Στις 28 Απριλίου θα γίνουν τελικά οι πρόωρες βουλευτικές εκλογές στην Ισπανία, μετά την αποτυχία του σοσιαλιστή πρωθυπουργού Πέδρο Σάντσεθ να εξασφαλίσει τη στήριξη (κυρίως) των καταλανικών κομμάτων στον προϋπολογισμό του 2019.

Ο Σάντσεθ άκουσε ουσιαστικά τις φωνές αρκετών πολιτικών (φίλων και αντιπάλων) και απέφυγε την τριπλή ήδη κάλπη της 26ης Μαΐου (ευρωεκλογές-δημοτικές-περιφερειακές), προκειμένου να μην δυσκολέψει τα πράγματα για τα κόμματα και τους υποψήφιους σε τοπικό επίπεδο.

Τον Ιούνιο του 2018, ο Πέδρο Σάντσεθ έγινε ο πρώτος εξωκοινοβουλευτικός πρωθυπουργός στην μεταπολιτευτική ιστορία της Ισπανίας, καθώς κατάφερε να ενώσει γύρω του όλα τα κόμματα της Αντιπολίτευσης και να υπερψηφίσουν την πρόταση μομφής κατά του τότε πρωθυπουργού Μαριάνο Ραχόι.

Στην Ισπανία η πρόταση μομφής είναι εποικοδομητική: Αν περάσει, το κόμμα που την κατέθεσε -το Σοσιαλιστικό στη συγκεκριμένη περίπτωση- ρίχνει την κυβέρνηση και αναλαμβάνει εκείνο την εξουσία. Παρά το γεγονός ότι εκείνος είχε παραιτηθεί από τη Βουλή, ως πρόεδρος του κόμματος έγινε πρωθυπουργός, στέλνοντας τον Μαριάνο Ραχόι (πρωθυπουργό επί επτά έτη) στην σύνταξη. 

Ο Σάντσεθ σκόνταψε όμως στους Καταλανούς εθνικιστές που εξακολουθούν να επιθυμούν την αυτοδιάθεση. Τα καταλανικά κόμματα της Βουλής αρνήθηκαν να ψηφίσουν υπέρ του προϋπολογισμού του 2019, αν ο Σάντσεθ δεν έκανε νεύμα υπέρ του διαλόγου για την αυτοδιάθεση της περιοχής.

Ο πρωθυπουργός δεν υπέκυψε στον εκβιασμό, οι Καταλανοί του γύρισαν την πλάτη και με τις ψήφους του Λαϊκού Κόμματος και των Ciudadanos (που έψαχναν την 'εκδίκηση' για εκείνη την πρόταση μομφής) ουσιαστικά έριξαν τον Σάντσεθ. 

Σημειώνεται ότι αυτή την περίοδο είναι σε εξέλιξη και η δίκη των Καταλανών πολιτικών (όσων τουλάχιστον δεν το έσκασαν από τη χώρα) για τα αδικήματα που διέπραξαν στη διάρκεια του καταλανικού δημοψηφίσματος του 2017. Αυτή και μόνο η δίκη έχει ήδη πολώσει την ισπανική κοινωνία.

Μαδρίτη όπως Σεβίλλη;

Το ανησυχητικό στην περίπτωση των εκλογών στην Ισπανία είναι τα στοιχεία από τις δημοσκοπήσεις που βλέπουν ήδη το φως της δημοσιότητας. Με δεδομένο ότι για τη χώρα αποτελεί παρελθόν το ισχυρό δικομματικό σύστημα της τελευταίας 40ετίας (έστω και αν ακόμα υπάρχουν μονοκομματικές κυβερνήσεις), όλοι ψάχνουν το συνδυασμό κομμάτων για την επόμενη κυβέρνηση.

Οι τελευταίες δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι το Σοσιαλιστικό Κόμμα του Σάντσεθ είναι στην πρώτη θέση, αλλά με μικρή διαφορά από το Λαϊκό Κόμμα που πλέον έχει νέο αρχηγό. Στην τρίτη θέση βρίσκονται οι δυναμικοί Ciudadanos (στήριξαν την κυβέρνηση Ραχόι) και ακολουθούν οι Podemos σε συμμαχία με την άλλοτε ισπανική αριστερά.

Στην πέμπτη θέση εμφανίστηκε νέο κόμμα: Πρόκειται για το ακροδεξιό VOX, το οποίο πριν από λίγους μήνες κατάφερε να μπει στην τοπική Βουλή της Ανδαλουσίας. Μάλιστα, η τοπική κυβέρνηση στη Σεβίλλη ελέγχεται για πρώτη φορά από την κεντροδεξιά με την ανοχή του VOX. Και όλα αυτά στην Ανδαλουσία, το ιστορικό προπύργιο των Σοσιαλιστών.

Για πολλούς, αυτό είναι και το πιθανότερο σενάριο μετά τις βουλευτικές εκλογές της 28ης Απριλίου. Αν επιβεβαιωθούν οι τρέχουσες δημοσκοπήσεις, ο Σάντσεθ θα κερδίσει, αλλά δεν θα έχει αρκετές έδρες (σε σύμπραξη με τους Podemos) για να σχηματίσει κυβέρνηση.

Αντίθετα, τα «κουκιά» της κεντροδεξιάς (Λαϊκό Κόμμα-Ciudadanos) θα είναι αρκετά για να σχηματίσουν κυβέρνηση με την ανοχή του VOX. Που ασφαλώς θα ζητήσει ανταλλάγματα, όπως άλλωστε έκανε και στην περίπτωση της Ανδαλουσίας.

O μέσος όρος των δημοσκοπήσεων, όπως γράφει η El Pais, δίνει τα εξής: Σοσιαλιστές 24%, Λαϊκό Κόμμα 21%, Ciudadanos 18%, Podemos 15% και Vox 11%. Σε έδρες αυτό μεταφράζεται: Σοσιαλιστές 105, Λαϊκό Κόμμα 86, Ciudadanos 65, Podemos 41 και Vox 26.

Με την απόλυτη πλειοψηφία στη Βουλή να διαμορφώνεται στο 176 (επί 350 εδρών), η κεντροδεξιά συμμαχία + VOX θα είχε οριακά 177 έδρες.