Πραγματικότητα είναι πλέον οι πολυπόθητες έρευνες για την αξιοποίηση κοιτασμάτων φυσικού αερίου δυτικά και νοτιοδυτικά της Πελοποννήσου και της Κρήτης, μετά και την έκδοση της σχετικής NAVTEX για την πορεία του πλοίου «Sanco Swift».

Επειτα από συνεννόηση Ελλάδας - Μάλτας, ο σταθμός της Υδρογραφικής Υπηρεσίας του Πολεμικού Ναυτικού Ηρακλείου Κρήτης συμπλήρωσε χθες τη NAVTEX, που εκδόθηκε για την πραγματοποίηση των σεισμικών ερευνών, περιλαμβάνοντας σε αυτή γεωγραφικές συντεταγμένες που αφορούν τον χώρο ευθύνης της Μάλτας.

Συνεπώς, μετά από αυτή την εξέλιξη το πεδίο των ερευνών διευρύνεται. Όπως αναφέρεται στη NAVTEX, οι νέες γεωγραφικές συντεταγμένες αφορούν σε «EKPOMPH APO MALTA NAVTEX SERVICE».

mapnavtex__1_

Η συμπληρωματική NAVTEX εκδόθηκε σε συμφωνία με τη Μάλτα, καθώς βρίσκεται έξω από τα όρια του ελληνικού FIR και μεγαλώνει την περιοχή από 27.000 σε 31.500 τετραγωνικά χιλιόμετρα.

Η Ελλάδα ζήτησε από τη Μάλτα να εκδώσει NAVTEX καθώς δεν έχουμε οριοθέτηση στη συγκεκριμένη περιοχή και τα όρια έκδοσης NAVTEX είναι τα όρια του FIR μας. Στην ουσία, η Μάλτα αναγνωρίζει το δικαίωμα της Ελλάδας για έρευνες στην περιοχή.

Την ίδια ώρα, διενεργείται άσκηση στην περιοχή μέχρι τα μέσα Νοεμβρίου με αρκετά πλοία του στόλου και υπάρχει εγρήγορση και ετοιμότητα για παν ενδεχόμενο.

Νωρίτερα, ο σταθμός της Υδρογραφικής Υπηρεσίας του Πολεμικού Ναυτικού Ηρακλείου Κρήτης εξέδωσε NAVTEX, σύμφωνα με την οποία, από 8 Νοεμβρίου μέχρι νεωτέρας θα αναπτυχθεί εξοπλισμός και θα πραγματοποιηθούν σεισμικές έρευνες από το πλοίο SANCO SWIFT, στο Ιόνιο πέλαγος, το δυτικό πέλαγος και δυτικά και νοτιοδυτικά της Κρήτης.

Με την ίδια navtex προτρέπονται τα παραπλέοντα πλοία να τηρούν απόσταση ασφαλείας.

Οι γεωφυσικές έρευνες θα πραγματοποιηθούν τους προσεχείς χειμερινούς μήνες, με σκοπό την ελαχιστοποίηση τυχόν περιβαλλοντικών επιπτώσεων, σύμφωνα με τα αυστηρότερα και καλύτερα διεθνή πρότυπα για την προστασία του περιβάλλοντος, αναφέρει η Ελληνική Διαχειριστική Εταιρεία Υδρογονανθράκων και Ενεργειακών Πόρων (ΕΔΕΥΕΠ) σε συνέχεια των δηλώσεων του πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη, για την άμεση έναρξη των σεισμικών ερευνών στις παραχωρήσεις δυτικά και νοτιοδυτικά της Κρήτης.

Τα επόμενα βήματα

Παράλληλα, προχωρούν τρισδιάστατες σεισμικές έρευνες στο Βόρειο Ιόνιο (Block 2), ενώ προηγήθηκαν στις αρχές του χρόνου έρευνες στο Κεντρικό και το Νότιο Ιόνιο.

