Επιστολή διαμαρτυρίας στον Ντόναλντ Τραμπ έστειλαν πάνω από 100 Ρεπουμπλικανοί βουλευτές καλώντας τον να κάνει πίσω στα σχέδια του να επιβάλει δασμούς στον εισαγόμενο χάλυβα και το αλουμίνιο.

Επισημαίνουν ότι το μέτρο θα έχει απρόβλεπτες συνέπειες για την αμερικανική οικονομία, ενώ αναμένεται να πλήξει την ανταγωνιστικότητα των αμερικανικών επιχειρήσεων και τους καταναλωτές. Προτείνουν δε συγκεκριμένα να δοθεί στις αμερικανικές εταιρείες μια μάλλον αφορολόγητη πρόσβαση σε εισαγόμενα αγαθά, που δεν υπάρχουν στην εγχώρια αγορά, και να συνεργαστούν στενά με τον Τραμπ σε μια πιο εστιασμένη προσέγγιση, όπως η αντιμετώπιση των «αθέμιτων εμπορικών πρακτικών» της Κίνας.

Ο Τραμπ θα υπογράψει σήμερα το έγγραφο επιβολής δασμών

Ο πρόεδρος των ΗΠΑ ετοιμάζεται να υπογράψει το έγγραφο επιβολής των δασμών 25% στον χάλυβα και 10% στο αλουμίνιο -που θα τεθούν σε ισχύ εντός 15-30 ημερών- σε επίσημη τελετή στον Λευκό Οίκο στις 15:30 (22:30 ώρα Ελλάδας) σήμερα, σύμφωνα με πηγή ενήμερη σχετικά με τις προθέσεις της αμερικανικής προεδρίας.

Νωρίτερα η εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου Σάρα Χάκαμπι Σάντερς ανέφερε ότι είναι πιθανό να εξαιρεθούν προσωρινά από τους δασμούς ο Καναδάς και το Μεξικό, αλλά μέχρι στιγμής τουλάχιστον δεν έχει αποκλειστεί με βάση τις δηλώσεις των Αμερικανών κυβερνητικών αξιωματούχων το ενδεχόμενο μετωπικής σύγκρουσης με την Ευρωπαϊκή Ένωση και νατοϊκούς εταίρους.

Η EUROFER (Εuropean Steel Association) θεωρεί τις ΗΠΑ αγορά-κλειδί, καθώς εκεί κατευθύνονται οι περισσότερες ευρωπαϊκές εξαγωγές χάλυβα εκτός Ε.Ε. Η βιομηχανία του χάλυβα είναι επί μακρόν στρατηγικής σημασίας για την Ευρωπαϊκή Ένωση, καθώς προωθεί την καινοτομία, ενισχύει την οικονομική ανάπτυξη και συμβάλλει στην απασχόληση.

Η επικείμενη επιβολή δασμών θα σημάνει λιγότερες εξαγωγές στις ΗΠΑ και πιθανώς μείωση της παραγωγής στα ευρωπαϊκά εργοστάσια. Δεν αποκλείεται, δε, πολλοί Ευρωπαίοι εργαζόμενοι στον κλάδο να χάσουν τις δουλειές τους, αυξάνοντας έτσι ακόμη περισσότερο τον ήδη πολύ υψηλό δείκτη ανεργίας σε ορισμένα ευρωπαϊκά κράτη.

Και δεν είναι μόνο αυτό. Προβλήματα θα προκύψουν και από τις ξαφνικές μετατοπίσεις της παγκόσμιας προσφοράς χάλυβα, καθώς χώρες-παραγωγοί, όπως η Κίνα, η Ιαπωνία και η Βραζιλία, αναμένεται να αναζητήσουν νέες αγορές στη Γηραιά Ήπειρο, ωθώντας την έτσι στην υιοθέτηση των λεγόμενων «μέτρων διασφάλισης».

