Τα ποσοστά των προηγούμενων εκλογικών αναμετρήσεων κατάφερε να διατηρήσει, παρά και τις απώλειες στα μεγάλα αστικά κέντρα και τα παράλια, ο τούρκος πρόεδρος, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, στις αυτοδιοικητικές εκλογές της γειτονικής χώρας με το Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP) να συγκεντρώνει 44.31% έναντι 30.11% του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος (CHP). Μάλιστα, η συμμαχία Ερντογάν – Μπαχτσελί (Λαϊκή Συμμαχία) κέρδισε το 51.62% έναντι 37.56% της αντιπολίτευσης (Εθνική Συμμαχία) με τον τούρκο πρόεδρο να κερδίζει για 15η συνεχή φορά εκλογές στη χώρα του.

Όλο το προηγούμενο διάστημα, ο τούρκος πρόεδρος πήρε στους ώμους του τη μάχη για την αυτοδιοίκηση δίνοντας χαρακτήρα δημοψηφίσματος στις εκλογές. Ο Ταγίπ Ερντογάν δήλωνε με κάθε ευκαιρία τη σημασία τους για τη χάραξη της εθνικής στρατηγικής που έχει επιβάλει στη χώρα ενώ περιέγραφε σε όλη την προεκλογική περίοδο την ψηφοφορία ως «ζήτημα ζωής και θανάτου για την Τουρκία».

«Ο Ερντογάν είναι κυρίαρχος δεκαεπτά χρόνια στο πολιτικό παιχνίδι. Η φθορά του είναι λογικό φαινόμενο»

«Παρά τις πιέσεις, ο Ταγίπ Ερντογάν κατάφερε και διατήρησε στα ποσοτικά κριτήρια αμείωτη τη δύναμή του» σχολιάζει στα parapolitika.gr ο αναπληρωτής καθηγητής του τμήματος Διεθνών & Ευρωπαϊκών Σπουδών του ΠΑΜΑΚ, κ. Σπύρος Λίτσας, και συμπληρώνει: «Αυτό δείχνει ότι, είτε η τουρκική κοινή γνώμη δεν έχει αντιληφθεί που οδεύει η οικονομία, είτε ότι ο τούρκος πρόεδρος πέτυχε να δημιουργήσει ένα συγκροτημένο ιδεολογικό περίγραμμα του “Ερντογανισμού”, ξεπερνώντας το προσωποπαγές στοιχείο και ερχόμενος σε ευθεία ρήξη με τον “Κεμαλισμό”».

«Ο Ερντογάν είναι δεκαεπτά χρόνια κυρίαρχος στο πολιτικό παιχνίδι της Τουρκίας και είναι λογικό να έχει φθαρεί» επισημαίνει ο επίκουρος καθηγητής Διεθνούς Πολιτικής του ΔΠΘ, κ. Σωτήρης Σέρμπος, διευκρινίζοντας ότι «η φθορά του δεν προκαλεί κρίση νομιμοποίησης για την πολιτική του ενώ διατηρεί καθαρό διάστημα τεσσεράμισι χρόνων μέχρι τις επόμενες εθνικές εκλογές». «Το σημαντικότερο είναι ότι, όλα αυτά τα χρόνια, δεν προέκυψε αντίπαλος από την αντιπολίτευση που να πείθει ως ο “αντι-Ερντογάν”» καταλήγει ο κ. Σέρμπος κάνοντας ιδιαίτερη μνεία στην ανάγκη που οδήγησε τα κόμματα της αντιπολίτευσης να συνασπιστούν απέναντι στον Ερντογάν ενόψει των αυτοδιοικητικών εκλογών.