«Τον Απρίλιο, ο πρωθυπουργός ανακοίνωσε την επιτάχυνση του χρονοδιαγράμματος για τη διερεύνηση των δυνητικών αποθεμάτων φυσικού αερίου της χώρας και την επέκταση του σκοπού της ΕΔΕΥΕΠ, η οποία έχει πλέον υπό την επίβλεψή της έργα εξερεύνησης και παραγωγής υδρογονανθράκων, διαχείρισης και δέσμευσης αερίων του θερμοκηπίου, γεωλογικής αποθήκευσης αερίων, ανάπτυξης υπεράκτιων αιολικών πάρκων και διεθνών αγωγών», αναφέρει η ΕΔΕΥΕΠ.

Τα δε μέτρα προστασίας του περιβάλλοντος περιλαμβάνουν:

  • Χρήση του πρωτοκόλλου «ήπιας εκκίνησης», για να διασφαλιστεί ότι τα θαλάσσια θηλαστικά μπορούν να απομακρυνθούν προσωρινά από την περιοχή διενέργειας των γεωφυσικών ερευνών πριν από την έναρξή τους.
  • Διπλασιασμός των παρατηρητών των θαλάσσιων θηλαστικών πάνω στα ερευνητικά πλοία που διενεργούν τις γεωφυσικές έρευνες, για να διασφαλιστεί η προστασία των κητωδών και άλλων ειδών θαλάσσιας ζωής εντός της ζώνης ασφαλείας.
  • Επέκταση της ακτίνας της ελάχιστης ζώνης ασφαλείας γύρω από το πλοίο που διενεργεί τις γεωφυσικές έρευνες σε περίπτωση εντοπισμού μεγάλων θαλάσσιων ζώων.
  • Περίοδος αναμονής 30 λεπτών πριν από την έναρξη και παύση κάθε εξερευνητικής δραστηριότητας.
  • Παθητική ακουστική παρακολούθηση υποβρύχιων ήχων για τη μέτρηση των επιπέδων θαλάσσιου θορύβου για τον εντοπισμό θαλάσσιων θηλαστικών.
  • Εφαρμογή ζώνης αποκλεισμού 1 χιλιομέτρου γύρω από τις περιοχές «Natura», καθώς και τις ιχθυοκαλλιέργειες.
  • Παρακολούθηση με εναέρια μέσα των κητωδών κατά τη διάρκεια και μετά το πέρας των ερευνών.
  • Πλήρης συμμόρφωση με όλους τους εφαρμοστέους κανονισμούς και οδηγίες σύμφωνα με συμβάσεις MARPOL VI και ACCOBAMS και τις κατευθύνσεις του JNCC.

Σύμφωνα με την ΕΔΕΥΕΠ, «η απαρέγκλιτη τήρηση των ανωτέρω μέτρων και όλων των σχετικών διαδικασιών διασφαλίζεται από την παρουσία στο ερευνητικό σκάφος ανεξάρτητων παρατηρητών της ΕΔΕΥΕΠ. Επιπλέον, στο πλαίσιο των ερευνών, δραστηριοποιείται έμπειρο εξειδικευμένο ανθρώπινο δυναμικό, το οποίο βρίσκεται σε συνεχή επικοινωνία με τις εμπλεκόμενες τοπικές και περιφερειακές λιμενικές Αρχές, καθώς και με τα εμπορικά και αλιευτικά σκάφη που πλέουν πλησίον των περιοχών των ερευνών, με στόχο την απρόσκοπτη εκτέλεση τόσο των ερευνητικών προγραμμάτων όσο και των καθημερινών δραστηριοτήτων στις συγκεκριμένες περιοχές».

Ο κ. Αριστοφάνης Στεφάτος, διευθύνων σύμβουλος της ΕΔΕΥΕΠ, σχολίασε: «Θα ήθελα να ανακοινώσω με μεγάλη χαρά την πρόοδο που σημειώνουμε με βάση το σχέδιο που είχαμε ανακοινώσει νωρίτερα μέσα στο έτος με τον πρωθυπουργό. Οι διεθνείς επενδυτές τόσο στις συμβατικές όσο και στις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας ανταποκρίθηκαν πολύ θετικά σε αυτό το σχέδιο. Τον Αύγουστο καλωσορίσαμε την ExxonMobil ως νέο διαχειριστή στην Κρήτη και ο ρυθμός με τον οποίο προοδεύουμε είναι απόδειξη της άριστης συνεργασίας μας με κορυφαίες εταιρείες ενέργειας και παρόχους υπηρεσιών, όπως οι ExxonMobil, HelleniQ Energy, Energean καθώς και η PGS - μια κορυφαία εταιρεία πρόσκτησης και επεξεργασίας γεωφυσικών δεδομένων παγκοσμίως».