Τα αντίμετρα της Ε.Ε.

Η Ε.Ε. εμφανίζεται αποφασισμένη να απαντήσει με αντίποινα επιβάλλοντας με τη σειρά της υψηλούς δασμούς σε πολλές δεκάδες αμερικανικά βιομηχανικά και αγροτικά προϊόντα, όπως ο καπνός, το ουίσκι μπέρμπον και τα τζιν υφάσματα, αλλά και σε ελάσματα από χάλυβα και χαλυβδοσωλήνες. Στα αγροτικά και διατροφικά προϊόντα περιλαμβάνονται ορισμένες ποικιλίες φασολιών, ρύζι, καλαμπόκι, μύρτιλλα, χυμός πορτοκαλιού, φιστικοβούτυρο, πολλά είδη μπέρμπον και ουίσκι, τσιγάρα, πούρα, καπνός για στριφτά τσιγάρα ή για πίπες. Στο στόχαστρο μπαίνουν επίσης υφάσματα όπως τα παντελόνια (όχι μόνο τα τζιν), σορτσάκια, βαμβακερά είδη και δερμάτινα παπούτσια.

Με δασμούς απειλούνται εξάλλου πολλά προϊόντα ομορφιάς, είδη μακιγιάζ όπως κραγιόν και κρέμες προσώπου και σώματος.

Όπως έχει προαναγγείλει ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ, δασμοί μπορεί να επιβληθούν σε μοτοσικλέτες, καθώς και σε άλλα οχήματα μεταφοράς, σε μηχανοκίνητα σκάφη, σε ιστιοπλοϊκά και σε κανό. Η λίστα κλείνει με διάφορα άλλα είδη, όπως αιθέρια έλαια, μπαταρίες, ακόμη και τράπουλες.

Οι επιπλοκές ενός εμπορικού πολέμου

Για να κατανοήσει κάποιος τις πιθανές επιπλοκές ενός εμπορικού πολέμου, θα πρέπει να δει πόσο αλληλοεξαρτώμενες είναι ως προς το εμπόριο η Ε.Ε. και οι ΗΠΑ. Το 2016 οι αμερικανικές εξαγωγές στην Ε.Ε. αποτελούσαν το 18,7% του συνόλου των εξαγωγών της χώρας, καθιστώντας την Ευρώπη πρώτο προορισμό αμερικανικών αγαθών και υπηρεσιών.

Την ίδια χρονιά οι αντίστοιχες εξαγωγές της Ε.Ε. στις ΗΠΑ αποτελούσαν το 20,8% του συνόλου των ευρωπαϊκών εξαγωγών καθιστώντας έτσι τις ΗΠΑ κορυφαίο προορισμό των ευρωπαϊκών αγαθών και υπηρεσιών. Μια σχέση σχεδόν ισότιμη, αν και οι εξαγωγές είναι κάπως πιο σημαντικές για την ευρωπαϊκή οικονομία, αφού το 2016 η αναλογία εξαγωγών/ΑΕΠ ήταν 12,6% στις ΗΠΑ και 16,7% στην Ε.Ε.

Στον τομέα των επενδύσεων, ωστόσο, η Ευρωπαϊκή Ένωση βρίσκεται σε πλεονεκτικότερη θέση άσκησης πίεσης, αφού είναι ο μεγαλύτερος επενδυτής στις ΗΠΑ, με 40% του συνόλου των εξωτερικών επενδύσεων το 2016. Από το 2006 οι ευρωπαϊκές επενδύσεις στις ΗΠΑ ξεπερνούν τις αντίστοιχες αμερικανικές στη Γηραιά Ήπειρο.

Οι δασμοί στις εισαγωγές δεν εγείρουν εμπόδια μόνο στο εμπόριο, αλλά και στις επενδύσεις. Ξένες επιχειρήσεις που έχουν μονάδες παραγωγής και υποκαταστήματα στην Ε.Ε. και τις ΗΠΑ εξαρτώνται από τις εισαγωγές για να λειτουργούν, και ένας εμπορικός πόλεμος θα τους προκαλέσει σοβαρά προβλήματα, όπως εκτιμούν αναλυτές.