Μία ακόμη ιδιαιτερότητα των αυτοδιοικητικών εκλογών είναι η διάχυση των ψηφοφόρων του προέδρου του ακροδεξιού «Κόμματος Εθνικιστικής Δράσης» (Κίνημα των Γκρίζων Λύκων) και συνεργάτη του Ταγίπ Ερντογάν, Ντεβλέτ Μπαχτσελί, στο προεδρικό στρατόπεδο αλλά και στο «Καλό Κόμμα» της Μεράλ Ακσενέρ. Οι αναλυτές ερμηνεύουν τη διαρροή των ψηφοφόρων του κόμματος ως διάχυση του εθνικισμού σε όλο το πολιτικό φάσμα της γειτονικής χώρας που μοιάζει να ενώνει οριζόντια το πολιτικό σύστημα. Με άλλα λόγια, καλλιεργείται μία σύμπνοια κατά μήκος του πολιτικού συστήματος που έχει ως βάση τον εθνικισμό.

«ΑΓΚΑΘΙ» Η ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

Ιδιαίτερη επιρροή στη διαμόρφωση του εκλογικού αποτελέσματος φαίνεται να είχε, σύμφωνα με αναλυτές, η κατάσταση στην οποία έχει περιέλθει η τουρκική οικονομία τον τελευταίο χρόνο. Το πάλαι πότε ισχυρό χαρτί του Ερντογάν απεδείχθη το μεγαλύτερο αγκάθι για τις αυτοδιοικητικές εκλογές. Η λίρα έχει χάσει περί το 40% της συνολικής αξίας της έναντι του αμερικανικού δολαρίου ενώ ο πληθωρισμός αγγίζει πλέον το 20% με τους ρυθμούς ανάπτυξης να περιορίζονται στο 2.6% και την ανεργία να πιάνει υψηλό δεκαετίας στο 11% με αποτέλεσμα η διαβίωση να καθίσταται δύσκολη υπόθεση για μεγάλο μέρος του εκλογικού σώματος.

«Την εξωτερική πολιτική θα επηρεάσει η οικονομία, όχι το αποτέλεσμα των αυτοδιοικητικών εκλογών»

Οι συνθήκες διαβίωσης, όπως εξηγεί ο κ. Σέρμπος, γίνονται ακόμη χειρότερες στο εσωτερικό των μεγάλων πόλεων καθώς «η άνοδος των τιμών είναι εκεί πιο ορατή στο καλάθι της νοικοκυράς». Αυτό εξηγεί εν πολλοίς και την ήττα του Ερντογάν στα μεγάλα αστικά κέντρα, με εξαίρεση τα προπύργια του κεμαλισμού, που θεωρούνταν ήδη χαμένη υπόθεση. «Η απώλεια μεγάλων πόλεων ενδέχεται να οδηγήσει τον τούρκο πρόεδρο να αναζητήσει ένα modus vivendi με τη Δύση, σε ό,τι αφορά θέματα οικονομίας» σημειώνει ο κ. Σέρμπος.

«Την εξωτερική του πολιτική θα την επηρεάσει η τουρκική οικονομία και όχι το αποτέλεσμα των αυτοδιοικητικών εκλογών. Η κρίση θα τον επηρεάσει καθώς γνωρίζει ότι όλα παίζονται σε ένα παιχνίδι οικονομικών μοχλεύσεων στα ξένα χρηματιστήρια. Το αφήγημά του θα είναι ότι “αν καταρρεύσω, θα πάρω πολλούς μαζί μου”», σχολιάζει, από τη δική του πλευρά, ο κ. Λίτσας.

ΤΑ ΜΕΓΑΛΑ ΑΣΤΙΚΑ ΚΕΝΤΡΑ

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗ

Η ζέση που επέδειξε ο τούρκος πρόεδρος για την επικράτηση του κόμματός του στην Κωνσταντινούπολη δεν είχε αποτέλεσμα. Παρά τις 14 ανοιχτές συγκεντρώσεις σε διάστημα μικρότερο των δύο ημερών, ο εκλεκτός του AKP, Μπιναλί Γιλντιρίμ, δεν κατάφερε να επικρατήσει στις εκλογές.