Ο κ. Rikard Scoufias, πρόεδρος της ΕΔΕΥΕΠ, καλωσόρισε την πρόοδο και ανέφερε: «Σηματοδοτεί ένα ακόμα σημαντικό ορόσημο στη στρατηγική μας για την αξιοποίηση των πόρων φυσικού αερίου της Ελλάδας και τις προσπάθειές μας να επιταχύνουμε την ενεργειακή μετάβαση σε ένα πιο βιώσιμο ενεργειακό μείγμα και να ενισχύσουμε την εφοδιαστική ασφάλεια. Το ελληνικό φυσικό αέριο μπορεί να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο - όχι μόνο για την Ελλάδα, αλλά και για την υποστήριξη της ευρύτερης περιοχής και της αυξανόμενης ζήτησης της Ευρώπης για ενεργειακούς πόρους σε μια κρίσιμη στιγμή για την ενεργειακή ασφάλεια».

Τα «οικόπεδα» όπου θα γίνουν οι σεισμικές έρευνες

Θαλάσσια περιοχή εμβαδού 40.000 τετραγωνικών χιλιομέτρων καλύπτουν τα δύο «οικόπεδα» δυτικά και νοτιοδυτικά της Κρήτης, στα οποία ξεκινούν σεισμικές έρευνες για την διερεύνηση ύπαρξης κοιτασμάτων υδρογονανθράκων.

Και στις δύο περιοχές η πλειονότητα των δικαιωμάτων έρευνας ανήκει στην ExxonMobil, η οποία, ύστερα από την αποχώρηση της γαλλικής ΤotalEnergies, ελέγχει το 70% των δικαιωμάτων, ενώ το υπόλοιπο 30% ανήκει στην HelleniQ Energy (ΕΛ.ΠΕ.).

Οι συμβάσεις μίσθωσης των δύο περιοχών είχαν κυρωθεί από τη Βουλή το 2019. Σύμφωνα με πρόσφατη ενημέρωση από την Ελληνική Διαχειριστική Εταιρεία Υδρογονανθράκων και Ενεργειακών Πόρων, η κοινοπραξία ExxonMobil - ΕΛ.ΠΕ. έχει υποβάλει ποσοτικά και ποιοτικά αναβαθμισμένο πρόγραμμα σεισμικών ερευνών, με στόχο την ολοκλήρωση των ερευνών σε δύο αντί για τρία χρόνια, ώστε να υπάρχει σαφής εικόνα στα τέλη του 2023. Οι σεισμικές έρευνες παρέχουν στις εταιρείες την πληροφορία που είναι απαραίτητη για να αποφασίσουν αν θα προχωρήσουν σε ερευνητική γεώτρηση, η οποία σε περιοχές όπως αυτές δυτικά και νοτιοδυτικά της Κρήτης είναι υψηλού κόστους λόγω του μεγάλου βάθους της θάλασσας.

Σύμφωνα με την ΕΔΕΥΕΠ, «πρόκειται για την πιο υποσχόμενη περιοχή για την ύπαρξη μεγάλων κοιτασμάτων φυσικού αερίου αλλά και ταυτόχρονα για τη λιγότερο ώριμη, όπου είναι επιτακτική η άμεση πρόσκτηση σεισμικών δεδομένων».

Σημειώνεται επίσης ότι την προηγούμενη εβδομάδα εκδικάστηκε στο Συμβούλιο της Επικρατείας αίτηση για ακύρωση της υπουργικής απόφασης περιβαλλοντικής έγκρισης του προγράμματος έρευνας και εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων στις δύο θαλάσσιες περιοχές («Νοτιοδυτικά Κρήτης» και «Δυτικά Κρήτης»).

Την προσφυγή είχαν καταθέσει τον Μάιο του 2019 οι περιβαλλοντικές οργανώσεις WWF Ελλάς, Greenpeace και το Ινστιτούτο Κητολογικών Ερευνών Πέλαγος.