, όπως και ο ρυθμός απονομής που έδειχνε ότι θα απαιτούνταν περισσότερα από 8 χρόνια για να αντιμετωπιστεί αυτή η κατάσταση. Κι όμως, μόλις 2 χρόνια μετά, στο ΝΑΤ μπορούμε να είμαστε υπερήφανοι για την καθολική και άμεση επεξεργασία και διεκπεραίωση όλων των συνταξιοφοτικών φακελών, τον μηδενισμό των χιλιάδων εκκρεμοτήτων στην απονομή επικουρικών συντάξεων και εφάπαξ, ενώ άμεσα ακολουθεί και η εκκαθάριση των φακέλων που παρουσιάζουν νομικές επιπλοκές. Πλέον οι ασφαλισμένοι με αμιγή ναυτική υπηρεσία λαμβάνουν την κύρια, την επικουρική και το εφάπαξ, ΌΛΑ ΜΑΖΙ μέσα σε λίγους μήνες. Για να γίνουν όλα αυτά χρειάστηκε να απλοποιηθούν διαδικασίες, να επιλυθούν προβλήματα που οφείλονται άλλοτε στο πολύπλοκο νομικό πλαίσιο άλλοτε στην γραφειοκρατία και σχεδόν πάντοτε στην αντίληψη ότι τίποτα δεν μπορεί να αλλάξει. Κι όμως άλλαξε, όπως άλλαξε και συνολικά η εικόνα του Ν.Α.Τ.
Αφήσαμε πίσω τους υπολογιστές, που δούλευαν με λογισμικό προηγούμενου αιώνα ή ακόμα χειρότερα με μη γνήσιο λογισμικό και πλέον όλοι οι εργαζόμενοι μας εργάζονται με σύγχρονα ψηφιακά εργαλεία και εφαρμογές business intelligence. Αξιοποιήσαμε κάθε διαθέσιμο πρόγραμμα ενίσχυσης προσωπικού όπως το πρόγραμμα 55-67 της ΔΥΠΑ, με το οποίο στελεχώθηκαν οι κρίσιμες υπηρεσίες απονομών με επιπλέον 30 εργαζόμενους.
Ταυτόχρονα, ξεφύγαμε από στερεότυπα και παλιές αντιλήψεις και κυρίως συνεργαστήκαμε. Συνεργαστήκαμε σαν φορέας με όλους τους συναρμόδιους φορείς και υπουργεία, με τα οποία μπορέσαμε με τη βοήθεια της ψηφιακής τεχνολογίας να διασυνδεθούμε και να διαλειτουργήσουμε. Πάνω από όλα όμως συνεργαστήκαμε διοίκηση και εργαζόμενοι με ένα τρόπο, που απελευθέρωσε το 100% των δυνατοτήτων μας και επέτρεψε να προσφέρουμε στους ναυτικούς μας, ασφαλισμένους και συνταξιούχους αυτό που δικαιούνταν, το αυτονόητο. Γιατί στο τέλος-τέλος όλα αυτά που έγιναν στο ΝΑΤ τα προηγούμενα δύο χρόνια δεν είναι τίποτε άλλο από τη νίκη του αυτονόητου!