Μαθήματα από την Ιστορία

Ο Ντόναλντ Τραμπ δεν είναι ο πρώτος πρόεδρος των ΗΠΑ που επιβάλλει δασμούς στις εισαγωγές χάλυβα. Το 2002 ο τότε πρόεδρος (επίσης Ρεπουμπλικανός) Τζορτζ Μπους αύξησε τους δασμούς στο 30%, ωθώντας την Ε.Ε. να απαντήσει με δικά της μέτρα. Την εποχή εκείνη, βέβαια, οι εμπορικές σχέσεις των δύο πλευρών δεν ήταν τόσο ισχυρές όσο σήμερα και το μερίδιο της Ε.Ε. στις συνολικές επενδύσεις στις ΗΠΑ ήταν χαμηλότερο.

Η Ε.Ε. σε συνεργασία με την Κίνα, την Ιαπωνία, τη Νότια Κορέα, τη Νορβηγία, την Ελβετία, τη Βραζιλία και τη Νέα Ζηλανδία πήγαν την υπόθεση στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου. Χρειάστηκαν 20 μήνες για να αναγκαστούν οι ΗΠΑ να άρουν τους πρόσθετους δασμούς - διάστημα κατά το οποίο χάθηκαν στη χώρα δεκάδες χιλιάδες θέσεις εργασίας μόνο σε βιομηχανίες που σχετίζονται με τον χάλυβα...

Η Κίνα ετοιμάζει αντίποινα

Την ίδια ώρα το Πεκίνο διαμηνύει διά στόματος του υπουργού Εξωτερικών Ουάνγκ Γι ότι «ασφαλώς» θα δώσει την «προσήκουσα και απαραίτητη απάντηση», εάν βρεθεί αντιμέτωπο με αμερικανικές εμπορικές κυρώσεις, καθιστώντας σαφές πως η Κίνα θα προχωρήσει σε αντίποινα κατά των ΗΠΑ.

«Στην παγκοσμιοποιημένη εποχή μας, όσοι καταφεύγουν στον εμπορικό πόλεμο επιλέγουν το λάθος φάρμακο», έκρινε ο Ουάνγκ. Η συνταγή αυτή δεν σημαίνει μόνο ότι «τιμωρούν άλλους», αλλά και ότι ταυτόχρονα «τιμωρούν τους εαυτούς τους», συμπλήρωσε ο Ουάνγκ κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου που παραχώρησε στο περιθώριο της ετήσιας συνεδρίασης της ολομέλειας της κινεζικής λαϊκής εθνοσυνέλευσης.

Ο εμπορικός πόλεμος θα ζημιώσει τους πάντες, διατράνωσε ο Ουάνγκ και διαβεβαίωσε ότι το Πεκίνο δεν έχει πρόθεση να πάρει τη θέση των ΗΠΑ στην παγκόσμια αγορά κι ότι οι δύο μεγαλύτερες οικονομίες του κόσμου δεν χρειάζεται να συμπεριφέρονται σαν αντίπαλοι, αλλά να προσπαθούν να συνεργάζονται ως εταίροι.

Πυρά κατά Τραμ από τον επικεφαλής της Morgan Stanley

Σφοδρή κριτική στα σχέδια Τραμπ εξαπέλυσε και ο επικεφαλής της Morgan Stanley Τζέιμς Γκόρμαν, χαρακτηρίζοντάς τα «κακή ιδέα». «Το μεγαλύτερο πρόβλημα που έχει αυτή η χώρα δεν είναι το εμπορικό έλλειμμα, αλλά το έλλειμμα στον προϋπολογισμό», δήλωσε στο CNBC.