Η ιδιαιτερότητα της Κωνσταντινούπολης για τον Ταγίπ Ερντογάν έγκειται σε δύο κεντρικούς παράγοντες: αφενός αποτελεί περίπου 20% του συνολικού αριθμού των κατοίκων της Τουρκίας και αφετέρου υπήρξε σημείο – τομή στην πολιτική του καριέρα καθώς διετέλεσε δήμαρχος Κωνσταντινούπολης ενώ το κόμμα του εκλέγει τοπικό άρχοντα την τελευταία 25ετία. Σημειώνεται ότι ο τούρκος πρόεδρος είχε αναφερθεί πολλάκις, κατά τη διάρκεια της προεκλογικής περιόδου, στη σημασία της Πόλης για τον ίδιο και το ΑΚΡ.

Η ήττα, ωστόσο, του Μπιναλί Γιλντιρίμ με 48.51% έναντι 48.79% του Εκρέμ Ιμάμογλου θα πρέπει να θεωρηθεί ως προσωπική υπόθεση. Ο πρώην πρωθυπουργός της γειτονικής χώρας απευχόταν να αναλάβει το χρίσμα του κόμματος διότι γνώριζε πως, ακόμη και αν κατάφερνε να εκλεγεί, θα είχε να αντιμετωπίσει τα μεγάλα προβλήματα της καθημερινότητας που μαστίζουν την πόλη.

«Η ήττα αφορά τον Γιλντιρίμ που με βαριά καρδιά δέχτηκε να είναι υποψήφιος δήμαρχος της Κωνσταντινούπολης. Μάλιστα, πολλοί τον έβλεπαν ως έναν από τους παράγοντες που άμεσα θα αμφισβητούσε, χωρίς να ξέρουμε την ένταση, τον Ερντογάν χωρίς να αμφισβητεί τον Ερντογανισμό» τονίζει ο κ. Λίτσας και προσθέτει: «Ακόμη και αν κέρδιζε ο Γιλντιρίμ, θα έμπαινε σε διαδικασία διαχείρισης μίας πόλης τεράστιας με τεράστιο οικιστικό θέμα, από όπου ξεκίνησε η φούσκα των στεγαστικών».

ΑΓΚΥΡΑ – ΣΜΥΡΝΗ

Ο τούρκος πρόεδρος έχασε και την πρωτεύουσα της Τουρκίας καθώς ο Μανσούρ Γιαβάς έκοψε πρώτος το νήμα των αυτοδιοικητικών εκλογών στην Άγκυρα με ποσοστό 50.91% έναντι 47.10% του Μεχμέτ Οζασεκί. Η απώλεια οφείλεται ενδεχομένως και στην έμφαση που έδωσε ο ίδιος στην Κωνσταντινούπολη. Σε κάθε περίπτωση, ωστόσο, η επικράτηση του Γιαβάς ερμηνεύεται και ως ρεβάνς για την ήττα του στις αυτοδιοικητικές εκλογές του 2014, οπότε και, μετά το κλείσιμο της κάλπης, δήλωνε σε συνέντευξη Τύπου ότι έχει επικρατήσει του αντιπάλου του κατηγορώντας το πρακτορείο Anadolu.

Σε ό,τι αφορά την επικράτηση της αντιπολίτευσης στη Σμύρνη, αυτή θεωρούνταν δεδομένη πριν από τη διεξαγωγή των εκλογών. Η Σμύρνη αποτελεί «κάστρο» του κεμαλισμού τις τελευταίες δεκαετίες και στο επιτελείο του Ερντογάν η ήττα του υποψηφίου δημάρχου Nihat Zeybekci (38.66%) από τον Mustafa Tunc Soyer (58.08%) έμοιαζε περισσότερο από πιθανή. «Η επικράτηση στη Σμύρνη δεν εξέπληξε κανέναν. Η πόλη είναι κάστρο του “Κεμαλισμού” τα τελευταία χρόνια και ο τούρκος πρόεδρος δεν επένδυε σε επικράτησή του στα παράλια», καταλήγει ο κ. Σέρμπος.